Tolueno
konposatu kimiko
Toluenoa bentzeno-eraztun bat duen eta eraztun horretako hidrogeno baten ordez metilo talde bat duen hidrokarburo aromatikoa da (formula kimikoa: CH3C6H5). Likido sukoi kolorgea da, bentzenoaren antzeko usaina duena. 110,7 °C-an irakiten du; pisu espezifikoa 0,866 g/cm3 du. Alkoholean, bentzenoan eta eterrean disolbatzen da, baina ez uretan. Toxikoa da, eta airearekin lehertzen diren nahasteak eratzen ditu. Harrikatzaren alkaternatik edo petroliotik lortzen da.
| Tolueno | |
|---|---|
 |
|
| Formula kimikoa | C7H8 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | karbono |
| Aurkitzailea | Pierre Joseph Pelletier |
| Mota | hidrokarburo aromatiko |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea |
0,87 g/cm³ (20 °C)
|
| Disolbagarritasuna | 0,07 g/100 g (ur, 23 °C) |
| Momentu dipolarra | 0,375 D |
| Fusio-puntua | −95 °C −93 °C −94,99 °C |
| Irakite-puntua | 111 °C (760 Torr) 110,63 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 0,375 D |
| Formazio entalpia estandarra | 50.170 J/mol eta 12.180 J/mol |
| Errekuntza entalpia | −3.910 kJ/mol |
| Lurrun-presioa | 21 mmHg (20 °C) |
| Masa molekularra | 92,063 Da |
| Erabilera | |
| Rola | developmental toxicant (en)  |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |
3
2
0
|
| GHS arriskua | arriskua |
 ,  ,  |
|
| Arrisku motak | H225 (en) , H304 (en) , H315 (en) , H336 (en) , H361d (en) , H373 (en) |
| Prekauzio motak | P210 (en) , P261 (en) , P280 (en) , P301+P310 (en) , P331 (en) |
| Lehergarritasunaren beheko muga | 1,1 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 7,1 vol% |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 375 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 754 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 560 mg/m³ (baliorik ez) |
| Esposizioaren goiko muga | 1.885 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) 1.131 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) |
| Flash-puntua | 4 °C |
| IDLH | 1.885 mg/m³ |
| Eragin dezake | toluene toxicity (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | YXFVVABEGXRONW-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 108-88-3 |
| ChemSpider | 1108 |
| PubChem | 1140 |
| Reaxys | 635760 |
| Gmelin | 17578 |
| ChEBI | 2456 |
| ChEMBL | CHEMBL9113 |
| RTECS zenbakia | XS5250000 |
| ZVG | 10070 |
| DSSTox zenbakia | XS5250000 |
| EC zenbakia | 203-625-9 |
| ECHA | 100.003.297 |
| CosIng | 80281 |
| MeSH | D014050 |
| RxNorm | 1311381 |
| Human Metabolome Database | HMDB0034168 |
| KNApSAcK | C00051588 |
| UNII | 3FPU23BG52 |
| KEGG | C01455 |
| PDB Ligand | MBN |
Erabilerak aldatu
Asko erabiltzen da industria kimikoan, fenola, botikak, koloratzaileak, lurrinak, sakarina eta abar lortzeko; erretxina, goma, pintura, kautxu eta gisakoen disolbatzaile gisa, eta TNT lehergaia eta detergenteak egiteko ere erabiltzen da, besteak beste.
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak aldatu
 |
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |