-
Ismail Gasprinskii, Central Asia (History), Cultural History, Turkistan under Russian Imperial Rule, Islam and Modernity, Central Asian Studies, and 42 moreJadidism, Abd al-Rauf Fitrat, Turkic Intellectual history, XIX-early XX century, History and Memory, Chaghatay Turkic literature, Russian History, Turkestan, History, Colonialism, Imperialism, Empire, Russian Turkestan, Turkestan Colony Russia, Tercüman Gazetesi, Usul-I Cedit, Ortak Dil, Islam in Central Asia, İsmail Gaspıralı, Ceditçiler, Abdürreşit İBrahim, Cedit Hareketi, Rusya Türkleri, Mahmud Hoca Behbudi, Crimean Tatar, Turkic Intellectual History, 18th-early 20th Centuries, Turkic Studies, Sadriddin Ayni, Islamic Reform, Central Eurasian Studies, Central Asian History (Area Studies), Central Asian Societies, Intellectual History, Early Modern Intellectual History, Islamic modernism, Muslim modernists, fundamentalists, Modern Islamic Thought, Modern Muslim Intellectual Thought, Russian Empire, Researching and Analysing Uzbek Literature, Polarization (Ideology), Türkçülük, Social Sciences, and Literature edit
-
Abdirashidov Zaynabidin is faculty member, Ankara Haci Bayram Veli University. His research interests are centered on... moreAbdirashidov Zaynabidin is faculty member, Ankara Haci Bayram Veli University. His research interests are centered on the late 19th and the beginning of 20th centuries Turkestan and early soviet Uzbekistan history. He is currently working on the intellectual history and the development of postcolonial thought and intellectual change in Turkestan. edit
This book explores how to locate the sources which influenced the political, social, and ideological stance of a famous Turkestani Jadid thinker, writer, journalist and scholar, ‘Abdurra’uf Fitrat (1886-1938), thus also putting in... more
This book explores how to locate the sources which influenced the political, social, and ideological stance of a famous Turkestani Jadid thinker, writer, journalist and scholar, ‘Abdurra’uf Fitrat (1886-1938), thus also putting in perspective some overall intellectual trends in Turkestan, especially in Bukhara in the early 1910s. Based on Fitrat’s early publications the book discusses what intellectual milieu it was that shaped his worldview in the early 1910s, a worldview that could be designated as a first attempt at “freedom and sovereignty through Islam”. A thorough review of these publications also brings greater clarity to the issue of Fitrat‘s ethnical identity, which sheds light on how he related to the worldwide community of Muslims and how he positioned himself towards political unity of the Muslim World.
Furthermore, by scrutinizing Fitrat’s intellectual legacy of 1910-1915, this book highlights some of the origins of Jadidism in Turkestan and places Turkestani Jadidism in the context of worldwide Muslim reformism at the turn of the 20th century.
Furthermore, by scrutinizing Fitrat’s intellectual legacy of 1910-1915, this book highlights some of the origins of Jadidism in Turkestan and places Turkestani Jadidism in the context of worldwide Muslim reformism at the turn of the 20th century.
Research Interests:
Research Interests:
XX asr o'zbek milliy uyg'onish harakati-jadidchilikning yorqin vakillarining hamon dolzarbligini yo'qotmay kelayotgan uyg'oq fikrlari aks etgan ushbu to'plamga milliy va tashqi davriy nashrlarda e'lon qilingan safar xotiralari,... more
XX asr o'zbek milliy uyg'onish harakati-jadidchilikning yorqin vakillarining hamon dolzarbligini yo'qotmay kelayotgan uyg'oq fikrlari aks etgan ushbu to'plamga milliy va tashqi davriy nashrlarda e'lon qilingan safar xotiralari, ijtimoiy-siyosiy, madaniy hayotga doir maqolalar, adabiy materiallar kiritildi. Shuningdek, Mahmudxo'ja Behbudiyning qator maqolalari va «Farg'ona xotiralari»ning davomi, Munavvarqori Abdurashidxonov, Ismoil Obidiy, Ahlulloh Haybullin, Mo'minjon Muhammadjonov, Ahmadjon Bektemirov maqolalari, Abdurauf Muzaffarzoda qalamiga mansub tanqidiy maqolalar hamda «Ong umidlari» hikoyasi ilk bor e'lon qilinmoqda. Ushbu nashr XX asr ijtimoiy-siyosiy va adabiy tafakkurining shakllanishi, milliy uyg'onish davri bilan qiziquvchi mutaxassislar hamda keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan.
Research Interests:
This book explores how to locate the sources which influenced the political, social, and ideological stance of a famous Turkestani Jadid thinker, writer, journalist and scholar, ‘Abdurra’uf Fitrat (1886-1938), thus also putting in... more
This book explores how to locate the sources which influenced the political, social, and ideological stance of a famous Turkestani Jadid thinker, writer, journalist and scholar, ‘Abdurra’uf Fitrat (1886-1938), thus also putting in perspective some overall intellectual trends in Turkestan, especially in Bukhara in the early 1910s. Based on Fitrat’s early publications the book discusses what intellectual milieu it was that shaped his worldview in the early 1910s, a worldview that could be designated as a first attempt at “freedom and sovereignty through Islam”. A thorough review of these publications also brings greater clarity to the issue of Fitrat‘s ethnical identity, which sheds light on how he related to the worldwide community of Muslims and how he positioned himself towards political unity of the Muslim World.
Furthermore, by scrutinizing Fitrat’s intellectual legacy of 1910-1915, this book highlights some of the origins of Jadidism in Turkestan and places Turkestani Jadidism in the context of worldwide Muslim reformism at the turn of the 20th century.
Furthermore, by scrutinizing Fitrat’s intellectual legacy of 1910-1915, this book highlights some of the origins of Jadidism in Turkestan and places Turkestani Jadidism in the context of worldwide Muslim reformism at the turn of the 20th century.
Research Interests:
19. yüzyılın sonunda, Türkistan toplumunun derununda yeni bir reform fikri usulca olgunlaştı. Cedidçilik adıyla anılan bu fikir, bölgenin sosyopolitik konumunda son derece etkin bir rol oynadı. Cedidçilik hareketinin düşünsel temellerini... more
19. yüzyılın sonunda, Türkistan toplumunun derununda yeni bir reform fikri usulca olgunlaştı. Cedidçilik adıyla anılan bu fikir, bölgenin sosyopolitik konumunda son derece etkin bir rol oynadı. Cedidçilik hareketinin düşünsel temellerini inşa eden kişi, Rus İmparatorluğu topraklarında yaşayan Kırım Türkü İsmail Gaspıralı’ydı. Bu kitabın yazarının da belirttiği üzere Gaspıralı, Türkistan Cedidçileri için bir “öğretmen ve ilham kaynağıydı”. Cedidçilik hareketi, onun faaliyetleri neticesinde 20. yüzyılın başlarında Buhara ve Hive Hanlıklarıyla Rus işgali altındaki Türkistan topraklarına nüfuz etti ve bölge halklarının Türklük bilincine eşsiz katkılar sağladı.
Zaynabidin Abdiraşidov tarafından kaleme alınan ve Hatice Kerimoğlu tarafından Rusça aslından çevrilen, İsmail Gaspıralı ve XX. Yüzyılın Başlarında Türkistan (Temaslar - İlişkiler - Tesir) başlıklı bu kitap, İsmail Gaspralı’nın fikirlerini Rus idaresinde nasıl geliştirdiğini, görüşlerinin Türk aydınları arasında olgunlaşma sürecini, Türkistan’daki eğitim meselesini ve Cedidçilerin bu meseleye getirdikleri reformu merkezine almaktadır. Bu minvalde hem İsmail Gaspıralı’ya hem de Türkistan’daki Cedidçilik hareketine yeni bir soluk getirecek çalışma, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında, Rus ve Hanlık yönetimleri ile Türkistan aydınlarının Gaspıralı’ya yönelik tutumlarını kapsamlı ve nesnel bir şekilde incelemektedir.
Zaynabidin Abdiraşidov tarafından kaleme alınan ve Hatice Kerimoğlu tarafından Rusça aslından çevrilen, İsmail Gaspıralı ve XX. Yüzyılın Başlarında Türkistan (Temaslar - İlişkiler - Tesir) başlıklı bu kitap, İsmail Gaspralı’nın fikirlerini Rus idaresinde nasıl geliştirdiğini, görüşlerinin Türk aydınları arasında olgunlaşma sürecini, Türkistan’daki eğitim meselesini ve Cedidçilerin bu meseleye getirdikleri reformu merkezine almaktadır. Bu minvalde hem İsmail Gaspıralı’ya hem de Türkistan’daki Cedidçilik hareketine yeni bir soluk getirecek çalışma, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında, Rus ve Hanlık yönetimleri ile Türkistan aydınlarının Gaspıralı’ya yönelik tutumlarını kapsamlı ve nesnel bir şekilde incelemektedir.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Fitrat is one of the prominent Turkestan intellectuals of the early twentieth century. In a short period of time he, an unknown student of madrasa, became one of the ideological leaders of Turkestan Jadidism. His first fictions... more
Fitrat is one of the prominent Turkestan intellectuals of the
early twentieth century. In a short period of time he, an unknown
student of madrasa, became one of the ideological leaders of
Turkestan Jadidism. His first fictions “Munazara” (Debate) and
“Bayanati Sayyahi Hindi” (Diary of an Indian Traveller), published
in Istanbul and secretly brought to Turkestan, had a great influence
on the spread of new-method schools in Turkestan. Fitrat, one of the
first of the Bukhara youth, was sent to Istanbul, where he was
engaged in the affairs of the newly established Bukhara charitable
society and as well as continued his studies. The article attempts to
analyze the activities of Fitrat in Turkey, in particular, his
participation in the affairs of Bukhara youth in Istanbul. In addition,
the article critically examined the circumstances of Fitrat’s sending
to Istanbul and the history of the creation of his fiction “Munazara”.
early twentieth century. In a short period of time he, an unknown
student of madrasa, became one of the ideological leaders of
Turkestan Jadidism. His first fictions “Munazara” (Debate) and
“Bayanati Sayyahi Hindi” (Diary of an Indian Traveller), published
in Istanbul and secretly brought to Turkestan, had a great influence
on the spread of new-method schools in Turkestan. Fitrat, one of the
first of the Bukhara youth, was sent to Istanbul, where he was
engaged in the affairs of the newly established Bukhara charitable
society and as well as continued his studies. The article attempts to
analyze the activities of Fitrat in Turkey, in particular, his
participation in the affairs of Bukhara youth in Istanbul. In addition,
the article critically examined the circumstances of Fitrat’s sending
to Istanbul and the history of the creation of his fiction “Munazara”.
Research Interests:
Research Interests:
Bu çalışmada, 1883-1917 yılları arasında “Tercüman” gazetesinde yayımlanan, Türkistanla ilgili materyallerin bibliyografik açıdan değerlendirilmesi yer almaktadır. Yazar, eserinin önsözünde Türkistan coğrafyasındaki matbuatın ortaya... more
Bu çalışmada, 1883-1917 yılları arasında “Tercüman” gazetesinde
yayımlanan, Türkistanla ilgili materyallerin bibliyografik açıdan
değerlendirilmesi yer almaktadır. Yazar, eserinin önsözünde Türkistan coğrafyasındaki matbuatın ortaya çıkış fikrini başta Rusça olmak üzere, Özbekçe, Almanca, İnglizce ve Türkçe kaynaklara dayanarak geniş bir biçimde açıklamaktadır. Yazar, “Tercüman” gazetesinin mezkur tarihteki sayılarını inceleyerek Türkistan’la ilgili fikri, edebi ve sosyal sorunları dile getiren
makaleleri derlemiştir. Çalışma kaynağı olan gazetenin dünyadaki en kapsamlı koleksiyonu Ege Üniversitesinde, Prof. Dr. Yavuz Akpınar arşivinde bulunmaktadır. Yazar işbu çalışmasını aynı arşivde bulunan gazete sayıları çerçevesinde yürütmüştür.
