Բենգալերեն

Բենգալերեն, կամ բենգալի (բենգալերեն՝ বাংলা Bāṇlā), բենգալացիների լեզուն, պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի հնդիրական ճյուղին։ Տարածված է Հնդկաստանի Արևմտյան Բենգալիա նահանգում և Բանգլադեշում։

Բենգալերեն বাংলা
Բենգալերենի գրերը
Տեսակ	բնական լեզու և կենդանի լեզու
Ենթադաս	բենգալա-ասսամական լեզուներ
Երկրներ	Բանգլադեշ Հնդկաստան
Շրջաններ	Բենգալիա
Պաշտոնական կարգավիճակ	Բանգլադեշ Հնդկաստան
Խոսողների քանակ	300 000 000 մարդ (2019)
Վերահսկող կազմակերպություն	Բանգլա ակադեմիա և Paschimbanga Bangla Akademi?
Լեզվակիրների թիվը	250 մլն․
Ռեյտինգ	6
Գրերի համակարգ	բենգալյան գիր և Bengali Braille?
IETF	bn
ԳՕՍՏ 7.75–97	բեն 100
ISO 639-1	bn
ISO 639-2	ben
ISO 639-3	ben
Բենգալիի տարածվածությունը
Բենգալերենը եւ Բանգլադեշի մյուս լեզուները
Bengali language Վիքիպահեստում

Խոսողների ընդհանուր թիվը կազմում է շուրջ 250 միլիոն, որի շնորհիվ այն համարվում է աշխարհում 6-րդ ամենախոսվող լեզուն։

Բենգալարենում օգտագործվում է բենգալական այբուբենը։ Առաջացել է սանսկրիտից։

Աշխարհագրական տարածում և կարգավիճակ

Բենգալերենը պատմականորեն տարածված է հարավային Ասիայի հյուսիսարևելյան մասում՝ Բենգալիա անվամբ հայտնի շրջանում։ Այն Բանգլադեշի պաշտոնական լեզուն է, ինչպես նաև Հնդկաստանի 23 պաշտոնական լեզուներից մեկը։ Հնդկական մարզերի շրջանում լեզուն պաշտոնական կարգավիճակ ունի Արևմտյան Բենգալիայում, որտեղ այդ լեզվով խոսողները կազմում են մարզի բնակչության 85%-ը, և Տրիպուրում, որտեղ այդպիսիների քանակը կազմում է 67%։ Խոսողների հիմնական մասն ապրում է Ասսամ մարզում՝ մարզի բնակչության 28%-ը, Անդամանյան և Նիկոբարյան կղզիներում` 26%, Ջարկհանդում` մոտ 10%, Արունաչալ-Փրադեշում և Միզորամում` ավելի քան 9%, ինչպես նաև Մերձավոր Արևելքում ու արևմտյան երկրներում` ներգաղթածների շնորհիվ։ Բենգալերենը մոլորակի վրա ապրող ավելի քան 200 մլն. մարդկանց համար մայրենի լեզու է և խոսողների քանակով աշխարհում 6-րդն է։

Գրականություն

• Thompson, Hanne-Ruth (2012). Bengali(չաշխատող հղում). Volume 18 of London Oriental and African Language Library. John Benjamins Publishing. 90-272-7313-8.
• Dasgupta, Probal (2003). Bangla. In George Cardona and Dhanesh Jain, (eds) The Indo-Aryan languages. London/New York: Routledge, 351-390.
• Быкова Е. М., Бенгальский язык, М., 1966;
• Alam, M. 2000. Bhasha Shourôbh: Bêkorôn O Rôchona (The Fragrance of Language: Grammar and Rhetoric). S. N. Printers, Dhaka.
• Cardona, G. and Jain, D. 2003. The Indo-Aryan languages, RoutledgeCurzon, London.
• Chatterji, S. K. 1921. Bengali Phonetics. Bulletin of the School of Oriental and African Studies,
• Chatterji, S. K. 1926. The Origin and Development of the Bengali Language: Part II. Calcutta Univ. Press.
• Ferguson, C. A. and Chowdhury, M. 1960. The Phonemes of Bengali, Language, Vol. 36, No. 1, Part 1. (Jan. — Mar., 1960), pp. 22–59.
• Hayes, B. and Lahiri, A. 1991. Bengali intonational phonology, Natural Language & Linguistic Theory, Springer Science.
• Klaiman, M. H. 1987. Bengali, in Bernard Comrie (ed.), The World’s Major Languages, Croon Helm, London and Sydney, pp. 490–513.
• Masica, C. 1991. The Indo-Aryan Languages. Cambridge Univ. Press.
• Radice, William. 1994. Teach Yourself Bengali: A Complete Course for Beginners.Hodder Headlin, Ltd., London.
• Ray, P, Hai, M.A. and Ray, L. 1966. Bengali language handbook. Center for Applied Linguistics, Washington.
• Sen, D. 1996. Bengali Language and Literature. International Centre for Bengal Studies, Calcutta.

Արտաքին հղումներ

• Բենգալերեն հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի)
• Bengali language at Encyclopædia Britannica
• Bangla Academy Արխիվացված 2011-01-13 Wayback Machine
• The South Asian Literary Recordings Project, The Library of Congress. Bengali Authors.
• Уроки бенгальского языка на русском

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 390)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բենգալերեն» հոդվածին։