Berekening van Nederlandse expertengroep: “Eén op tien heeft nu Britse coronavariant, mogelijk derde golf in maart”

In het bewuste OMT-advies schrijft voorzitter Jaap van Dissel namens de groep epidemiologen en virologen dat momenteel naar schatting al ongeveer tien procent van de met corona besmette mensen in Nederland de Britse variant heeft. Dat is twee keer zo veel als kortgeleden, en het percentage in februari kan oplopen tot boven de 50 procent. 

Volgens het OMT is de Britse variant al meer dan honderd keer vastgesteld in Nederland. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gaat uit van ongeveer tweehonderd gevallen. De variant is onder meer aangetroffen in verpleeghuizen in Friesland, Groningen en Amsterdam. Verder zijn er inmiddels drie gevallen van de Zuid-Afrikaanse variant bekend, een andere besmettelijke mutatie van het coronavirus.

De situatie is kwetsbaar en de voorspellingen voor de lange termijn zijn “ronduit zorgelijk”, waarschuwt het OMT. “Bij gelijkblijvende omstandigheden zal de huidige afname in aantal infecties, ziekenhuisopnames en opnames op intensieve zorgen in maart dan omslaan in een nieuwe toename”, klinkt het.

Het OMT is bezorgd en spreekt van in feite ‘twee aparte epidemieën’ in Nederland: die met de oude variant, waarbij het aantal infecties rond de jaarwisseling al afnam, en een epidemie met de nieuwe Britse variant die ondanks lockdownmaatregelen toch kon groeien. 

“De verspreiding van de VK-variant lijkt niet onder controle en kan op termijn (vanaf april) voor verdere druk op de ziekenhuizen zorgen”, aldus de expertengroep. De reproductiewaarde van de nieuwe mutant zou circa dertig procent hoger liggen dan de r-waarde van de oude variant. 

Dus is het zaak, schrijft het OMT, om de aantallen nu zo laag mogelijk te drukken zodat er ruimte komt om de nieuwe varianten onder controle te houden, ‘tot we een gunstig seizoenseffect kunnen verwachten, een effect van groepsimmuniteit door doorgemaakte infecties en vaccinaties'. 

Welke extra ingrepen precies genomen moeten worden - gedacht wordt aan een avondklok of reisbeperkingen rond de woonplaats - is nog onduidelijk. Dat deel van het OMT-advies is nog niet openbaar, Nederlandse ministers en burgemeesters vergaderen daar maandag verder over.

Het straatverbod in avond en nacht ligt politiek gevoelig: coalitiepartij D66 is tegen, burgemeesters zijn kritisch, evenals veel oppositiepartijen. Op verzoek hebben de modelleurs van het RIVM berekend wat de effecten zijn van nieuwe maatregelen. Volgens eerder Brits onderzoek kan een strikte ‘blijf thuis, ontvang geen bezoek’-regel de r-waarde met tien tot vijftien procent naar beneden duwen. 

Gisteren besloot het Nederlandse kabinet al dat basisscholen en kinderopvangcentra in het land vanwege de nog altijd hoge besmettingscijfers en grote onzekerheid rond de nieuwe variant dicht blijven tot 8 februari. 

Het OMT benadrukt dat dit advies niet is ingegeven door ‘een bijzonder risico’ dat kinderen zouden lopen vanwege de varianten: Brits onderzoek toont aan dat kinderen - net als bij de oude variant - minder vaak besmet raken en milder ziek worden. Onderzoek in hotspot Lansingerland bevestigt dat laatste, al moet daar nog wel duidelijk worden of kinderen ook even beperkt de infectie doorgeven als bij de oude variant. “Het grootschalig testen zal daar antwoorden op geven”, zo klinkt het.