Bibliyografya, Türkistan halkının 19. Yüzyılın sonu ve 20.Yüzyılın
başındaki yaşam tarzı ve sosyo-ekonomik sorunlarıyla ilgilenen araştırmacılar için yararlı olabilecek bir nitelik taşımaktadır.
This work includes bibliographical evaluation of the materials about Turkestan which were published in Tercüman newspaper during 1883-1917. The author, in the preface of his work, widely explains the rising idea of publication in Turkestan geography by basing on the sources particularly in Russian, Uzbek, German, English and Turkish. The author compiles essays which depict the ideal, literal and social problems of Turkestan by analyzing
mentioned issues of Tercüman newspaper. The most comprehensive collection of this newspaper is in the archive of Prof. Dr. Yavuz Akpınar in Ege University. The auther has conducted his work pursuant to the issues in the archive.
The bibliography bears an important qualification that will be helpful for the researchers who are interested in the life style and socio economic problems of Turkestan society in the end of 19th century and the beginning of 20th century.""
yayımlanan, Türkistanla ilgili materyallerin bibliyografik açıdan
değerlendirilmesi yer almaktadır. Yazar, eserinin önsözünde Türkistan coğrafyasındaki matbuatın ortaya çıkış fikrini başta Rusça olmak üzere, Özbekçe, Almanca, İnglizce ve Türkçe kaynaklara dayanarak geniş bir biçimde açıklamaktadır. Yazar, “Tercüman” gazetesinin mezkur tarihteki sayılarını inceleyerek Türkistan’la ilgili fikri, edebi ve sosyal sorunları dile getiren
makaleleri derlemiştir. Çalışma kaynağı olan gazetenin dünyadaki en kapsamlı koleksiyonu Ege Üniversitesinde, Prof. Dr. Yavuz Akpınar arşivinde bulunmaktadır. Yazar işbu çalışmasını aynı arşivde bulunan gazete sayıları çerçevesinde yürütmüştür.
Bibliyografya, Türkistan halkının 19. Yüzyılın sonu ve 20.Yüzyılın
başındaki yaşam tarzı ve sosyo-ekonomik sorunlarıyla ilgilenen araştırmacılar için yararlı olabilecek bir nitelik taşımaktadır.
This work includes bibliographical evaluation of the materials about Turkestan which were published in Tercüman newspaper during 1883-1917. The author, in the preface of his work, widely explains the rising idea of publication in Turkestan geography by basing on the sources particularly in Russian, Uzbek, German, English and Turkish. The author compiles essays which depict the ideal, literal and social problems of Turkestan by analyzing
mentioned issues of Tercüman newspaper. The most comprehensive collection of this newspaper is in the archive of Prof. Dr. Yavuz Akpınar in Ege University. The auther has conducted his work pursuant to the issues in the archive.
The bibliography bears an important qualification that will be helpful for the researchers who are interested in the life style and socio economic problems of Turkestan society in the end of 19th century and the beginning of 20th century.""
Research Interests:
"One of the most striking examples of a national pedagogy in the Russian Empire had been the educational reform of the Muslim schools. The origin and development of Jadidism, as a reformist movement, is associated with the introduction of... more
"One of the most striking examples of a national pedagogy in the Russian Empire had been the educational reform of the Muslim schools. The origin and development of Jadidism, as a reformist movement, is associated with the introduction of a New Method of training in elementary schools, the so-called usul-i jadid. It began with Ismail Gasprinskii’s initial launching of the first New Method School in 1884.
This book describes and analyses the introduction of Gasprinskii’s New Method of schooling in Turkestan and the role he played in its implementation throughout the region. The beginnings of the New Method schools in Turkestan at the end of the 19th century had been primarily concerned with the advancement of the national intelligentsia and the activities of the Tatar intelligentsia and with the teachers who had come from inner Russia.
Gasprinskii made exemplary the work of the Jadid reformists of Tashkent and Samarkand in the establishment of the New Method schools, in particular, by paving the auspicious way for its expansion, and further, by having assembled and published the school literature in the local languages.
Gasprinskii carried countless negotiations with high-ranking officials of the Bukharan Administration on the issue of the New Method of schooling. None were constructive. Yet, he was at least gratified by his influence among the young Bukharan Jadids. They supported his cause and paved the way for reforms in schooling and inltellectual life. In the Khanate of Khiva, in contrast with the rest of Turkestan and Bukhara, the New Method was actively supported by the government high-ranking officials promoted its development and implementation. New Method schools still did not spread well due to the lack of local teachers and of local language textbooks.
The Muslim nation, had fallen into decay and had gotten trampled “under the feet” of civilized nations, through the lack of modern knowledge. It was Gasprinskii’s vision, that the modern State could only resurrect and “be revived from the ashes just as a phoenix” with the aid of modern trades. He subjected the Khans of Turkestan to criticism, and accused them of being responsible for “all the troubles” of Muslims in Turkestan. Gasprinskii tried to reveal the essence of the state structures at work in Turkestan in the 19th century, through his literary hero Mulla ‘Abbas, and through the plots of his utopian and fantastic works. The pervasive ignorance and general lack of knowledge – were the principal causes for the subjugation of these states to a political and economic dependence on Russia. Gasprinskii, became the main analyst (among the Russian Muslims), to map out the political and economic situation of Turkestan at the end of the 19th century. He had shown the principal causes of political and economic dependence of Turkestan on Russia, thereby perpetuating a movement amongst the Muslims of Turkestan, which would thence; pave the way to a legal reform of the situation.
"
This book describes and analyses the introduction of Gasprinskii’s New Method of schooling in Turkestan and the role he played in its implementation throughout the region. The beginnings of the New Method schools in Turkestan at the end of the 19th century had been primarily concerned with the advancement of the national intelligentsia and the activities of the Tatar intelligentsia and with the teachers who had come from inner Russia.
Gasprinskii made exemplary the work of the Jadid reformists of Tashkent and Samarkand in the establishment of the New Method schools, in particular, by paving the auspicious way for its expansion, and further, by having assembled and published the school literature in the local languages.
Gasprinskii carried countless negotiations with high-ranking officials of the Bukharan Administration on the issue of the New Method of schooling. None were constructive. Yet, he was at least gratified by his influence among the young Bukharan Jadids. They supported his cause and paved the way for reforms in schooling and inltellectual life. In the Khanate of Khiva, in contrast with the rest of Turkestan and Bukhara, the New Method was actively supported by the government high-ranking officials promoted its development and implementation. New Method schools still did not spread well due to the lack of local teachers and of local language textbooks.
The Muslim nation, had fallen into decay and had gotten trampled “under the feet” of civilized nations, through the lack of modern knowledge. It was Gasprinskii’s vision, that the modern State could only resurrect and “be revived from the ashes just as a phoenix” with the aid of modern trades. He subjected the Khans of Turkestan to criticism, and accused them of being responsible for “all the troubles” of Muslims in Turkestan. Gasprinskii tried to reveal the essence of the state structures at work in Turkestan in the 19th century, through his literary hero Mulla ‘Abbas, and through the plots of his utopian and fantastic works. The pervasive ignorance and general lack of knowledge – were the principal causes for the subjugation of these states to a political and economic dependence on Russia. Gasprinskii, became the main analyst (among the Russian Muslims), to map out the political and economic situation of Turkestan at the end of the 19th century. He had shown the principal causes of political and economic dependence of Turkestan on Russia, thereby perpetuating a movement amongst the Muslims of Turkestan, which would thence; pave the way to a legal reform of the situation.
"
Research Interests:
"In early 20th century Jadidism, an Islamic modernist movement aiming at the development of Islamic education and schooling, social welfare and political development, came into being in Central Asian Turkestan. The forerunners of this... more
"In early 20th century Jadidism, an Islamic modernist movement aiming at the development of Islamic education and schooling, social welfare and political development, came into being in Central Asian Turkestan. The forerunners of this movement had been shaped in other regions of the Russian Empire before, namely on the Crimea and in the Volga region, already several decades before. The most prominent figure, founder and inspirer was the outstanding Crimean Tatar writer, educator and publicist Ismail Gasprinski.
Gasprinski’s thought and activity can be regarded as part of the more general Islamic modernist movements of the Middle East. On the other hand there is reason to assume that Gasprinski was also heavily influenced by Russian and European developments in pedagogy, social thought and politics. This book gives a thorough analysis not only of the “Middle Eastern” and “Islamic” elements of Gasprinski’s influence on Central Asia, but also of his role in transmitting Russian and European ideas into Turkestan. Besides, the author tried to find out how influential Gasprinskii’s ideas were among Turkestani Muslim and what role they played in the development of reformist movements in Turkestan.
His first journey to Turkestan (1893) lead him to believe that in Turkestan time had come for social and cultural change and that people were ready to believe the Russian prejudice about the cultural backwardness of Turkеstani Muslims. His second trip (1908) to Turkestan took place after the Manifesto of 1905, when the political situation in the Russian empire had significantly changed. His journey led him to many cities in Russia itself, where he aimed at reifying his weakened political reputation. In Turkestan, he had in the meantime gained the esteem and support from a broad layer of the society, which he partly lost in inner Russia.
This research shows that the place and effect which Gasprinskii has in Turkestan and among the proponents of reforms, was of different nature. On one side, Gasprinskii was not entirely successful in his endeavor to advise and shape reform in all the spheres of public life. On the other hand, his ideas, particularly those concerning education, but also his call for playing a role in the public affairs, have had a strong and durable effect on Turkestani Jadids. Undeniably education and, to a certain extent, language – that is, new teaching methods for schools and a median Turkic language for the press and the intellectual life – had been the two topics, with which the Turkestani Jadids were almost without exception in full agreement with Gasprinskii. Some of them agreed even further with his broader political agenda."
Gasprinski’s thought and activity can be regarded as part of the more general Islamic modernist movements of the Middle East. On the other hand there is reason to assume that Gasprinski was also heavily influenced by Russian and European developments in pedagogy, social thought and politics. This book gives a thorough analysis not only of the “Middle Eastern” and “Islamic” elements of Gasprinski’s influence on Central Asia, but also of his role in transmitting Russian and European ideas into Turkestan. Besides, the author tried to find out how influential Gasprinskii’s ideas were among Turkestani Muslim and what role they played in the development of reformist movements in Turkestan.
His first journey to Turkestan (1893) lead him to believe that in Turkestan time had come for social and cultural change and that people were ready to believe the Russian prejudice about the cultural backwardness of Turkеstani Muslims. His second trip (1908) to Turkestan took place after the Manifesto of 1905, when the political situation in the Russian empire had significantly changed. His journey led him to many cities in Russia itself, where he aimed at reifying his weakened political reputation. In Turkestan, he had in the meantime gained the esteem and support from a broad layer of the society, which he partly lost in inner Russia.
This research shows that the place and effect which Gasprinskii has in Turkestan and among the proponents of reforms, was of different nature. On one side, Gasprinskii was not entirely successful in his endeavor to advise and shape reform in all the spheres of public life. On the other hand, his ideas, particularly those concerning education, but also his call for playing a role in the public affairs, have had a strong and durable effect on Turkestani Jadids. Undeniably education and, to a certain extent, language – that is, new teaching methods for schools and a median Turkic language for the press and the intellectual life – had been the two topics, with which the Turkestani Jadids were almost without exception in full agreement with Gasprinskii. Some of them agreed even further with his broader political agenda."
Research Interests:
Cultural History, Central Asian Studies, Colonialism, Central Asia (History), Central Eurasian Studies, and 15 moreIntellectual and cultural history, Central Asian History (Area Studies), Islam and Modernity, Turkic Intellectual History, 18th-early 20th Centuries, Jadidism, Islamic Reformism, Islamic revival and reform movements, Turkestan, Ismail Gasprinskii, Turkistan under Russian Imperial Rule, İsmail Gaspıralı, Ortak Dil, Tercüman Gazetesi, Russian Turkestan, and Islam and Modernnity
"The history of the socio-cultural changes and reform movements among the Muslims of the Russian Empire at the turn of the 20th century has attracted a lot of attention. Aside from being subject to numerous scholarly studies, it has also... more
"The history of the socio-cultural changes and reform movements among the Muslims of the Russian Empire at the turn of the 20th century has attracted a lot of attention. Aside from being subject to numerous scholarly studies, it has also played a role in the representations people have been producing of their past.
The Jadid movement shaped at the end of the 19th century among enlightened and progressive intellectuals, who urged for reforms in all spheres of public life. Ismail Gasprinskii was the first among them. In 1883, he established in Bakhchisarai the newspaper Tarcumān, which remained for over 20 years a unique newspaper dedicated to discussing and improving education among the Turkic-speaking peoples.
First in Inner Russia and then among the Turkestanis, the press was meant to be, and in fact acted, as the essential tool for disseminating reformatory ideas, for reporting ongoing changes and for enlightening the people. Gasprinskii’s first published article for good reasons pointed out that Russia’s Turkic Muslim needed a medium to make their voices heard.
The press, as it developed in Turkestan after the Manifesto of 1905, in term of objective, tone and language owed a lot to Gasprinskii’s Tarcumān. The Tarcumān’s influence is clear in the use, in these publications, of a median Turkestani Turkic idiom, the kind of language which he had been strongly advocating. Gasprinskii played also an important role in supporting his Turkestani colleagues against accusations launched by Russian press editors and censors like N.Ostroumov for instance.
In the Tarcumān Gasprinskii paid much attention to Turkestan; to the peculiarities of the local Muslim society there, to public life and political issues. The given research shows that the place and effect which Tarcumān has, and its influence to birth of independent Press in Turkestan. The annotated bibliography of Turkestani issues in the Tarcumān for 34 years (1883-1917) is outline in details the above mentioned thoughts."
The Jadid movement shaped at the end of the 19th century among enlightened and progressive intellectuals, who urged for reforms in all spheres of public life. Ismail Gasprinskii was the first among them. In 1883, he established in Bakhchisarai the newspaper Tarcumān, which remained for over 20 years a unique newspaper dedicated to discussing and improving education among the Turkic-speaking peoples.
First in Inner Russia and then among the Turkestanis, the press was meant to be, and in fact acted, as the essential tool for disseminating reformatory ideas, for reporting ongoing changes and for enlightening the people. Gasprinskii’s first published article for good reasons pointed out that Russia’s Turkic Muslim needed a medium to make their voices heard.
The press, as it developed in Turkestan after the Manifesto of 1905, in term of objective, tone and language owed a lot to Gasprinskii’s Tarcumān. The Tarcumān’s influence is clear in the use, in these publications, of a median Turkestani Turkic idiom, the kind of language which he had been strongly advocating. Gasprinskii played also an important role in supporting his Turkestani colleagues against accusations launched by Russian press editors and censors like N.Ostroumov for instance.
In the Tarcumān Gasprinskii paid much attention to Turkestan; to the peculiarities of the local Muslim society there, to public life and political issues. The given research shows that the place and effect which Tarcumān has, and its influence to birth of independent Press in Turkestan. The annotated bibliography of Turkestani issues in the Tarcumān for 34 years (1883-1917) is outline in details the above mentioned thoughts."
Research Interests:
Cultural History, Central Asian Studies, Central Asia (History), Islam in Central Asia, Central Eurasian Studies, and 12 moreCentral Asian History (Area Studies), Crimean Tatar, Islam and Modernity, Turkic Intellectual History, 18th-early 20th Centuries, Jadidism, 19th Century Imperial Russian Turkestan, Gazetecilik, Ismail Gasprinskii, Turkic Intellectual history, XIX-early XX century, Turkistan under Russian Imperial Rule, İsmail Gaspıralı, and Usul-I Cedit
Türkistan ceditçileri, Rusya tarafından işgal edilen ve sömürgeleştirilen Türkistan topraklarını bütün bir bölge olarak değerlendirmişlerdir. Ceditçilerin eserlerinde Türkistan; ana, sevilmeye layık mazlum bir kadın, büyük şahsiyetlerin... more
Türkistan ceditçileri, Rusya tarafından işgal edilen ve sömürgeleştirilen Türkistan topraklarını bütün bir bölge olarak değerlendirmişlerdir. Ceditçilerin eserlerinde Türkistan; ana, sevilmeye layık mazlum bir kadın, büyük şahsiyetlerin beşiği olarak görkemli ve Türk halklarının yurdu şeklinde ortak vatan olarak yorumlanmıştır. Türkistan ceditçileri, ana vatanları Türkistan ülkesinin geleceğini, geçmişi gibi büyük, bilim ve aydınlanma ocağı, ecdatları gibi kahraman, vatansever evlatlara sahip “vatan” olarak görüp onun hayallerini kurdular. Bu makalede, Türkistan ceditçilerinin ortak vatan için coğrafya ve tarih yazma, millet için millî gaye ortaya koyma ve bu düşünceleri halka benimsetmek için sanatsal bir edebiyat yaratma çabaları, birinci el kaynaklara dayanılarak ele alınmıştır.
Research Interests:
XIX. yüzyılın son çeyreğinde tüm Müslüman Doğu’yu kasıp kavuran modernist hareketin kıvılcımları Türkistan hanlık¬larına da nüfuz etti. 1885’de Buhara tahtını devrim alan Abdülahad, reformcu fikirlerin yayılmaya başladığı ve İç Rusya... more
XIX. yüzyılın son çeyreğinde tüm Müslüman Doğu’yu kasıp kavuran modernist hareketin kıvılcımları Türkistan hanlık¬larına da nüfuz etti. 1885’de Buhara tahtını devrim alan Abdülahad, reformcu fikirlerin yayılmaya başladığı ve İç Rusya Müslümanları arasında modernist hareketin karakter kazandığı dönemde ülkeyi yönetti. Abdülahad, Buhara heyetiyle birlikte Rusya’yı birçok kez ziyaret etti ve Rus kültürüyle yakın¬dan tanıştı. 1883 senesinde Gaspıralı’nın yeni çıkan Tercüman gazetesiyle tanıştı ve gazeteye abone oldu. Abdülahad 1892 yılın Aralık ayında Rusya’ya resmi ziyaretde bulundu. Emir Rusya’ya yapdığı bu seyaheti günlük olarak not etti ve bu günlüğünün el yazmasını Gaspıralı’ya emanet etti. Günlük 1894 yılında Kazan Üniversitesi matbaasıda basıldı. Bununle birlikte Gaspıralı Tercüman gezetesinde de Ab¬dülahad’ın 1892-1893 yıllarında Rusya’ya yaptığı seyahati geniş bir şekilde ele almıştı. Gazetede yayımlanan haberler Abdü¬lahad’ın günlüğünden önemli ölçüde farklıydı. Gazetedeki yazılar kitaptan farklı olarak, Emir’in İç Rusya Müslümanlarının önemli simalarıyla yaptığı görüşmelerin ayrıntısını aktarmıştır. Daha sonra Gaspıralı tarafından bu ha¬berler toplanarak 1893 yılının sonunda bir kitap şeklinde yayımlanmıştır.
Makalede Buhara Emiri Abdülahad ve İsmail Gaspıralı’nın ilişkileri iki seyahet notları üzerinden deyatlı bir şekilde incelenecektir.
Makalede Buhara Emiri Abdülahad ve İsmail Gaspıralı’nın ilişkileri iki seyahet notları üzerinden deyatlı bir şekilde incelenecektir.
Research Interests:
Research Interests:
Abdurauf Fitrat played an important role in the development of Turkestan Jadidism and with his works made a significant contribution to the dissemination of the ideas of this movement. In addition, he is associated with many works and... more
Abdurauf Fitrat played an important role in the development of Turkestan Jadidism and with his works made a significant contribution to the dissemination of the ideas of this movement. In addition, he is associated with many works and articles on the topic of religious reform that swept the entire Muslim world at the beginning of the twentieth century. Fitrat's activities in the field of religious reform were formed under the direct ideological influence of well-known figures of that time, Muhammad Abduh, Abdurashid Ibrahim and others. The article briefly analyzes the main points of Fitrat's activities in the 10s of the twentieth century - his activities in Turkey, works written in Istanbul, as well as some facts of his biography. The article also contains Fitrat's religious and educational articles, which are published for the first time.
Research Interests:
XX asr boshlarida Turkistonda amaliy faoliyatga kechgan jadidchilik harakati qisqa vaqt oralig‘ida katta kuchga aylandi. Turkistondagi fikriy va siyosiy harakatlar nafaqat mahalliy rus idorasi, balki xorijdan turib ham diqqat bilan... more
XX asr boshlarida Turkistonda amaliy faoliyatga kechgan jadidchilik
harakati qisqa vaqt oralig‘ida katta kuchga aylandi. Turkistondagi fikriy va
siyosiy harakatlar nafaqat mahalliy rus idorasi, balki xorijdan turib ham
diqqat bilan kuzatildi. Bu borada, ayniqsa XX asr boshlarida Turkiyada
paydo bo‘lgan yangi yo‘nalishdagi davriy matbuot ajralib turadi. Ushbu
matbuotda Turkiston, xususan Buxoro amirligi ijtimoiy va siyosiy hayotida
sodir bo‘layotgan voqealar bilan bog‘liq turli mazmundagi xabarlar,
maktublar va tahliliy maqolalar ko‘plab chop etila boshladi. Matbuotdagi
bu materiallar orqali XX asr boshlaridagi turk ziyolilari turk jamiyatini
Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlardan xabardor qilish barobarida o‘z
munosabatini ham bildirib bordi. Ayniqsa, turk matbuoti rus matbuotida
Buxoro davlatining kelajakdagi taqdiri bilan bog‘liq maqolalar chop
etilgan maqolalarni diqqat bilan kuzatib bordi. Maqolada turk matbuotida
Turkistonga oid chop qilingan maqolalar birlamchi manbalar asosida tahlil
qilingan.
harakati qisqa vaqt oralig‘ida katta kuchga aylandi. Turkistondagi fikriy va
siyosiy harakatlar nafaqat mahalliy rus idorasi, balki xorijdan turib ham
diqqat bilan kuzatildi. Bu borada, ayniqsa XX asr boshlarida Turkiyada
paydo bo‘lgan yangi yo‘nalishdagi davriy matbuot ajralib turadi. Ushbu
matbuotda Turkiston, xususan Buxoro amirligi ijtimoiy va siyosiy hayotida
sodir bo‘layotgan voqealar bilan bog‘liq turli mazmundagi xabarlar,
maktublar va tahliliy maqolalar ko‘plab chop etila boshladi. Matbuotdagi
bu materiallar orqali XX asr boshlaridagi turk ziyolilari turk jamiyatini
Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlardan xabardor qilish barobarida o‘z
munosabatini ham bildirib bordi. Ayniqsa, turk matbuoti rus matbuotida
Buxoro davlatining kelajakdagi taqdiri bilan bog‘liq maqolalar chop
etilgan maqolalarni diqqat bilan kuzatib bordi. Maqolada turk matbuotida
Turkistonga oid chop qilingan maqolalar birlamchi manbalar asosida tahlil
qilingan.
Research Interests:
Research Interests:
At the end of the 19th century, the territory of Turkestan administratively consisted of Russian Turkestan, Bukhara and Khiva Khanates. The last two were dependent on Russia both politically and economically, although they were officially... more
At the end of the 19th century, the territory of Turkestan administratively consisted of Russian Turkestan, Bukhara and Khiva Khanates. The last two were dependent on Russia both politically and economically, although they were officially considered independent. The Russian authorities were reluctant to interfere in the internal affairs of these vassal states. Because of this policy, the khan's administrations, until the events of 1917, tried to preserve the old method of management, as well as land and economic affairs. Despite the conservative attitude of the authorities to various innovations and the efforts of the Russian administration to reduce all ties with the outside world, the sparks of the modernist movement that swept the entire Muslim East in the last quarter of the 19th century still penetrated into the khanates. Muslims of the interior regions of Russia, in particular the leader of the Jadid reformist movement Isma‘il Gasprinsky, played a special and main role in ...
Research Interests:
Research Interests:
В конце XIX века территория Туркестана в административном плане состояла из Русского Туркестана, а также Бухарского и Хивинского ханств. Последние два были зависимы от России и политически, и экономически, хотя официально считались... more
В конце XIX века территория Туркестана в административном плане состояла из Русского Туркестана, а также Бухарского и Хивинского ханств. Последние два были зависимы от России и политически, и экономически, хотя официально считались суверенными. Российские власти неохотно вмешивались во внутренние дела этих вассальных государств. Вследствие такой политики ханские администрации вплоть до событий 1917 года старались придерживаться традиционного метода управления, а также сохранять внутреннюю земельную и экономическую политику. Несмотря на консервативное отношение властей к разным нововведениям и старания русской администрации уменьшить какие-либо связи с внешним миром, идеи модернистского движения, охватившего весь мусульманский Восток в последней четверти XIX века, все-таки проникли в Бухарское и Хивинское ханства. В этом деле основную роль сыграли мусульмане внутренних областей России, в частности лидер джадидского реформистского движения Исмаил Гаспринский. В статье на основе первоисточников рассматриваются отношения Гаспринского с дворцовыми элитами Бухарского и Хивинского ханств.
Research Interests:
Research Interests:
In the Muslim world, new ideas, reforms, innovations and other new trends spread through the press. The Muslim press appeared in Bukhara at least in the mid-80s of the 19th century. Persian newspapers and magazines such as Hablulmatin and... more
In the Muslim world, new ideas, reforms, innovations and other new trends spread through the press. The Muslim press appeared in Bukhara at least in the mid-80s of the 19th century. Persian newspapers and magazines such as Hablulmatin and Chehrenema published in India and Egypt mostly entered Bukhara. In addition, at the same time the Turkic-speaking Muslim press of the Ottoman Empire and Russia also spread. Among these publications, Ġsmail Gaspıralı's Tercüman, Fatiḥ Kerimî‘s Vakit, Mehmet Akif‘s Ṣıratı Müstaqim are prominent. The Turkish press that emerged after the Second Constitutional Revolution began to pay more attention to the socio-political and economic situation of the Muslims of Turkistan. These periodicals, depending on their political aspects, in most cases reviewed printed analytically and informational material from different, mostly Russian newspapers and as well as printed received letters from Turkestan subscribers. This article mainly analyzes and tries to ex...
Research Interests:
XIX. yuzyilin sonlarinda ic Rusya‟daki Tatarlar arasinda sekillenen ve yayilmaya baslayan reform hareketleri, ulkede Muslumanlarin yasadigi diger bolgeleri de hizla etkilemeye baslar. Rus Imparatorlugu‟nda yasayan Turklerde milli matbuat... more
XIX. yuzyilin sonlarinda ic Rusya‟daki Tatarlar arasinda sekillenen ve yayilmaya baslayan reform hareketleri, ulkede Muslumanlarin yasadigi diger bolgeleri de hizla etkilemeye baslar. Rus Imparatorlugu‟nda yasayan Turklerde milli matbuat ile yeni edebiyatin ve edebi dilin sekillendirilmesinde onemli hizmetleri olan Ismail Gaspirali, egitim ve ogretim sisteminin yani sira toplumda yapilmasi gereken reformlara da dikkat ceker; Musluman toplumuna istikrarli bir yasam kazandirmayi amaclar ve onlari devrin talepleri dogrultusunda gerekli degisikliklere hazirlamayi planlar. Rusya Muslumanligi adli kitabinda Rus hukumetinin, kendi yonetimindeki Muslumanlarin dili, dini ve egitimi ile onlarin kendileriyle ilgili diger konularda nasil bir siyaset takip etmeleri gerektigini anlatir; bu konulardaki gorus ve tekliflerini dile getirir. Car hukumeti, Gaspirali‟nin onerdigi egitim sistemine tamamen karsidir ve bu konudaki tavri oldukca serttir. Onlar neredeyse butun dikkatini onun yayincilik ve to...
Research Interests:
One of the leaders of Turkestan Jadid movement Mahmudkhodja Behbudi ran a wide range of activities. He was first to be engaged in science among new Uzbek educated men despite his career in editorial, publication and journalism. His school... more
One of the leaders of Turkestan Jadid movement Mahmudkhodja Behbudi ran a wide range of activities. He was first to be engaged in science among new Uzbek educated men despite his career in editorial, publication and journalism. His school textbooks, scientific articles, in particular his views on linguistics were clear indication of his achievements in this sphere of science. In his articles devoted to languages Behbudi paid attention to the pressing issues of modern linguistics and he put forward his ideas worth considering in this field of science. An analysis of Behbudi's articles in this area shows that he conducted a number of studies in dialectology, sociology, and cultural anthropology.
Research Interests:
At the end of the XIX century, the Muslim world, which fell into deep political and intellectual stagnation, was looking for ways out of this situation and raising the scientific potential of the Muslim community. The political crisis in... more
At the end of the XIX century, the Muslim world, which fell into deep political and intellectual stagnation, was looking for ways out of this situation and raising the scientific potential of the Muslim community. The political crisis in the internal and external affairs of the most powerful Muslim state – Turkey, led in 1908 to the 2nd Constitutional Revolution. During this period that a press arose in Istanbul aimed at agitating or promoting the unity of Muslims under the rule of the Ottoman Sultan. The Turkish press, in order to fulfill the tasks assigned to it, first of all began to familiarize the Ottoman public with the life, political and social situation of Muslims living mainly in the southeastern territories of Asia. This article provides a preliminary analysis of the materials of the Turkish press, in particular, the magazines Ṣırāṭ-ı Müstaqīm, Ta‘āruf-i Müslimīn and Ḥikmet about Chinese Muslims, as well as made an attempt to identify the main ideological aspects of Ottom...
Research Interests:
Фитрат ХХ аср бошлари туркистонлик зиёлиларнинг кўзга кўринган вакилларидан бири. У қисқа давр мобайнида ҳеч ким танимаган мадраса талабаси даражасидан Туркистон жадидчилигининг ғоявий етакчиларидан бирига айланиб улгурди. Унинг, Туркияда... more
Фитрат ХХ аср бошлари туркистонлик зиёлиларнинг кўзга кўринган вакилларидан бири. У қисқа давр мобайнида ҳеч ким танимаган мадраса талабаси даражасидан Туркистон жадидчилигининг ғоявий етакчиларидан бирига айланиб улгурди. Унинг, Туркияда нашр қилиниб, Туркистонга яширинча олиб келинган “Мунозара” ва “Баёноти сайёҳи ҳиндий” деб номланган илк насрий асарлари ўлкада янги усул мактабларининг кенг ёйилишига катта таъсир кўрсатди. У бухоролик ёшлар ичидан биринчилардан бўлиб Истанбулга юборилди. У ерда Фитрат янги ташкил этилган Бухоро хайрия жамияти ишларини юргизиш билан бирга ўқишини ҳам давом эттирди. Мақолада Фитратнинг Туркияда, хусусан, Истанбулда Бухоро ёшлари ишларидаги фаолияти таҳлил қилинган. Бундан ташқари, Фитратнинг Туркияга юборилиши ҳамда “Мунозара” асарининг ёзилиши билан боғлиқ масалалар танқидий нуқтаи назардан ўрганилган.
At the beginnings of the 20th century Ismail Gasprinskii had initiated writing general Turkish history via his newspaper Tercüman. Gasprinskii had stressed this issue, related to the general Turkish history, in his article “Turkish... more
At the beginnings of the 20th century Ismail Gasprinskii had initiated writing general Turkish history via his newspaper Tercüman. Gasprinskii had stressed this issue, related to the general Turkish history, in his article “Turkish History”. In 1885, Gasprinskii published a large article in few issues of Tarcuman named “A Progress of the Russian troops in Central Asia” by Russian general A.Kuropatkin. In 1906, Gasprinskii published above mentioned article analyzing and adding his own views on last 50 years of Turkestan under name “A New History of Turkestan”. In this large article Gasprinskii tried to analyze a political, social, and economic life of existed Khanates in Turkestan before the Russian conquest and by that he initiated writing a true history of Turkestan. Gasprinskii tried to show a wide range of reasons that occurred during the last period in Turkestan and it’s remaining a subject of Russia. He, when analyzing those reasons, indicates that goes back a few centuries before the collapse of the Russian occupation. Gasprinskii, in his writings on the new history of Turkestan, indicates that last Khans, carried out in recent years and clergy were short-sighted in politics and blamed them for such acts. Gasprinskii clearly writes that Turkestan lost its independence due to political reasons and accused of this the Khans. The views and writings of Gasprinskii on the new history and on the Russian conquest of Turkestan are revealing a new conception of Turkic intellectual on history. Thus shows Gasprinskii how he understood and interpreted historical events and presented it in all its truth. İsmail Gaspıralı 20. yüzyıl başlarında Tercüman gazetesinde genel Türk tarihini yazma ile ilgili mühim bir meseleyi dile getirmiştir. Yazar, özellikle “Tarih-i Türkî” adlı makalesinde Türk halklarının genel tarihinin yazılması gerektiğini vurgulamıştı. Gaspıralı 1885 yılında Rus generali A. Kuropatkin’ın Orta Asya’da Rus Askerinin İlerlemesi adlı hatıra kitabından parça yayımladı. 1906’da ise Türkistan’ın son 50 yılı ile ilgili görüşlerini ilave ederek “Tarih-i Cedide-i Türkistan” adı altında birkaç makale yayımlar. Gaspıralı mezkûr makalelerinde Rus işgali öncesinde Türkistan hanlıklarındaki siyasî, içtimaî ve iktisadî yaşamı tahlil eder ve böylece ülkenin gerçek, aktüel tarihini yazmaya yönelik girişimi başlatmış olur. Gaspıralı Türkistan’da, son yüzyılda gerçekleşen olaylar hakkında yazarken, Türkistan’ın Rusya’ya tâbi kalmasının nedenlerini geniş bir şekilde göstermeye çalışır. Gaspıralı bu nedenleri analiz ederken, çöküşün Rusların işgalinden bir kaç yüzyıl öncesine dayandığını belirtir. Gaspıralı, Türkistan’ın bu yeni, modern çağ tarihi ile ilgili yazılarında son dönemdeki Han ve ulemanın yürüttüğü siyaseti benimsemediğini belirtir ve ciddî bir şekilde eleştirir. Gaspıralı’ya göre açıkça, siyasî yenilgi nedeniyle istiklal elden gitmiştir diye yazmaktadır ve buna sebep olan devlet yöneticilerini, Han ve Saray çevresini suçlamaktadır. Gaspıralı’nın Türkistan’ın yeni tarihi hakkındaki yazıları, ülkenin Rus egemenliği dönemine ait görüşlerini belirtiyor olması itibariyle ayrıca önemlidir. Devrin bir Türk aydınının tarihe ve Türk tarihine bakış tarzını ortaya koyar. Bu ise Gaspıralı’nın tarihi olayları tüm hakikatiyle, bu vahim olaylarının gerçekleştiği anda anladığını, çözümlediğini, bilinç yaratmak istediğini, uygun bir şekilde aktardığını göstermektedir.
