Viena

[[Categoria:Patrimoni de l'umanità in Àustria ]] [[Categoria:Patrimoni de l'umanità in Àustria ]]

Viena

Wien (de)
Stema
Ino	nisun vałore
Epònemo	Fiume Wien
Pozision
48°12′29.99″N 16°22′23.03″E
Continente	Eoropa
Stato	Àustria
Enclave in	Basa Austria
Cavedałe de	Àustria Regno de Ungaria Prima Repùblega Austrìaga Arcidogado d'Austria Àustria todesca Dogado de Austria Cisleitania (it) Stato federałe d'Àustria Inpero Austrìago Sacro Roman Inpero Monarchia asbùrzega Inpero àustro-ungàrego Reichsgau Wien (en) Basa Austria (–1921)
Popołasion
Totałe	1 973 403 (1° de otobre del 2022) 62 212 (2020)
Densità	4 757,71 hab./km²
Demònemo	vienezi ,
Zeografia
Àrea	414,78 km²
Bagnà da	Danuvio, Fiume Wien, Liesing (en) e Fiume Donaukanal
Altitùdene	151 m-542 m
Ponto pì alto	Hermannskogel (544 m)
Ponto pì baso	Lobau (it) (162 m)
Rente a	Basa Austria Distreto de Sankt Pölten-Land Distreto de Tulln Distreto de Mödling Distreto de Gänserndorf Distreto de Bruck an der Leitha Distreto de Korneuburg
Dati istòreghi
Fondador	Celti
Prima mesion documentada	Vindobona (it)
Organizasion pułìtega
Òrgano lejislativo	Landtag de Vienna (it)
Sìndico de Viena	Michael Ludwig (it) (24 de majo del 2018)
Menbro de	Liansa par el Clima e League of Historical Cities (en)
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-2	AT-9
Còdaze postałe	1000–1239, 1400, 1402, 1251–1255, 1300–1301, 1421, 1423, 1500, 1502–1503, 1600–1601, 1810 e 1901
Còdaze de matricołasion	W
Fuzo oràrio	UTC+1 UTC+2 Ora de l'Eoropa Sentrałe
Prefiso tełefònego	01
Còdaze NUTS	AT13
Còdaze munisìpio de Àustria	90001
Premi (2021)  European City of the Trees (en)  European City of the Reformation (en)
Istòrego
← Vindobona (it)
Sito web	wien.gv.at

Ben protexesto da l'UNESCO
Sentro istorego de Viena
Wien
Tipołoxia	cultural
Critero	(ii) (iv) (vi)
Ano	2001
Linganbo	inglexe fransexe

Viena (en tedesco Wien, in bavarexe Wean) ła xe ła cavedal e al steso tenpo un Stato federà de l'Àustria, conpletamente sircondà da ła Basa Àustria.

Viena ła xe sede de inportanti organixasion internasionałi intrà łe cuałi: OPEC, AIEA e ONU.

El çentro storego de ła sità xe stà dichiarà patrimonio de l'umanità dal UNESCO.

Storia

Abità xà dai Celti, Viena ła xe deentà na sità romana inte el I secolo d.C., col nome de Vindobona. Catandose propio sol Danuvio, ła xera na sità de frontiera, inportante par defendar el Inpero da łe tribù xermaneghe del nord. Inte el alto Medioevo ła zona de Viena ła xe sta invaxa da vari popołi, prima i Longobardi, po i Slavi, i Avari e i Magiari, fin cuando che inte el 955 el inperador del Sacro Romano Inpero Otto I el ga parà via i Magiari e inte el 976 el ga dato Viena a la fameja dei Babemberg. Xe tacà quindi un longo periodo de sviłupo, deentando una de łe sità pi inportanti del Inpero, e inte el 1156 xe nato el Ducato d'Àustria, co Viena cavedal. Inte el 1246 s'a estinguesto ła dinastia dei Babemberg, e inte el 1278 l'Àustria la xe sta ciapà da Rodolfo d'Asburgo re de Xermania, e xe tacà la dominasion asburgica (che ła ndarà vanti fin al 1918). Ła xe sta sedià dai Turchi na prima 'olta inte el 1529, ma i Vienexi i ga tegnù bota; i Turchi i ga riproà inte el 1683 e i xe rivà a tanto cusì da ciapar ła sità e invadar l'Eoropa sentral, ma i xe sta fermà da n'aleansa de polachi e todeschi soto el comando del re de Połonia Jan Sobieski. Inte el 1815 ła 'a ospità el Congreso de Viena, che el ga ridixegnà l'Eoropa dopo łe guere de Napoleon. Dopo che xe cascà el Inpero Austro-Ungarico a seguito de ła prima guera mondial, Viena ła xe deentà cavedal de ła Republica Austriaca. Inte el 1938 ła xe sta ciapà da Hitler, e dopo ła seconda guera mondial i Aleati i ła ga divixa in cuatro xone de ocupasion, come a Berlin, e dal 1955 ła xe tornà cavedal de l'Àustria.

Xemełagi

Viena ła xe xemełà co:

• 

Belgrado (dal 2003)

• 

Bratislava

• 

Budapest

• 

Łubiana

• 

Tel Aviv (dal 2005)

• 

Varsavia

• 

Zagavria

• 

Kiev

• Viena - Wien
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•