Οι Κιλκισιώτες της Αθήνας τίμησαν το Ολοκαύτωμα των Κρουσίων

Επιτεύχθη πλήρως ο στόχος που έθεσε  το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου για καταγραφή, δημοσιοποίηση και προώθηση του Ολοκαυτώματος των Κρουσίων. Κεντρικός ομιλητής ο Μανώλης Γλέζος  ως μέλος της Επιτροπής Ολοκαυτωμάτων της χώρας μας εκ μέρους των Γερμανών ο οποίος και παρέλαβε το ενημερωτικό υλικό σχετικά με το Ολοκαύτωμα των Κρουσίων που ετοίμασε η διοίκηση του Συλλόγου.

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Κωνσταντινίδης Βασίλης στην εισήγησή του ανέφερε:

“Αγαπητοί προσκεκλημένοι, φίλοι και φίλες, συμπατριώτες, σας καλωσορίζουμε στην σημερινή μας εκδήλωση.

Καλωσορίζουμε τον Μανώλη Γλέζο και θεωρούμε ιδιαίτερα τιμητική την παρουσία του, καλωσορίζουμε την δήμαρχο Αγίου Δημητρίου κα Μαρία Ανδρούτσου και την ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την φιλοξένεια που μας προσφέρουν εδώ και πολλά χρόνια, την ευχαριστούμε ακόμα για την προβολή της εκδήλωσης στο δήμο Αγίου Δημητρίου. 

Το «Κιλκισιώτικο Αντάμωμα» που πραγματοποιούμε ανελλιπώς από το 2002 μέχρι και σήμερα προβάλαμε την τουριστική και πολιτιστική κληρονομιά του νομού μας, τις φυσικές και  αρχαιολογικές ομορφιές.

Στο φετεινό 11ο  Κιλκισιώτικο  Αντάμωμα πραγματοποιούμε μια σημαντική αλλαγή. 

Θα μας απασχολήσει ένα ιστορικό γεγονός που αφορά τον νομό μας. Τα ιστορικά γεγονότα ως συνήθως είναι γνωστά και γιορτάζονται επετειακά, όπως είναι η 28η Οκτωβρίου που γιορτάσαμε προτού μια εβδομάδα, η μάχη του Κιλκίς, που το 2013 συμπληρώνονται 100 χρόνια κ.α. 

Το ιστορικό γεγονός που αναλάβαμε να φέρουμε στην επικαιρότητα, ευρύτερα είναι άγνωστο. Η μεγάλη πλειοψηφία ακόμα και των κατοίκων του νομού μας δεν γνωρίζει ότι στις 25 Οκτωβρίου 1941 οι γερμανοί σκοτώσανε τον ανδρικό πληθυσμό και ισοπεδώσανε τρία χωριά  στα Κρούσια του Κιλκίς.   

Θα επιχειρήσουμε, έστω και μετά 71 χρόνια,  να αναδείξουμε μία από τις πιο ηρωικές και  σημαντικές ιστορικές στιγμές του τόπου μας, το ολοκαύτωμα των Κρουσίων.  Το ολοκαύτωμα των χωριών, Αμπελόφυτο (Μουρσαλή), Κυδωνιές (Κοτσαλάρ) και Κλειστό (Μουσγαλή), που είναι από τα πρώτα σε μια αλυσίδα μαρτυρικών τόπων από τους ναζί το φθινόπωρο του 1941. 

Τα χωριά αυτά βρίσκονταν στην ανατολική πλευρά της οροσειράς των Κρουσίων μεταξύ των χωριών Ποντοκερασιά και Ελληνικό. 

Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή. Στις 6 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα παραβιάζουν τα σύνορα της πατρίδας μας, του νομού μας, από το χωριό Ακρίτα, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες έχουμε και τον πρώτο νεκρό.  