Research Interests:
Research Interests:
In the Muslim world, new ideas, reforms, innovations and other new trends spread through the press. The Muslim press appeared in Bukhara at least in the mid-80s of the 19th century. Persian newspapers and magazines such as Hablulmatin and... more
In the Muslim world, new ideas, reforms, innovations and other new trends spread through the press. The Muslim press appeared in Bukhara at least in the mid-80s of the 19th century. Persian newspapers and magazines such as Hablulmatin and Chehrenema published in India and Egypt mostly entered Bukhara. In addition, at the same time the Turkic-speaking Muslim press of the Ottoman Empire and Russia also spread. Among , Fati Vakit, Mehmet Akif staqim are prominent. The Turkish press that emerged after the Second Constitutional Revolution began to pay more attention to the socio-political and economic situation of the Muslims of Turkistan. These periodicals, depending on their political aspects, in most cases reviewed
Research Interests:
XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yayılmış ve belli bir ölçüde manevi zemine sahip olan Ceditçilik hareketi XX. yüzyılda Türkistan'da da görüldü. Ceditçiliğin manevi lideri, önderi olan İsmail Gaspıralı ve onun eserleri... more
XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yayılmış ve belli bir ölçüde manevi zemine sahip olan Ceditçilik hareketi XX. yüzyılda Türkistan'da da görüldü. Ceditçiliğin manevi lideri, önderi olan İsmail Gaspıralı ve onun eserleri Türkistan'da kendini aydın sayan her insan için hem fikir, hem hareket talimatnamesi olmuştur. Türkistan'ın tüm Ceditleri İsmail Gaspıralı'yı kendilerine üstat olarak kabul ettiler. Bu araştırmada Türkistan aydınlarının 1914 yılında yayımlanan, İsmail Gaspıralı'nın vefatından sonra ona olan münasebetlerini yansıtan, Gaspıralı'nın fikirleri Türk Dünyasını, Müslüman âlemini nasıl etkilediği hakkındaki düşüncelerini ifade eden makaleleri, anıları, şiirleri incelenmiştir. Bu açıdan bakıldığında Gaspıralı'nın Türkistan'daki takipçileri onu dini yenileyici “müceddidˮ olarak göstermeye çalıştılar. İsmail Gaspıralı'nın vefatı o dönem insanlarının – gerek Rus, gerek yerli yönetici veya aydın olsun – bu lidere olan gerçek münasebetini gösterdi. Türkistanlıların Gaspıralı'ya olan münasebetlerini tam ceditçesine diye değerlendirmek yerinde olacaktır. Bu fikirlerde vurgulanan şudur: Gaspıralı milletin üstadı, dili ve işi bir olan, milletin önderi.
Research Interests:
Activity and creativity of Ahmad Yasawi has attracted many researchers since the beginning of the 19th century. The first scientific discussions about Yasawi and his activities appeared in European editions. Among the Turkic peoples, the... more
Activity and creativity of Ahmad Yasawi has attracted many researchers since the beginning of the 19th century. The first scientific discussions about Yasawi and his activities appeared in European editions. Among the Turkic peoples, the first scholar of Sufism, in particular the teachings of Ahmad Yasawi and his Sufi Order, was Mehmed Fuad Köprülü. His book Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar still serves as one of the main sources on the history of the literature of the Turkic peoples. A worthy continuer of the scientific traditions of Köprülü in Turkestan was ‘Abd al-Ra’uf Fitrat. In the early 20-ies of the 20th century, Fitrat began to create a history of Uzbek literature since ancient times. In this direction, he pays special attention to the history of Sufism, the origins of its emergence. In particular, Fitrat illuminating this problem, in detail analyzes the personality of Ahmad Yasawi, his activity, and creativity. In addition, he is considering the formation of the Yasawi ...
Research Interests:
The Struggle for a New Education System: Politics of Denial, Russification, and Jadidism in Turkestan before 1905 The 'politics of denial' started by General Kaufman in Turkestan in the 1870s was continued by his successors until 1905 and... more
The Struggle for a New Education System: Politics of Denial, Russification, and Jadidism in Turkestan before 1905 The 'politics of denial' started by General Kaufman in Turkestan in the 1870s was continued by his successors until 1905 and finally aimed at the destruction of local Muslim institutions and at the Russification of its Muslim population. The education system played a central role in the implementation of this "civilizing process". Yet, replacing and regulating the local education system turned out to be not as straightforward as Russian officials in Turkestan thought it would be. The colonial education system was challenged by Tatar reformists and by the local intelligentsia and educators, who proposed an alternative Muslim education system. This article shows the ideological struggle between Russian officials and the Jadids on the issue of creating a new educational system in Turkestan.
Research Interests:
Research Interests:
Распространение джадидского движения и его идей в Туркестане в начале 20-го века, а также политическая обстановка и интеллектуальная среда в крае стали объектами обсуждения не только в правительственных кругах Российской империи, но и на... more
Распространение джадидского движения и его идей в Туркестане в начале 20-го века, а также политическая обстановка и интеллектуальная среда в крае стали объектами обсуждения не только в правительственных кругах Российской империи, но и на страницах русской и мусульманской периодической печати. В частности, кроме «Тарджумана» и «Вакыт»а в России, турецкая печать «исламистского» направления, возникшая после 2-ой Конституционной революции 1908 года, стала больше обращать внимание на социально-политическое и экономическое положение туркестанских мусульман. Эти периодические издания, исходя из своего политического направления, печатали, в большинстве случаев, аналитические, обзорные материалы информационного характера и получаемые письма от местных интеллектуалов.
Царских властей начало волновать политическая ситуация в сопредельных государствах и их возможное влияние на политическое настроение населения Туркестана. Военное министерство и Министерство иностранных дел, которые имели самостоятельные друг от друга сети информаторов и агентов, а также вновь созданное Туркестанское Районное Охранное Отделение, которое подчинялось Министерству внутренних дел, вели пристальное наблюдение за «неугодными» гражданами. Тем самым, эти ведомства создали широкую сеть разведки и осведомителей и собирало подробную информацию об этих гражданах. Анализ собранных материалов поступало властным структурам в виде докладных записок, в которых излагались всякие опасения по поводу происходящих событий в жизни местного населения. Властей особо волновало турецкое и афганское влияние, которая рассматривалась основной угрозой российского господства в регионе. Идеи панисламизма, исходящая из этих сопредельных государств, могла сильно пошатнут проводимую политику Россией в регионе.
Идея единения мусульман, усвоения плодов прогрессивной науки Запада, а также борьбы против колониальной политики стали больше привлекать молодых туркестанцев. Они, хотя были в некотором роде в изоляции от внешнего мира, стали чаще получать и читать прессу, которая интенсивно агитировала идеи исламизма.
Понятие «панисламизм» в данной статье рассмотрено с точки зрения российских политиков, которые считали, что идейное влияние младотурков на российских, в частности туркестанских мусульман, способствует к развитию антиимпериалистического движения против Российского государства и сплочению всех мусульман под единым флагом османского султана.
В данной статье приводятся предварительные анализы материалов турецких периодических изданий, а также политика русских властей в Туркестане, в которых даны общие и аналитические сведения о развитии политического и интеллектуального тенденций в Туркестане в начале второй декады ХХ века. В рамках исследования, в основном, были привлечены к анализу материалы газет «Сирати Мустаким», «Тааруфи Муслимин» и «Хикмет», которым имели доступ туркестанские мусульмане.
Кроме того, в данной статье, в основном, приведены предварительные попытки дать определенную оценку взглядам, а также выявить основные идеологические аспекты русских властных структур и османского общества, их отношение к политическому и интеллектуальному тенденциям в Туркестане. Также, к анализу привлечены материалы, отправленные туркестанцами, которые через свои взгляды старались дать оценку политическим и интеллектуальным тенденциям в их родине. Эти предварительные попытки изучения взгляда турецкой прессы на развитие реформистских тенденций также вносит определенную ясность пониманию и объективной оценке происходившим событиям в Туркестане в начале 20-го века.
Царских властей начало волновать политическая ситуация в сопредельных государствах и их возможное влияние на политическое настроение населения Туркестана. Военное министерство и Министерство иностранных дел, которые имели самостоятельные друг от друга сети информаторов и агентов, а также вновь созданное Туркестанское Районное Охранное Отделение, которое подчинялось Министерству внутренних дел, вели пристальное наблюдение за «неугодными» гражданами. Тем самым, эти ведомства создали широкую сеть разведки и осведомителей и собирало подробную информацию об этих гражданах. Анализ собранных материалов поступало властным структурам в виде докладных записок, в которых излагались всякие опасения по поводу происходящих событий в жизни местного населения. Властей особо волновало турецкое и афганское влияние, которая рассматривалась основной угрозой российского господства в регионе. Идеи панисламизма, исходящая из этих сопредельных государств, могла сильно пошатнут проводимую политику Россией в регионе.
Идея единения мусульман, усвоения плодов прогрессивной науки Запада, а также борьбы против колониальной политики стали больше привлекать молодых туркестанцев. Они, хотя были в некотором роде в изоляции от внешнего мира, стали чаще получать и читать прессу, которая интенсивно агитировала идеи исламизма.
Понятие «панисламизм» в данной статье рассмотрено с точки зрения российских политиков, которые считали, что идейное влияние младотурков на российских, в частности туркестанских мусульман, способствует к развитию антиимпериалистического движения против Российского государства и сплочению всех мусульман под единым флагом османского султана.
В данной статье приводятся предварительные анализы материалов турецких периодических изданий, а также политика русских властей в Туркестане, в которых даны общие и аналитические сведения о развитии политического и интеллектуального тенденций в Туркестане в начале второй декады ХХ века. В рамках исследования, в основном, были привлечены к анализу материалы газет «Сирати Мустаким», «Тааруфи Муслимин» и «Хикмет», которым имели доступ туркестанские мусульмане.
