Najważniejsze formalności

Meldunek. Obowiązek meldunkowy nie istnieje.

Legalizacja pobytu powyżej 90 dni. Jeżeli chcesz zostać na wyspie dłużej niż trzy miesiące, musisz uzyskać zezwolenie na pobyt dla obywatela UE (ordinary residence). Dostaniesz je bez problemu, jeśli znajdziesz pracę, uruchomisz własną firmę lub rozpoczniesz studia. W innym przypadku będziesz musiał udowodnić, że mimo braku zatrudnienia masz środki do życia i nie będziesz potrzebował pomocy społecznej.
Szczegółowe informacje uzyskasz w Departamencie Spraw Obywatelskich i Emigracyjnych (Citizenship and Expatriate Affairs Department) w Valetcie. Warto zajrzeć także na stronę maltańskiego rządu.

Formalności przy podejmowaniu pracy. Jeśli szukasz zatrudnienia na Malcie, skorzystaj z pomocy punktów Job Centres, działających w strukturach Departamentu Zatrudnienia i Szkoleń (ETC). Na stronie ETC znajdziesz m.in. bazę ofert pracy online. 
Większość umów na Malcie zawieranych jest na pełen etat na czas nieokreślony. Coraz popularniejsze są jednak umowy czasowe, szczególnie w przypadku kadry kierowniczej. Pracodawca może podpisać z pracownikiem kilka następujących po sobie umów tymczasowych, ale musi to mieć wiarygodne uzasadnienie. Po czterech latach nieprzerwanego zatrudnienia w ramach jednej bądź kilku umów na czas określony pracodawca jest zobowiązany do zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. 
Przy podejmowaniu pracy, będziesz musiał uzyskać numer ubezpieczenia społecznego. Wniosek wypełnisz na stronie Departamentu Polityki Społecznej.

Warunki pracy

Godziny pracy. Zatrudnieni na Malcie mogą pracować maksymalnie 48 godzin tygodniowo (z nadgodzinami), standardowo – 40 godzin. Okres rozliczeniowy czasu pracy wynosi 17 tygodni. Większość Maltańczyków pracuje zwykle od 8.30 do 17.30. W ciągu każdej doby masz prawo do 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Dodatkowe informacje o warunkach pracy na Malcie znajdziesz na stronie Departamentu Stosunków Pracowniczych i Przemysłowych (Department for Industrial & Employment Relations).

Urlop. Pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze mają prawo do 192 godzin roboczych urlopu w ciągu roku oraz dodatkowo do 14 wolnych od pracy dni świątecznych. Jeżeli święto przypada w sobotę lub w niedzielę, nie przysługuje dodatkowy dzień wolny od pracy.
Kobiety korzystają z 14-tygodniowego urlopu macierzyńskiego. 13 tygodni jest pełnopłatnych, 14. tydzień jest niepłatny. 4 tygodnie urlopu należy wziąć przed planowanym porodem, 6 po porodzie, pozostałe cztery – w zależności od potrzeb.

Podatki. Na Malcie obowiązuje progresywna skala podatkowa od dochodów osobistych, zaliczki na podatek odprowadzają pracodawcy. W 2014 r. stawki – w przypadku osób żyjących samotnie - wynosiły 15 proc. (przy rocznych dochodach 8501-14500 euro), 25 proc. (dochody 14501-19500), 29 proc. (19501-60 tys. euro) i 25 proc. (pow. 60 tys. euro). Dla małżeństw progi podatkowe były nieco wyższe.
Standardowa stawka VAT wynosi na Malcie 18 proc., firmy płacą podatek w wysokości 35 proc.

Zasiłek dla bezrobotnych. Przysługuje osobom, za które opłacono 50 tygodniowych składek ubezpieczenia od bezrobocia, z czego co najmniej 20 w ciągu ostatnich dwóch lat. Jeżeli bezrobotny sam złoży wypowiedzenie umowy o pracę lub zostanie zwolniony w wyniku popełnionego wykroczenia, traci prawo do zasiłku na okres 6 miesięcy. Odmowa przyjęcia oferty pracy bez uzasadnionej przyczyny również skutkuje utratą prawa do zasiłku. 
Obok zwykłego zasiłku dla bezrobotnych (unemployment benefit) na Malcie można się również ubiegać o specjalny zasiłek dla bezrobotnych (special unemployment benefit) oraz zapomogę dla bezrobotnych (unemployment assistance). W obu przypadkach wniosek może złożyć tylko głowa rodziny (head of household), a przed przyznaniem świadczenia urzędnicy dokładnie analizują dochody całej rodziny (income test).
Więcej informacji uzyskasz w Biurach Zabezpieczenia Społecznego (Social Security Office).

