Dat Poetin zou winnen, stond van tevoren al vast. De enige vraag was hoe groot hij wilde dat de zege zou zijn. Nadat 90 procent van de stemmen geteld was, maakte de Russische kiesraad bekend dat Poetin met 87 procent van de stemmen had gewonnen. Zijn tegenstanders, die alleen voor de vorm meededen, kregen per persoon nog geen 5 procent van de stemmen.
Onder Poetin zijn de oppositie en vrije pers in Rusland monddood gemaakt. Daarnaast zijn de rechtspraak en kiesraad niet meer onafhankelijk. Buiten Rusland worden de verkiezingen daarom gezien als een schijnvertoning.
Russische kiezers konden drie dagen lang naar de stembus. Er kon online worden gestemd via een systeem dat geen enkele transparantie biedt. Daarnaast waren er geen onafhankelijke buitenlandse waarnemers aanwezig.
Voor Poetin is het de vijfde keer dat hij tot president gekozen wordt. Door recente wetswijzigingen kan hij in 2030 nog een zesde termijn krijgen.
Tijdens zijn overwinningsspeech zei Poetin dat zijn overwinning Rusland "in staat zal stellen sterker en effectiever te worden". "Met elke stem bouwen we aan een gemeenschappelijke wil van het volk van de Russische Federatie", zei hij. Hij bedankte ook de burgers die naar de stembureaus zijn gekomen en sprak "speciale dank uit aan onze strijders", verwijzend naar de frontlinie van de oorlog in Oekraïne.
Tekst gaat verder onder het kader.
Buitenlandverslaggever Matthijs le Loux over de verkiezingszege van Poetin
"De uitslag en kiezersopkomst zijn vrijwel zeker opgeklopt in Poetins voordeel. Dat neemt niet weg dat een groot deel van de Russische bevolking daadwerkelijk achter hem staat, het maakt het alleen onmogelijk om te zeggen hoe groot dat deel is."
"Met de verkiezingscijfers op zak kan Poetin uitdragen: ik zit stevig in het zadel, want mijn wil is de wil van Rusland. Ook wat betreft de koers van zijn oorlog tegen Oekraïne (volgens het Kremlin een overlevingsstrijd tegen de NAVO). Dus die koers houden we vast, is het signaal aan de buitenwereld."
"Poetin zal hopen dat die boodschap de groeiende westerse verdeeldheid over steun aan Oekraïne verder aanwakkert."
Tegenstanders organiseren kleine protestacties
Ondanks de harde repressie van het Kremlin waren er tijdens het verkiezingsweekend enkele protestacties. Internationale media maakten melding van tientallen incidenten bij stembureaus. Op verschillende plekken wierpen mensen groene vloeistof in de stembussen. Elders werd vuurwerk bij een stembureau naar binnen gegooid.
In Sint-Petersburg gooide een vrouw vrijdag een molotovcocktail richting een stembureau, vermoedelijk om een verkiezingsposter te raken. Volgens het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken is daarbij een verkiezingsmedewerker om het leven gekomen. In Moskou zette een vrouw een stemhokje in brand. Beide vrouwen werden opgepakt en riskeren een celstraf van vijf jaar wegens verkiezingsinmenging.
De vorige maand overleden oppositieleider Alexei Navalny riep vlak voor zijn dood Russen op om te protesteren tijdens de verkiezingen. Zijn aanhangers verzamelden zich zondag rond het middaguur bij enkele stembureaus in Sint-Petersburg en Moskou, wat voor lange rijen zorgde. Ze hielden daar een stil protest.
Het Kremlin treedt al jaren hard op tegen tegenstanders. Demonstraties tegen de regering worden hard onderdrukt. Critici riskeren jarenlange celstraffen, zelfs voor subtiele uitingen van onvrede. Zondag werden er in heel Rusland tientallen mensen opgepakt vanwege protestacties.
Rusland beschuldigde Oekraïne ervan met droneaanvallen de verkiezingen te willen verstoren. In twee door Rusland ingenomen Oekraïense provincies kon worden gestemd.
Internationale leiders noemen verkiezingen 'oneerlijk'
Leiders van verschillende landen reageerden al snel op de verkiezingsuitslag in Rusland. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky was een van de eersten. "Het is voor iedereen in de wereld duidelijk dat Poetin eenvoudigweg ziek is van macht en er alles aan doet om voor altijd te regeren." Zelensky noemde de verkiezingen een "imitatie".
Een woordvoerder van het Witte Huis zei dat de verkiezingen "duidelijk niet vrij en eerlijk zijn, gezien de manier waarop Poetin politieke tegenstanders gevangen heeft gezet en heeft verhinderd dat anderen tegen hem opkwamen".
"De pseudoverkiezingen in Rusland zijn noch vrij noch eerlijk, de uitslag zal niemand verbazen", zei het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken op X. "Poetins bewind is autoritair, hij vertrouwt op censuur, repressie en geweld."
Ook het Britse buitenlandministerie reageerde op X: "Door illegaal verkiezingen te houden op Oekraïens grondgebied laat Rusland zien dat het niet geïnteresseerd is in het vinden van een weg naar vrede."
NUjij: Uitgelichte reacties