Кроме того, в данной статье, в основном, приведены предварительные попытки дать определенную оценку взглядам, а также выявить основные идеологические аспекты русских властных структур и османского общества, их отношение к политическому и интеллектуальному тенденциям в Туркестане. Также, к анализу привлечены материалы, отправленные туркестанцами, которые через свои взгляды старались дать оценку политическим и интеллектуальным тенденциям в их родине. Эти предварительные попытки изучения взгляда турецкой прессы на развитие реформистских тенденций также вносит определенную ясность пониманию и объективной оценке происходившим событиям в Туркестане в начале 20-го века.
Research Interests:
At the end of the XIX century, the Muslim world, which fell into deep political and intellectual stagnation, was looking for ways out of this situation and raising the scientific potential of the Muslim community. The political crisis in... more
At the end of the XIX century, the Muslim world, which fell into deep political and intellectual stagnation, was looking for ways out of this situation and raising the scientific potential of the Muslim community. The political crisis in the internal and external affairs of the most powerful Muslim state Turkey, led in 1908 to the 2 nd Constitutional Revolution. During this period that a press arose in Istanbul aimed at agitating or promoting the unity of Muslims under the rule of the Ottoman Sultan. The Turkish press, in order to fulfill the tasks assigned to it, first of all began to familiarize the Ottoman public with the life, political and social situation of Muslims living mainly in the southeastern territories of Asia. This article provides a preliminary analysis of the materials of the Turkish press, in particular, the magazines- ,
Research Interests:
Turkistonda jadidchilik harakati va yangi ziyolilarning shakllanishida Ismoil Gasprinskiyning faoliyati, ayniqsa, u nashr qilgan “Tarjimon” gazetasi muhim rol o‘ynadi. Turkiston jadidlarining Gasprinskiyga bo‘lgan munosabatini aniqlash... more
Turkistonda jadidchilik harakati va yangi ziyolilarning shakllanishida Ismoil Gasprinskiyning faoliyati, ayniqsa, u nashr qilgan “Tarjimon” gazetasi muhim rol o‘ynadi. Turkiston jadidlarining Gasprinskiyga bo‘lgan munosabatini aniqlash ularning ijodi va faoliyatini batafsil tahlil qilishni taqozo etadi. Shu jihatdan olib qaralganda, Behbudiy turkistonlik jadidlar orasida Gasprinskiy bilan mustahkam aloqa o‘rnatgan va “Tarjimon”da faol ishtirok etganligi bilan ajralib turadi. Behbudiy o‘z faoliyatida bevosita Gasprinskiy yo‘lini tanladi. U Gasprinskiyning til birligi g‘oyasini keng targ‘ib qildi va quvvatladi. Turkiston jadidchiligi mohiyatini anglashda Behbudiyning Gasprinskiy bilan ta’lim, ayniqsa siyosiy yo‘nalishdagi hamkorligini tadqiq qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Behbudiy XX asr boshidagi Turkistonning yirik siyosiy arbobi sifatidagi qarashlari Gasprinskiy fikrlari bilan hamohang bo‘lganligini yana bir dalili sifatida uning sotsializmga bo‘lgan munosabatida ko‘rinadi. Behbudiyning Gasprinskiy bilan shaxsiy munosabatlari tahlili esa Turkiston jadidchiligi tarixini yoritish, uning yo’nalish va faoliyatini aniq belgilashda xizmat qiladi.
Research Interests:
One of the leaders of the Turkestan Jadid movement Mahmudkhodja Behbudi ran a wide range of activities. He was the first to be engaged in science among new Uzbek educated men despite his career in editorial, publication, and journalism.... more
One of the leaders of the Turkestan Jadid movement Mahmudkhodja Behbudi ran a wide range of activities. He was the first to be engaged in science among new Uzbek educated men despite his career in editorial, publication, and journalism. His school textbooks, scientific articles, in particular, his views on linguistics were clear indications of his achievements in this sphere of science. In his articles devoted to languages Behbudi paid attention to the pressing issues of modern linguistics and he put forward his ideas worth considering in this field of science. An analysis of Behbudi's articles in this area shows that he conducted a number of studies in dialectology, sociology, and cultural anthropology.
Research Interests:
Ali Şîr Nevâî adındaki Taşkent Devlet Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov‘un “XX. Аср Бошларида Туркистон: Ижтимоий-Сиёсий Ва Интеллектуал Жараёнлар (Yirminci yüzyılın Başlarında... more
Ali Şîr Nevâî adındaki Taşkent Devlet Özbek Dili ve
Edebiyatı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov‘un “XX. Аср Бошларида Туркистон: Ижтимоий-Сиёсий Ва Интеллектуал Жараёнлар (Yirminci yüzyılın Başlarında Türkistan: Sosyo-Politik ve Entelektüel Süreçler)” adlı kitabı Sonçağ Akedemi yayınlarından çıkmıştır. Bilindiği gibi özellikle XIX. asrın ikinci yarısı ile XX. asrın ilk yarısında Türk urukları arasında bir uzaklaşmanın arttığını ve bu uzaklaşmanın önünü almaya yönelik de bir hareket başlamıştı. Bu hareketin başında, Kırımlı büyük mütefekkir İsmail Gaspıralı bulunuyordu. Onun “Dilde, fikirde, işte birlik” düsturu çerçevesinde yürüttüğü çalışmalar, Türkistan’da da yankı uyandırmış; neticesinde Münevver Kâri, Mahmud Hoca Beyhudî, Abdurauf Fırat ve Çolpan gibi aydınların faaliyetlerini de etkilemiştir. İşbu Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov’un bu kitabı, hem doğurdan Gaspıralı İsmail hem de onun söz konusu hareketinin Türkistan coğrafyasındaki etkilerini incelediği, 2011-2018 yılları arasındaki bilimsel makalelerinden oluşmaktadır. Araştırmacı bu makalelerinde, 20. yüzyıl başındaki Türkistan’daki sosyo-politik ve entelektüel eğilimler yanında hem bunların oluşumlarının ana kaynaklarını hem de Türkistan toplumuna etkilerini ele almaktadır.
Edebiyatı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov‘un “XX. Аср Бошларида Туркистон: Ижтимоий-Сиёсий Ва Интеллектуал Жараёнлар (Yirminci yüzyılın Başlarında Türkistan: Sosyo-Politik ve Entelektüel Süreçler)” adlı kitabı Sonçağ Akedemi yayınlarından çıkmıştır. Bilindiği gibi özellikle XIX. asrın ikinci yarısı ile XX. asrın ilk yarısında Türk urukları arasında bir uzaklaşmanın arttığını ve bu uzaklaşmanın önünü almaya yönelik de bir hareket başlamıştı. Bu hareketin başında, Kırımlı büyük mütefekkir İsmail Gaspıralı bulunuyordu. Onun “Dilde, fikirde, işte birlik” düsturu çerçevesinde yürüttüğü çalışmalar, Türkistan’da da yankı uyandırmış; neticesinde Münevver Kâri, Mahmud Hoca Beyhudî, Abdurauf Fırat ve Çolpan gibi aydınların faaliyetlerini de etkilemiştir. İşbu Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov’un bu kitabı, hem doğurdan Gaspıralı İsmail hem de onun söz konusu hareketinin Türkistan coğrafyasındaki etkilerini incelediği, 2011-2018 yılları arasındaki bilimsel makalelerinden oluşmaktadır. Araştırmacı bu makalelerinde, 20. yüzyıl başındaki Türkistan’daki sosyo-politik ve entelektüel eğilimler yanında hem bunların oluşumlarının ana kaynaklarını hem de Türkistan toplumuna etkilerini ele almaktadır.
Research Interests:
At the beginnings of the 20th century, Ismail Gasprinskii had initiated writing general Turkic history via his newspaper Tarcuman. Gasprinskii had stressed this issue, related to the general Turkic history, in his article “Turkic... more
At the beginnings of the 20th century, Ismail Gasprinskii had initiated writing general Turkic history via his newspaper Tarcuman. Gasprinskii had stressed this issue, related to the general Turkic history, in his article “Turkic History”. In 1885, Gasprinskii published a large article in few issues of Tarcuman named “A Progress of the Russian troops in Central Asia” by Russian general A.Kuropatkin. In 1906, Gasprinskii published the above-mentioned article analyzing and adding his own views on last 50 years of Turkestan under name “A New History of Turkestan”. In this large article, Gasprinskii tried to analyze a political, social, and economic life of existed Khanates in Turkestan before the Russian conquest and by that he initiated writing a true history of Turkestan. Gasprinskii tried to show a wide range of reasons that occurred during the last period in Turkestan and it is remaining a subject of Russia.
В начале ХХ века Исмаил Гаспринский через свою газету “Тарджуман” начал инициативу создания общетюркскую историю. Гаспринский подчеркнул эту проблему, связанную с общетюркской историей, в своей статье «Тюркская история». В 1885 году Гаспринский опубликовал большую статью в нескольких номерах «Тарджуман»а под названием «Действия русских войск в Средней Азии» русского генерала А. Куропаткина. В 1906 году Гаспринский опубликовал вышеупомянутую статью, в виде книги под названием «Новая история Туркестана», где он анализировал исторические события и добавил свои собственные взгляды на последние 50 лет. В этой большой статье Гаспринский попытался проанализировать политическую, социальную и экономическую жизнь существующих ханств в Туркестане до российского завоевания, и тем самым он начал писать подлинную историю Туркестана. Гаспринский попытался показать широкий спектр причин, которые произошли в последний период в Туркестане как субъекта России.
В начале ХХ века Исмаил Гаспринский через свою газету “Тарджуман” начал инициативу создания общетюркскую историю. Гаспринский подчеркнул эту проблему, связанную с общетюркской историей, в своей статье «Тюркская история». В 1885 году Гаспринский опубликовал большую статью в нескольких номерах «Тарджуман»а под названием «Действия русских войск в Средней Азии» русского генерала А. Куропаткина. В 1906 году Гаспринский опубликовал вышеупомянутую статью, в виде книги под названием «Новая история Туркестана», где он анализировал исторические события и добавил свои собственные взгляды на последние 50 лет. В этой большой статье Гаспринский попытался проанализировать политическую, социальную и экономическую жизнь существующих ханств в Туркестане до российского завоевания, и тем самым он начал писать подлинную историю Туркестана. Гаспринский попытался показать широкий спектр причин, которые произошли в последний период в Туркестане как субъекта России.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
ÇARLIK RUSYA’SINDA BİR KIRIMLININ MÜCADELESİ XIX. yüzyılın sonlarında iç Rusya‟daki Tatarlar arasında şekillenen ve yayılmaya başlayan reform hareketleri, ülkede Müslümanların yaşadığı diğer bölgeleri de hızla etkilemeye başlar. Rus... more
ÇARLIK RUSYA’SINDA BİR KIRIMLININ MÜCADELESİ
XIX. yüzyılın sonlarında iç Rusya‟daki Tatarlar arasında şekillenen ve yayılmaya başlayan reform hareketleri, ülkede Müslümanların yaşadığı diğer bölgeleri de hızla etkilemeye başlar. Rus İmparatorluğu‟nda yaşayan Türklerde millî matbuat ile yeni edebiyatın ve edebî dilin şekillendirilmesinde önemli hizmetleri olan İsmail Gaspıralı, eğitim ve öğretim sisteminin yanı sıra toplumda yapılması gereken reformlara da dikkat çeker; Müslüman toplumuna istikrarlı bir yaşam kazandırmayı amaçlar ve onları devrin talepleri doğrultusunda gerekli değişikliklere hazırlamayı planlar. Rusya Müslümanlığı adlı kitabında Rus hükûmetinin, kendi yönetimindeki Müslümanların dili, dini ve eğitimi ile onların kendileriyle ilgili diğer konularda nasıl bir siyaset takip etmeleri gerektiğini anlatır; bu konulardaki görüş ve tekliflerini dile getirir. Çar hükûmeti, Gaspıralı‟nın önerdiği eğitim sistemine tamamen karşıdır ve bu konudaki tavrı oldukça serttir. Onlar neredeyse bütün dikkatini onun yayıncılık ve toplumsal faaliyetlerine verir, özellikle de Tercüman gazetesine yoğunlaşırlar. Bu gazete, Çarlık Rusya‟sının neredeyse bütün makamlarınca Rusya‟daki Panislamizm hareketinin en önemli kuruluşu olarak değerlendirilir.
