| 
Perú suyu qespisqa kausayninqa qallarirqan imayna kamachiy kamayoq kayninta qhawarispa. Rimana Wasiqa paqarisqanmanta pachapuni t’inkisqan khunan Perú llaqtan kausayninman hina. 1822 watakunamanta pachan apulli Francisco Javier de Luna Pizarro kamachiyninwan, rimana wasiq kausayninqa kausan kikin llaqtaq kausayninwan kuska, churaspa Perú llaqtaq munayninta allin kamachiyman. Qasi kausay hinaspa llaqtawan kamachiyta churaspa, Perú suyuq Rimana Wasin kamakuyqanmanta pacha “capilla de San Marcos” nisqa taytachaq wasinpin llank’ananpaq puritan, chaymantataqmi llank’aranku askha wasikunapi. Ñaupaq kausaypin Rimana Wasi karan “ bicameral” nisqa huñunasqa apullikunaq llank’asqan. Cámara de Diputados” nisqa hoq apulli t’aqa llank’ayninkuta rimarqanku “Universidad de San Marcos” nisqa Hatun Yachay Wasipi hinaspataqmi “Cámara de Senadores” nisqa Hatun Apulllikuna Rimarqanku mauk'a "Inquisición” nisqa wasipi Miguel Grau Seminario, suyuq haylli runa ruwayninmi Rimana Wasipi Apullikuna yachapayananku atiy, paypa kausayninmi llaqtaq munasqanman hina ruwayniyoq karan chaymi Apullikuna ima llak’ayninkupipas chay yuyaypi kanan. Panmi Rimana wasipi Apulli kaspa "llyñita mañakunan” nisqata mana chaypi llank’ananpaq mañakuran ichaqa auqanakuyman rinanpaqmi. Rimana Wasiq kausayninmi qelqasqa Perù Suyuq hatun Kamay Pirwakunapi, chayrankun Perú suyuq Hatun Kamachiqninkuna, hanaqpachapi taytachata yuyarispa hinaspa llaqtatapas llank’ananku, Rimay wasipi kamaq sutita hoqarispa, llaqtaq kamachiykunata qhawarispapuni hinaspa suyuntinpa sumaq kayninpaq. Rimana Wasiqpa chaninchaq kayninmi: kamachiy qelqa ruway. Perú Suyuq Hatun Kamay Pirwan llapan ñankunata rikun allin kamachi ruwakuykuna reqsichinankupaq. Rimana Wasiq hoq sumaq ruwaynillantaqmi “actos de gobierno” nisqa hatun kamachiqpa imaymana suyuq ruwaykunamanta. Willakuykunata mañaspa chaykunataqa ruwakun, hach'awanqokunata mink’aspa Rimana Wasipi hatun rimaypi suyupaq llank’asqankumanta rimanankupaq hinaspa “Comisiones” nisqakunapipas rimanallakutaqmi llapa qelqa kamachiykuna qelqa ruwasqanta rikunankupaq. Rimana Wasin llapa llaqtaq rimayninta rantinkan. Llapa yawarkunata, apu yuyaykunata, kamayoq kaykunata, hinaspa makiwan llank’aykunata llaqta munayninman hinapuni. Rimana wasipi apullikunan ajllasqa suyuntinpaq llank’anankupaq, qelqa kamachiy, rikuy hinaspa rantinkaykunapi llapa llaqtanchispa kausayninkunata allin tìkarinanta qhawanankupaq, chayraykun mana pipas huchallinmanchu ima rimasqankumantapas ajllasqankumantapas, chaymantapas manan apipachinapi huchallisqa kankumanchu mana Rina Wasi kamachisqanqa. Llaqata runan rimana wasi apullita churanan llaqta kamachiyta chaupichananpaq paywan. Rimana Wasipi apulliq llank’ayninqa hunt’an kanan, ichaqa wayna sipas hatun yachay wasipi yachachiypiqa atinmantaqmi yachachiyta. Rimana Wasipi apulliq ruwayninqa tukuy llaqtaq yachananmi, llaqta runaqa apulliq llank’ayninqa reqsin willana masikuna mast’arisqan rayku. Khunami, Suyu Rimana Wasi llank’ayninta munan “ midernizar sus sistemas” nisqa ruwaykunata astawan , imaymana ruwaykunapi, wasin llut’aykunapi hinaspa llapa llank’ana churaypi. Ruwakumi yuyaywan, sumaq kausayta tariyta llank’ayta khunanmanta kallpachaspa, ama qonqaspa llapa qhepa apullikunaq llank’ayninta sumaq llaqta kausaypaq. Qallar: Inquisición y del Congreso" nisqa Ñaupa Kausaynin waqaychaq Wasi hinaspa |