Οι συμπατριώτες μας αντιδρούν άμεσα και οργανώνουν τον αγώνα τους ενάντια στον κατακτητή. Στα τέλη του Ιουνίου ιδρύεται η πρώτη ανταρτοομάδα, ο  «Αθανάσιος Διάκος» με αρχηγό τον Χρήστο Μόσχο, τον καπετάν Πέτρο αργότερα, από την Χαλκιδική, δάσκαλο στην Μαυροπλαγιά και έφεδρο αξιωματικό. Ο «Αθανάσιος Διάκος» δραστηριοποιείται κυρίως στον ορεινό όγκο των Κρουσσίων.  Τα τρία χωριά Αμπελόφυτο, Κυδωνιά και Κλειστό βρέθηκαν στο επίκεντρο των διεργασιών, συγκρότησης και δραστηριοποίησης του. Στα χωριά αυτά συγκροτήθηκε μάλιστα και επιτροπή που ανέλαβε την τροφοδοσία των ανταρτών. Μεταξύ άλλων στελέχη της ανταρτοομάδας ήταν και ο Βασίλης Πετρίδης, από το Κλειστό και ο Παύλος Κοτσαλίδης, από την Κυδωνιά, οι οποίοι είναι ανάμεσα στους εκταλεσθέντες.

Η δράση του «Αθανασίου Διάκου» προκάλεσε τις πρώτες απώλειες της Βερμάχτ, ανθρώπινες και υλικές.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Την ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας Μουριών – Κιλκίς στις 14 Σεπτεμβρίου 1941.

Στις 22 Σεπτέμβρη  στήνει ενέδρα στο 62ο χλμ του δρόμου Θεσσαλονίκης – Σερρών σε γερμανικό φορτηγό και σκοτώνει τρείς γερμανούς και τραυματίζει τους δυο Έλληνες συνοδούς τους. Αφού πήραν τον οπλισμό, περιποιήθηκαν τους έλληνες τραυματίες και τους άφησαν ελεύθερους. Χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια που τους είπε ο καπετάν Πέτρος. «Πατριώτες οι Έλληνες με τους Έλληνες. Με τους Γερμανούς κανένας Έλληνας».

Είναι γνωστό πως οι γερμανοί είχαν δυστυχώς και έλληνες συνεργάτες. Ο σταθμάρχης χωροφυλακής (Ίσωμα ή Λαχανά) ενημερώνει τα γερμανικά φρουραρχεία στο Κιλκίς, Λαχανά και Θεσσαλονίκη, ότι σύμφωνα με  «ασφαλείς» πληροφορίες τα χωριά Αμπελόφυτο, Κυδωνιά και Κλειστό «λειτουργούν» σαν βάσεις των ανταρτών και οι κάτοικοι κατέχουν όπλα και συμμετέχουν στις αντάρτικες ομάδες.

Οι γερμανοί κατακτητές αντιδρούν με πρωτοφανή βαρβαρότητα. Στόχος τους είναι να καταπνίξουν κάθε αντιστασιακή εκδήλωση δια πυρός και σιδήρου, να σκορπίσουν τον τρόμο και να κάνουν την αγριότητα και βαρβαρότητα πολιτικό και στρατιωτικό επιχείρημα.

Οι ναζιστικές δυνάμεις αμέσως οργανώνουν το απάνθρωπο έγκλημα τους. 

Στις 25 Οκτωβρίου του 1941 ημέρα Σάββατο φθάνουν ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις των ΕΣ ΕΣ και των ταγμάτων θανάτου  και κυκλώνουν από μακριά σε δυο ζώνες την περιοχή και τα χωριά.  Οι χιτλερικοί  εισβάλουν ταυτόχρονα και στα τρία χωριά. Μαζί τους έχουν και κατοίκους από τα Θεοδόσια και το Ελληνικό, σαν προστατευτική ασπίδα.    Αποστολή τους να μην αφήσουν τίποτα όρθιο και να σκοτώσουν τον ανδρικό πληθυσμό.  Χωρίς χρονοτριβή μαζεύουν τον ανδρικό πληθυσμό από 15 χρονών και πάνω, τους εκτελούν και ισοπεδώνουν και τρία χωριά.  