THE STRUGGLE OF THE CRIMEAN TATAR IN THE TSARIST RUSSIA
A reform movement formed in the last quarter of the 19th century among the Tatar Turks in the inner Russia began to spread rapidly in other Muslim regions of the Russian Empire. Ismail Gasprinski‟s role and contribution to formation of national media, new literature and literary language of the Turkic peoples of the Russian Empire is indisputable. While Ismail Gasprinski refers to the reforms that should be realized in the society together with the education system, he planned to make a change to the Muslim society in order to give a stable life in accordance with the time. In brochure Russian Islam, published in 1881, Gasprinski tried to show what policy should lead the Russian government regarding the Muslims under its control, their language, religion, education and other subjects, and represents his views and suggestions on this issue. The tsarist government was completely opposed to the education system proposed by Gasprinski and displayed a very strict policy in this regard. The Russian government gave all attention to the publishing and social activities of Ismail Gasprinski, especially to the newspaper Tercüman. Tercüman is considered by all the Tsarist authorities as a major source and most important institution of Pan-Islamism in Russia.
XIX. yüzyılın sonlarında iç Rusya‟daki Tatarlar arasında şekillenen ve yayılmaya başlayan reform hareketleri, ülkede Müslümanların yaşadığı diğer bölgeleri de hızla etkilemeye başlar. Rus İmparatorluğu‟nda yaşayan Türklerde millî matbuat ile yeni edebiyatın ve edebî dilin şekillendirilmesinde önemli hizmetleri olan İsmail Gaspıralı, eğitim ve öğretim sisteminin yanı sıra toplumda yapılması gereken reformlara da dikkat çeker; Müslüman toplumuna istikrarlı bir yaşam kazandırmayı amaçlar ve onları devrin talepleri doğrultusunda gerekli değişikliklere hazırlamayı planlar. Rusya Müslümanlığı adlı kitabında Rus hükûmetinin, kendi yönetimindeki Müslümanların dili, dini ve eğitimi ile onların kendileriyle ilgili diğer konularda nasıl bir siyaset takip etmeleri gerektiğini anlatır; bu konulardaki görüş ve tekliflerini dile getirir. Çar hükûmeti, Gaspıralı‟nın önerdiği eğitim sistemine tamamen karşıdır ve bu konudaki tavrı oldukça serttir. Onlar neredeyse bütün dikkatini onun yayıncılık ve toplumsal faaliyetlerine verir, özellikle de Tercüman gazetesine yoğunlaşırlar. Bu gazete, Çarlık Rusya‟sının neredeyse bütün makamlarınca Rusya‟daki Panislamizm hareketinin en önemli kuruluşu olarak değerlendirilir.
THE STRUGGLE OF THE CRIMEAN TATAR IN THE TSARIST RUSSIA
A reform movement formed in the last quarter of the 19th century among the Tatar Turks in the inner Russia began to spread rapidly in other Muslim regions of the Russian Empire. Ismail Gasprinski‟s role and contribution to formation of national media, new literature and literary language of the Turkic peoples of the Russian Empire is indisputable. While Ismail Gasprinski refers to the reforms that should be realized in the society together with the education system, he planned to make a change to the Muslim society in order to give a stable life in accordance with the time. In brochure Russian Islam, published in 1881, Gasprinski tried to show what policy should lead the Russian government regarding the Muslims under its control, their language, religion, education and other subjects, and represents his views and suggestions on this issue. The tsarist government was completely opposed to the education system proposed by Gasprinski and displayed a very strict policy in this regard. The Russian government gave all attention to the publishing and social activities of Ismail Gasprinski, especially to the newspaper Tercüman. Tercüman is considered by all the Tsarist authorities as a major source and most important institution of Pan-Islamism in Russia.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Abdirashidov, Zaynabidin. "Gasprinski (Gaspıralı), İsmail." Encyclopaedia of Islam, THREE. Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. Brill Online, 2015. Reference. 16 August 2015... more
Abdirashidov, Zaynabidin. "Gasprinski (Gaspıralı), İsmail." Encyclopaedia of Islam, THREE. Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. Brill Online, 2015. Reference. 16 August 2015 <http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/gasprinski-gaspral-ismail-COM_27376>
Research Interests:
At the beginnings of the 20th century Ismail Gasprinskii had initiated writing general Turkish history via his newspaper Tercüman. Gasprinskii had stressed this issue, related to the general Turkish history, in his article “Turkish... more
At the beginnings of the 20th century Ismail Gasprinskii had initiated writing general Turkish history via his newspaper Tercüman. Gasprinskii had stressed this issue, related to the general Turkish history, in his article “Turkish History”. In 1885, Gasprinskii published a large article in few issues of Tarcuman named “A Progress of the Russian troops in Central Asia” by Russian general A.Kuropatkin. In 1906, Gasprinskii published above mentioned article analyzing and adding his own views on last 50 years of Turkestan under name “A New History of Turkestan”. In this large article Gasprinskii tried to analyze a political, social, and economic life of existed Khanates in Turkestan before the Russian conquest and by that he initiated writing a true history of Turkestan. Gasprinskii tried to show a wide range of reasons that occurred during the last period in Turkestan and it’s remaining a subject of Russia. He, when analyzing those reasons, indicates that goes back a few centuries before the collapse of the Russian occupation. Gasprinskii, in his writings on the new history of Turkestan, indicates that last Khans, carried out in recent years and clergy were short-sighted in politics and blamed them for such acts. Gasprinskii clearly writes that Turkestan lost its independence due to political reasons and accused of this the Khans. The views and writings of Gasprinskii on the new history and on the Russian conquest of Turkestan are revealing a new conception of Turkic intellectual on history. Thus shows Gasprinskii how he understood and interpreted historical events and presented it in all its truth.
İsmail Gaspıralı 20. yüzyıl başlarında Tercüman gazetesinde genel Türk tarihini yazma ile ilgili mühim bir meseleyi dile getirmiştir. Yazar, özellikle “Tarih-i Türkî” adlı makalesinde Türk halklarının genel tarihinin yazılması gerektiğini vurgulamıştı. Gaspıralı 1885 yılında Rus generali A. Kuropatkin’ın Orta Asya’da Rus Askerinin İlerlemesi adlı hatıra kitabından parça yayımladı. 1906’da ise Türkistan’ın son 50 yılı ile ilgili görüşlerini ilave ederek “Tarih-i Cedide-i Türkistan” adı altında birkaç makale yayımlar. Gaspıralı mezkûr makalelerinde Rus işgali öncesinde Türkistan hanlıklarındaki siyasî, içtimaî ve iktisadî yaşamı tahlil eder ve böylece ülkenin gerçek, aktüel tarihini yazmaya yönelik girişimi başlatmış olur. Gaspıralı Türkistan’da, son yüzyılda gerçekleşen olaylar hakkında yazarken, Türkistan’ın Rusya’ya tâbi kalmasının nedenlerini geniş bir şekilde göstermeye çalışır. Gaspıralı bu nedenleri analiz ederken, çöküşün Rusların işgalinden bir kaç yüzyıl öncesine dayandığını belirtir. Gaspıralı, Türkistan’ın bu yeni, modern çağ tarihi ile ilgili yazılarında son dönemdeki Han ve ulemanın yürüttüğü siyaseti benimsemediğini belirtir ve ciddî bir şekilde eleştirir. Gaspıralı’ya göre açıkça, siyasî yenilgi nedeniyle istiklal elden gitmiştir diye yazmaktadır ve buna sebep olan devlet yöneticilerini, Han ve Saray çevresini suçlamaktadır. Gaspıralı’nın Türkistan’ın yeni tarihi hakkındaki yazıları, ülkenin Rus egemenliği dönemine ait görüşlerini belirtiyor olması itibariyle ayrıca önemlidir. Devrin bir Türk aydınının tarihe ve Türk tarihine bakış tarzını ortaya koyar. Bu ise Gaspıralı’nın tarihi olayları tüm hakikatiyle, bu vahim olaylarının gerçekleştiği anda anladığını, çözümlediğini, bilinç yaratmak istediğini, uygun bir şekilde aktardığını göstermektedir.
İsmail Gaspıralı 20. yüzyıl başlarında Tercüman gazetesinde genel Türk tarihini yazma ile ilgili mühim bir meseleyi dile getirmiştir. Yazar, özellikle “Tarih-i Türkî” adlı makalesinde Türk halklarının genel tarihinin yazılması gerektiğini vurgulamıştı. Gaspıralı 1885 yılında Rus generali A. Kuropatkin’ın Orta Asya’da Rus Askerinin İlerlemesi adlı hatıra kitabından parça yayımladı. 1906’da ise Türkistan’ın son 50 yılı ile ilgili görüşlerini ilave ederek “Tarih-i Cedide-i Türkistan” adı altında birkaç makale yayımlar. Gaspıralı mezkûr makalelerinde Rus işgali öncesinde Türkistan hanlıklarındaki siyasî, içtimaî ve iktisadî yaşamı tahlil eder ve böylece ülkenin gerçek, aktüel tarihini yazmaya yönelik girişimi başlatmış olur. Gaspıralı Türkistan’da, son yüzyılda gerçekleşen olaylar hakkında yazarken, Türkistan’ın Rusya’ya tâbi kalmasının nedenlerini geniş bir şekilde göstermeye çalışır. Gaspıralı bu nedenleri analiz ederken, çöküşün Rusların işgalinden bir kaç yüzyıl öncesine dayandığını belirtir. Gaspıralı, Türkistan’ın bu yeni, modern çağ tarihi ile ilgili yazılarında son dönemdeki Han ve ulemanın yürüttüğü siyaseti benimsemediğini belirtir ve ciddî bir şekilde eleştirir. Gaspıralı’ya göre açıkça, siyasî yenilgi nedeniyle istiklal elden gitmiştir diye yazmaktadır ve buna sebep olan devlet yöneticilerini, Han ve Saray çevresini suçlamaktadır. Gaspıralı’nın Türkistan’ın yeni tarihi hakkındaki yazıları, ülkenin Rus egemenliği dönemine ait görüşlerini belirtiyor olması itibariyle ayrıca önemlidir. Devrin bir Türk aydınının tarihe ve Türk tarihine bakış tarzını ortaya koyar. Bu ise Gaspıralı’nın tarihi olayları tüm hakikatiyle, bu vahim olaylarının gerçekleştiği anda anladığını, çözümlediğini, bilinç yaratmak istediğini, uygun bir şekilde aktardığını göstermektedir.