Bilans zysków i strat

Ile można zarobić… 
Tygodniowa płaca minimalna w 2015 r. wynosiła 166,26 euro. Miesięcznie daje to 720 euro, czyli ok. 2952 zł (przy kursie 1 euro=4,1 zł). Średnie zarobki na Malcie są jednak wyższe – roczne dochody podstawowe Maltańczyka pracującego na pełen etat szacowano w IV kw. 2014 r. na 16 tysięcy euro. Najsłabiej zarabiają zatrudnieni w handlu i gastronomii (750-850 euro/mies.), dużo lepiej specjaliści w firmach informatycznych (2-4 tys. euro/mies.). Pensje wypłacane są najczęściej dwa razy w miesiącu.
Co ciekawe, pracownikom na Malcie przysługują w ciągu roku cztery premie. Tzw. zasiłki dodatkowe (bonus allowances) wypłacane są pod koniec czerwca i pod koniec grudnia – i wynoszą 135,1 euro. Nieco niższe są tzw. zasiłki tygodniowe (weekly allowances), które trafiają na konta pracowników pod koniec marca i września – wynoszą one 121,16 euro.
Dodatkowe informacje o płacach na Malcie znajdziesz na stronie Departamentu Stosunków Pracowniczych i Przemysłowych (Department for Industrial & Employment Relations).

... a ile trzeba wydać 
Koszty utrzymania na Malcie są na poziomie średniej europejskiej. Według Eurostatu w 2014 r. ceny żywności i napojów niealkoholowych były dokładnie takie, jak przeciętne w krajach UE. Minimalnie tańsze były tylko ubrania.
Z powodu ograniczonej liczby nieruchomości oraz ograniczonego terenu przeznaczonego pod budownictwo obcokrajowiec ma prawo do zakupu tylko jednej nieruchomości na Malcie, chyba że mieszka tu co najmniej od 5 lat. Za wynajęcie niewielkiego mieszkania zapłacisz od 300–400 euro. Kolejne 400 euro wydasz miesięcznie na jedzenie, środki czystości, telefon, transport itd. Gaz dostarczany jest w butlach – za 10 kg zapłacisz ok. 15 euro. Bilet okresowy na linie autobusowe, które są najpopularniejszym sposobem poruszania się po wyspie, kosztuje 72 euro (na 90 dni, cena z 2014 r.).

Na swoim - czyli jak założyć firmę

Własna działalność. Na Malcie jako początkujący przedsiębiorca będziesz musiał pokonać biurokratyczny maraton. Po pierwsze – musisz się zarejestrować w Urzędzie Zatrudnienia i Szkoleń (Employment and Training Corporation). Po drugie – złożyć odpowiednie formularze w miejscowym Urzędzie Podatkowym (Inland Revenue). Po trzecie – zarejestrować się jako płatnik VAT, uprzednio sprawdzając, czy prowadząc planowaną działalność będziesz miał taki obowiązek. Po czwarte – wystąpić o licencję do Departamentu Handlu. Na koniec zaś będziesz musiał odwiedzić bank i założyć firmowe konto. Dodatkowych informacji szukaj w Agencji Przesiębiorczości (Malta Enterprise).

Spółki. Działalność gospodarczą na Malcie można prowadzić w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Limited Liability Company - LLC) oraz publicznych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Public Limited Company – PLC). Zarejestrowanie spółki wymaga zastrzeżenia nazwy firmy, wpłacenia kapitału zakładowego na rachunek lokalnego banku otwarty w imieniu spółki oraz złożenia w Rejestrze Przedsiębiorstw (Maltese Register of Companies) umowy i statutu spółki, zawierających dane udziałowców i jej prawnych przedstawicieli.  Założenie spółki zwykle trwa od 6 do 8 dni od dostarczenia kompletnej wymaganej dokumentacji.
Na Malcie możliwe jest założenie spółki przez internet – wystarczy uzyskać podpis elektroniczny w Maltańskim Urzędzie Komunikacji.
Inwestorzy zagraniczni mogą zarejestrować swoją działalność bezpośrednio w Maltańskim Urzędzie Spraw Finansowych (The Malta Financial Services Authority - MFSA).
Szczegółowe informacje na temat uruchamiania działalności gospodarczej na Malcie znajdziesz w broszurze opracowanej na zlecenie Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Rzymie.

Poszukiwany/poszukiwana

Jak informuje polskie biuro EURES, na Malcie najwięcej ofert pracy w sezonie wakacyjnym jest dostępnych w turystyce. Najczęściej jest to praca dla recepcjonistów, pokojówek, pomocy kuchennej, kelnerów i barmanów w hotelach, barach i restauracjach. Ponadto, wiele ofert pracy w hotelach jest skierowanych do animatorów czasu wolnego (sportowych,  dziecięcych).
Poszukiwanymi pracownikami (bez względu na porę roku) są również specjaliści z branży informatycznej (m.in. programiści, administratorzy sieci, technicy komputerowi) oraz z branży finansowej. W lutym 2015 r. bezrobocie na Malcie według Eurostatu wynosiło 5,9 proc. i należało do najniższych na Starym Kontynencie.

Praca dla małolata

Podjąć pracę mogą osoby, które ukończyły 16. rok życia. Do osiągnięcia pełnoletności są jednak pod specjalną ochroną prawa – mogą pracować maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 tygodniowo (wlicza się w to również czas nauki i szkoleń). Młodociany pracownik nie może wykonywać pracy między godziną 22 a 6 rano.
Pracodawcy mogą płacić młodocianym niższe stawki – płaca minimalna dla 17-latków wynosiła w 2015 r. 159,48 euro tygodniowo, a dla 16-latków 156,64 euro tygodniowo.

Ciekawostki

→ Na Malcie obowiązuje ruch lewostronny.