De Claim links rijden
In Suriname rijdt het verkeer links. Het ergste is dat de auto’s in spiegelbeeld zijn uitgevoerd, mailt een expat vanuit Paramaribo, ‘en dat ik nog steeds aan de verkeerde kant van de auto instap en dan een halve seconde denk dat ze het stuur hebben gestolen’....
Die ervaring kan de Nederlandse emigrant sinds begin deze week delen met de 180 duizend inwoners van Samoa. Het eilandstaatje ten noorden van Nieuw-Zeeland is na bijna veertig jaar waarin auto’s en ander verkeer rechts hielden weer links gaan rijden. ‘Ze hopen er economisch profijt van te trekken’, zegt Ellen Jagtman, universitair docent aan de TU Delft die de berichtgeving met belangstelling volgt. ‘Het land importeert veel auto’s uit de omringende landen en Japan, waar ook links wordt gereden.’ Die wagens, met het stuur rechts, zijn goedkoper.Of het een chaos wordt op Samoa hangt af van hoe goed de overgang is geregeld, zegt Jagtman. ‘Ik las dat de vervoersbedrijven klagen omdat ze in de meeste bussen de deuren nu aan de verkeerde kant zitten. Kennelijk is er niet voldoende tijd genomen.’ Jagtman promoveerde in 2004 op een studie naar hoe het beste de effecten van verkeersmaatregelen zijn in te schatten. ‘Ik ben begonnen met na te gaan welke neveneffecten de introductie van allerlei nieuwe snufjes in de auto had. Daarna heb ik het breder getrokken, zoals de aanleg van verkeersdrempels.’ De neveneffecten worden vaak niet onderzocht.Veiliger rijden is niet het leitmotiv voor de beslissing waartegen vorig jaar april nog 18 duizend Samoanen in de hoofdstad Apia demonstreerden. Toch wil de hardnekkige mythe dat links rijden tot minder brokken leidt, doordat de meeste mensen rechtshandig zijn. Studies wijzen uit van niet.De laatste keer dat er in Europa onderzoek naar is gedaan, zegt Jagtman, was in de jaren zeventig, nadat Zweden was geswitcht. Dat gebeurde in 1967, toen op een zondag in september al het verkeer zich om 16.40 uur naar de andere rijstrook begaf en daar nog een minuut of tien met draaiende motoren wachtte tot het 17.00 uur werd. De maandag daarop meldde de politie 125 ongelukken, tegen 130 tot 198 normaal. Het aantal incidenten daalde aanvankelijk verder, maar in twee jaar zaten de Zweden op hun ‘linkse’ niveau.In Nederland rijdt het verkeer sinds 1 januari 1906 rechts op de wegen buiten de bebouwde kom. Binnen de gemeentengrenzen mocht het stadsbestuur al een eeuw zijn voorkeur bepalen. Rotterdam ging pas in 1917, als laatste gemeente, overstag.Aan rechts rijden ging een taaie strijd vooraf. De ANWB, toen nog dé wielrijdersbond, pleitte in 1889 voor een uniforme regeling voor de buitenwegen. ‘Links of rechts, dat maakte de bond niets uit’, meldt een woordvoerder. Wie in Nederland toch een beetje links wil rijden, mag van de rijksdienst RDW een auto met het stuur rechts importeren. ‘Zolang die technisch maar in orde is’, meldt de klantenservice.