Research Interests:
Turkestan Muslim clergy, especially the higher spiritual ranks since the Russian conquest of Turkestan are in close cooperation with the Russian officials. In a short time some Muslim 'ulama began to imitate European culture. Clergy,... more
Turkestan Muslim clergy, especially the higher spiritual ranks since the Russian conquest of Turkestan are in close cooperation with the Russian officials. In a short time some Muslim 'ulama began to imitate European culture. Clergy, despite the conservative first shown to an initiative by the "new" and has become like a conductor between the Russian and Muslim populations. But this cooperation of the Muslim clergy with official authority and its representatives were not so sincere, but rather a very deceptive and newer clear. Te newspaper Tarjuman in this regard gives a lot information about the life and work of the Turkestani Muslim clergy in a different perspective. This article is attempting to summarize and compares the analysis of these data.
Мусульманское духовенство Туркестана, в особенности высшие духовные чины со времени завоевания русскими края были в тесном сотрудничестве с последними. За короткий промежуток времени некоторые мусульманские улама стали подражать европейской культуре и тем самым становились одним из "чужих среди своих, своим среди чужих". Духовенство, несмотря на свою консервативность, первым проявило инициативу к "новому" и стало как бы проводником между русскими и мусульманским населением. Но это сотрудничество мусульманского духовенства с официальной властью и ее предстаителями не было искренним, а наоборот очень обманчевым и не всегда ясным. Газета "Тарджиман" в этом отношении дает очень много информации о жизни и деятельности мусульманского духовенства Туркестана в разных ракурсах. В данной работе предпринмается попытка обощения и сопоставительного анализа этих данных.
Мусульманское духовенство Туркестана, в особенности высшие духовные чины со времени завоевания русскими края были в тесном сотрудничестве с последними. За короткий промежуток времени некоторые мусульманские улама стали подражать европейской культуре и тем самым становились одним из "чужих среди своих, своим среди чужих". Духовенство, несмотря на свою консервативность, первым проявило инициативу к "новому" и стало как бы проводником между русскими и мусульманским населением. Но это сотрудничество мусульманского духовенства с официальной властью и ее предстаителями не было искренним, а наоборот очень обманчевым и не всегда ясным. Газета "Тарджиман" в этом отношении дает очень много информации о жизни и деятельности мусульманского духовенства Туркестана в разных ракурсах. В данной работе предпринмается попытка обощения и сопоставительного анализа этих данных.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Modern Özbek edebiyatının büyük temsilcilerinden, gazeteci, edebiyatcı, dilbilimci, yazar, oyun yazarı, şair Abdurrauf Fitrat (1886-1938), 1910-1914 yıllarında İstanbul’da çalıştı. Bu dönem, Fitrat’ın sanatsal faaliyetinin başlangıcı ve... more
Modern Özbek edebiyatının büyük temsilcilerinden, gazeteci, edebiyatcı, dilbilimci, yazar, oyun yazarı, şair Abdurrauf Fitrat (1886-1938), 1910-1914 yıllarında İstanbul’da çalıştı. Bu dönem, Fitrat’ın sanatsal faaliyetinin başlangıcı ve yükseliş dönemi oldu. İstanbul’da yayımladığı Münazâra, Hint Seyyahı adlı düzyazıları ve Sayha adlı şiir kitabı Fıtrat’ı Türkistan’da meşhur olmasını sağladı. Özellikle Fıtrat’ın Münazâra adlı eseri, gelişmaya başlayan yeni Özbek edebiyatında gerçek bir tartışmanın da yolunu açmıştır. Yeni Özbek edebiyatında ilk edebi eleştirisi, ilk inceleme, ilk tepki bu eser ardından ortaya çıktı.
Munazara 1911 yılında Hikmet yayınevi tarafından İstanbul’da Farsça olarak basılmıştır. Bu eserin yayınlanmasından sonra Rus İmparatorluğu topraklarına getirilmesi resmen yasaklandı. Buna rağmen Münazâra Türkistan’a çeşitli yollarla getirilmiş ve geniş bir alana yayılmıştır. Eser, 1911 yılında Türkistan Vilayetinin Gazetesi’nin bir kaç sayısında Hacı Muin imzasıyla Özbekçe olarak neşredilmiştir. Ancak bu çevirinin hiç bir yerinde eserin yazari Abdurauf Fıtrat olduğu gösterilmiyor. Münazâra’ya ilk tepki de aynı gazetede görüldü. Bu yazı Türkistan cedidlerinin lideri Mahmudhoja Behbudi tarafından yazılmıştır. 1913 yılında Münazâra Hacı Muin’in tercümesinde Semerkant’ta kitap olarak basıldı. Kitapta eser yazarı olarak Fıtrat adını görebiliyoruz.
1911 yılında gazetede neşredilen Münazâra metni ile 1913 yılında ayrı bir kitapta yer alan Munazara metni karşılaştırıldığında kelime kullanımı, cümle yapısı ve diğer yönlerden farklılıklar görmek mümkündür. Bu da Cedidlik döneminde Türkistan’da dil meselesine ilişkin tartışmaları nasıl geçtiğini göstermektedir. Özellikle Özbek Ceditlerinin dili Arapça ve Farsça kelimelerden arındırılması ve saflaştırılmasına ilişkin düşüncelerinin daha iyi anlaşılmasına olanak sağlamaktadır.
Bildiride Münazâra’nın baskıları ve bu eser hakında yazılan ilk tenkitler dile alınmaktadır.
Munazara 1911 yılında Hikmet yayınevi tarafından İstanbul’da Farsça olarak basılmıştır. Bu eserin yayınlanmasından sonra Rus İmparatorluğu topraklarına getirilmesi resmen yasaklandı. Buna rağmen Münazâra Türkistan’a çeşitli yollarla getirilmiş ve geniş bir alana yayılmıştır. Eser, 1911 yılında Türkistan Vilayetinin Gazetesi’nin bir kaç sayısında Hacı Muin imzasıyla Özbekçe olarak neşredilmiştir. Ancak bu çevirinin hiç bir yerinde eserin yazari Abdurauf Fıtrat olduğu gösterilmiyor. Münazâra’ya ilk tepki de aynı gazetede görüldü. Bu yazı Türkistan cedidlerinin lideri Mahmudhoja Behbudi tarafından yazılmıştır. 1913 yılında Münazâra Hacı Muin’in tercümesinde Semerkant’ta kitap olarak basıldı. Kitapta eser yazarı olarak Fıtrat adını görebiliyoruz.
1911 yılında gazetede neşredilen Münazâra metni ile 1913 yılında ayrı bir kitapta yer alan Munazara metni karşılaştırıldığında kelime kullanımı, cümle yapısı ve diğer yönlerden farklılıklar görmek mümkündür. Bu da Cedidlik döneminde Türkistan’da dil meselesine ilişkin tartışmaları nasıl geçtiğini göstermektedir. Özellikle Özbek Ceditlerinin dili Arapça ve Farsça kelimelerden arındırılması ve saflaştırılmasına ilişkin düşüncelerinin daha iyi anlaşılmasına olanak sağlamaktadır.
Bildiride Münazâra’nın baskıları ve bu eser hakında yazılan ilk tenkitler dile alınmaktadır.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Activity and creativity of Ahmad Yasawi have attracted many researchers since the beginning of the 19th century. The first scientific discussions about Yasawi and his activities appeared in European editions. Among the Turkic peoples, the... more
Activity and creativity of Ahmad Yasawi have attracted many researchers since the beginning of the 19th century. The first scientific discussions about Yasawi and his activities appeared in European editions. Among the Turkic peoples, the first scholar of Sufism, in particular, the teachings of Ahmad Yasawi and his Sufi Order, was Mehmed Fuad Köprülü. His book Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar still serves as one of the main sources on the history of the literature of the Turkic peoples. A worthy continuer of the scientific traditions of Köprülü in Turkestan was ‘Abd al-Ra’uf Fitrat. In the early twenties of the 20th century, Fitrat began to create a history of Uzbek literature since ancient times. In this direction, he pays special attention to the history of Sufism, the origins of its emergence. In particular, Fitrat illuminating this problem, in detail analyzes the personality of Ahmad Yasawi, his activity, and creativity. In addition, he is considering the formation of the Yasawi poetic circle. Fitrat, arguing about Yasawi and Yasawi Order, critically analyzes and tries scientifically substantiating the ideological heritage of Yasawi, especially his Divan-i Hikmet. Comparing different manuscripts and editions of this work, Fitrat analyzes in detail each verse and scientifically substantiates the meaning of individual words that play a certain role in understanding and interpreting the ideas of Yasawi
and the Yasawi Order.
and the Yasawi Order.
Research Interests:
Республика миқиёсидаги илмий амалий анжуман материаллари. Тошкент, 2018. - Б.3-8
Research Interests:
Research Interests:
Dilde, fikirde, işte birlik şiarıyla Kırım’dan yola çıkan ve kısa sürede bütün Türk dünyasını tesiri altına alan nevi şahsına münhasır bir isim olan İsmail Bey Gaspıralı, yaşadığı dönemden günümüze uzanan süre zarfında önemli bir şahsiyet... more
Dilde, fikirde, işte birlik şiarıyla Kırım’dan yola çıkan ve kısa sürede bütün
Türk dünyasını tesiri altına alan nevi şahsına münhasır bir isim olan
İsmail Bey Gaspıralı, yaşadığı dönemden günümüze uzanan süre zarfında
önemli bir şahsiyet olarak ön plana çıkmış ve etki ettiği alanlarda derin izler
bırakmıştır. Bu noktadan hareketle İsmail Bey Gaspıralı ve onun ortaya
koyduğu fikirlerle alakalı pek çok çalışma yapılmıştır1. Ancak Gaspıralı’nın
düşünce dünyasının Türkistan’a etkisi üzerine yapılan çalışmalar ayrıca bir
öneme sahiptir. Bu noktada özellikle Türkistan’daki reform ihtiyacına bağlı
olarak yaşanan gelişmeleri Gaspıralı’nın fikirleri üzerinden değerlendiren
önemli bir eser ön plana çıkmaktadır. Bu eser 2022 yılının Ocak ayında
Selenge Yayınları tarafından basılan ve Zaynabidin Abdiraşidov’a ait
olan Rusçadan Türkçeye çevirisi ise Hatice Kerimoğlu tarafından yapılan
çalışmadır.
Türk dünyasını tesiri altına alan nevi şahsına münhasır bir isim olan
İsmail Bey Gaspıralı, yaşadığı dönemden günümüze uzanan süre zarfında
önemli bir şahsiyet olarak ön plana çıkmış ve etki ettiği alanlarda derin izler
bırakmıştır. Bu noktadan hareketle İsmail Bey Gaspıralı ve onun ortaya
koyduğu fikirlerle alakalı pek çok çalışma yapılmıştır1. Ancak Gaspıralı’nın
düşünce dünyasının Türkistan’a etkisi üzerine yapılan çalışmalar ayrıca bir
öneme sahiptir. Bu noktada özellikle Türkistan’daki reform ihtiyacına bağlı
olarak yaşanan gelişmeleri Gaspıralı’nın fikirleri üzerinden değerlendiren
önemli bir eser ön plana çıkmaktadır. Bu eser 2022 yılının Ocak ayında
Selenge Yayınları tarafından basılan ve Zaynabidin Abdiraşidov’a ait
olan Rusçadan Türkçeye çevirisi ise Hatice Kerimoğlu tarafından yapılan
çalışmadır.