Στο Αμπελόφυτο και Κυδωνιά εκτελούν τους άνδρες στις πλατείες των χωριών. Δέκα κάτοικοι από το Ίσωμα που βρίσκονταν στην Κυδωνιά εκτελέστηκαν μαζί με τους κατοίκους του χωριού.   Στο Κλειστό τους βάζουν μέσα στην εκκλησία και αρχίζουν να την γκρεμίζουν με δυναμίτες. Όσοι πετάγονται έξω για να γλιτώσουν θερίζονται στην κυριολεξία από τους γερμανούς. Εκτελεσθέντες 96 πατριώτες. Καίνε και τα τρία χωριά, δεν αφήνουν όρθια πέτρα. 

Το τριπλό ομαδικό έγκλημα των χιτλεροφασιστών δημίων εντασσόταν στην τρομοκράτηση και στην πολιτική των λεγομένων αντιποίνων.  

Αυτά συμβαίνουν ενώ βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της κατοχής και η καταστροφή αυτή δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός. Προηγήθηκαν τα Άνω και Κάτω Κερδύλια στις 17 Οκτωβρίου 1941 με 222 εκτελεσθέντες και το Μεσόβουνο Κοζάνης στις 23 Οκτωβρίου 1941 με 165 εκτελεσθέντες. Πρόκειται για τα πρώτα ολοκαυτώματα στην Ευρώπη. Στη συνέχεια ακολούθησαν μια σειρά από μαρτυρικές πόλεις και χωριά, Καλάβρυτα, Βίαννο, Δίστομο, Χορτιάτης κ.α. 

Βαρύ το τίμημα των πατριωτών των τριών μαρτυρικών χωριών στο βωμό της πανάκριβης λευτεριάς. Οι πόντιοι πρόσφυγες αφού γλύτωσαν από το κεμαλικό καθεστώς κατά τον ξεριζωμό του 1922, μοίρα σκληρή τους επεφύλαξε να πέσουν από τη ναζιστική θηριωδία. 

Φέτος στις 25 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 71 χρόνια από την αποφράδα εκείνη μέρα, κι όμως η συλλογική εθνική μνήμη κάθε άλλο παρά έχει τοποθετήσει στη θέση που αξίζει στο μαρτυρολόγιο, τιμώντας την μνήμη των θυμάτων τις ναζιστικής θηριωδίας. 

Δυστυχώς και τα τρία χωριά όχι μόνο δεν συμπεριλαμβάνονται στα μέλη του δικτύου μαρτυρικών κοινοτήτων, ούτε καν μνημονεύονται στο λεύκωμα που έχει εκδώσει το «Δίκτυο» για τα ολοκαυτώματα στη Ελλάδα.  Εντύπωση προκαλεί μια συνέντευξη στις 27/2/2011 στην εφημερίδα «Μακεδονία»,  του τότε προέδρου του «Δικτύου» και επί οκτώ χρόνια δημάρχου Χορτιάτη Μιχάλη Γεράνη,  σχετικά με τα ολοκαυτώματα στην βόρεια Ελλάδα. Ούτε λέξη για τα τρία χωριά. Και να σκεφθεί κανείς πως στην ίδια σελίδα η εφημερίδα κάνει αναφορά  στην ομολογία του γερμανού δεκαεννέα Willy H., που με ασυνήθιστη ειλικρίνεια περιγράφει την εκτέλεση των κατοίκων του Κλειστού και ονοματίζει ορισμένους γερμανούς εκτελεστές. (Τον διοικητή ταγματάρχη  Geissler, υπολοχαγό Dilg κ.α.)

Στη Δίκη της Νυρεμβέργης, δίκη των εγκληματιών πολέμου, που δικάστηκε και καταδικάστηκε ο φασισμός για τα στυγερά εγκλήματα του σε βάρος της ανθρωπότητας, σαν αποδείξεις για τα ανομολόγητα και αχαρακτήριστα εγκλήματα του στη χώρα μας, δέσποσαν τα ολοκαυτώματα των Καλαβρύτων, του Διστόμου, του Κομμένου και οι εκτελέσεις στην Αθήνα. Τα ολοκαυτώματα της Πατρίδας μας είναι πάρα πολλά. Από τα πρώτα και αυτό των ορεινών χωριών των Κρουσίων. 

Το επίσημο κράτος όμως  τα αγνοεί μέχρι και σήμερα, ποτέ δεν τίμησε την θυσία τους. 

Από αυτό το βήμα καλούμε τις αρχές του τόπου μας, την τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση να ζητήσουν την ένταξη στο «Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών 1941-1944 Ελληνικά ολοκαυτώματα». Να μεριμνήσουν για την ηθική και ιστορική αποκατάσταση, τιμώντας την μνήμη τους. 

Σε ότι μας αφορά θέλουμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε να πάρει τη θέση που αξίζει.  

Άλλωστε στις 24 Σεπτεμβρίου με επιστολή μας ενημερώσαμε το Δ.Σ. του «Δικτύου»  και ζητήσαμε να συμπεριλάβουν και τα τρία χωριά στον κατάλογο των μαρτυρικών τόπων”.

Ο Μανώλης Γλέζος αφού διατύπωσε την αδικαιολόγητη καθυστέρηση εκ μέρους του κάθε ιθύνοντος όσον αφορά στην αναγνώριση του Ολοκαυτώματος των Κρουσίων, με χαρά και ικανοποίηση παρέλαβε το υλικό και υποσχέθηκε ότι θα πράξει τα δέοντα. 

Στην όλη εκδήλωση συμμετείχε και ο Σύλλογος Ποντίων «Μαύρη Θάλασσα» με χορωδία, χορευτικό και μουσικό πρόγραμμα πρωτοστατούσης της Προέδρου του Συλλόγου κας Χρυσοχοϊδου Ράνιας. Ποίημα σχετικό με το Ολοκαύτωμα απήγγειλε ο ποιητής Μαυρόπουλος Κωνσταντίνος. 

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν οι: Γλέζος Μανώλης, Βουλευτής Αθηνών, Αγαθοπούλου Ειρήνη, Βουλευτής Κιλκίς, Ανδρούτσου Μαρία, Δήμαρχος Αγίου Δημητρίου, Κουτσανδρέας Βασίλειος, Πρόεδρος Δ.Σ. Αγίου Δημητρίου, Τζαμτζής Ρήγας, Αντ/ρχος ΟΠΑΠ Αγίου Δημητρίου, Αγαθόπουλος Δημήτριος, Πρόεδρος Φαρμακευτικού Συλλόγου Κιλκίς, Μασμανίδης Ιορδάνης, Πρόεδρος Εθν. Αντίστασης Αργυρούπολης Αττικής, Τσιτουρίδου Μαρία, σύζυγος Σάββα Τσιτουρίδη, Γκαντίδου Άννα, εκπρόσωπος Γεωργαντά Γ. Βουλευτή Κιλκίς, Χρυσοχοϊδου Ράνια, Πρόεδρος Συλλόγου «Μαύρη Θάλασσα», Τουμανίδης Σάββας, καθηγητής Ιατρικής, καρδιολόγος, Σαμουηλίδης Χρήστος, συγγραφέας, Αντωνιάδης Κώστας, Ιστορικός.

Χαιρετισμό έστειλαν: Γκουντενούδης Χρήστος, Αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς, Τονικίδης Παύλος, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Κιλκίς, Αμανατίδης Αναστάσιος, Πρόεδρος ΟΠΟΝΓΑ Δήμου Κιλκίς.