Geen Koningsdag en eredivisie, forse boetes en strenge handhaving

Alle evenementen in het hart geraakt

Geen Koningsdag, geen bevrijdingsfestivals, geen Paaspop en geen eredivisievoetbal. Ook afgelast tot 1 juni: theatervoorstellingen, conferenties en concerten. Tot die datum verbiedt het kabinet alle bijeenkomsten en evenementen, ongeacht het aantal mensen dat er samenkomt.

‘Dit hakt er wel in’, zegt directeur Jeroen Bartelse van TivoliVredenburg in Utrecht. ‘Ik moet er nog even niet aan denken: tot 1 juni zijn we dus dicht. Vanaf 6 april (de dag tot waarop het verbod aanvankelijk gold) tot 1 juni hadden we zo’n 280 concerten en evenementen gepland staan. Van Broederliefde tot het School of Life Festival tot Ute Lemper en haar Rendezvous met Marlene Dietrich. Alle makers hebben er keihard aan gewerkt om te kunnen knallen in het festivalseizoen. Dat valt ineens weg.’

Bartels had de verlenging van de maatregelen zien aankomen. ‘Maar dan eerder tot 1 mei. Om er iets positiefs uit te pikken: dit geeft wel rust. Daarin heeft Grapperhaus gelijk. Organisatoren kunnen nu afgelasten met een verwijzing naar de maatregelen. Maar dit haalt wel de vreugde uit het leven.’

‘Een heftige maatregel, maar dit is dan ook een heftige crisis’, vindt Henk Markerink, algemeen directeur van de Johan Cruijff Arena. ‘Ik vind 1 juni wel meteen een heel eind vooruit, ik had gedacht dat ze het maand voor maand zouden doen. Maar het is niet anders. We hadden vanwege het EK voetbal (werd vorige week afgelast, red.) toch al weinig op de planning staan. De wedstrijden van Ajax kunnen nu ook van dat lijstje af.’

‘Ik denk er maar niet over na hoeveel werk, tijd en liefde we in ons Mahlerfestival hebben gestopt’, zegt algemeen directeur Simon Reinink van het Concertgebouw in Amsterdam. In mei zouden de beroemdste orkesten ter wereld de symfonieën van Gustav Mahler ten gehore brengen. ‘Het was al een uitdaging om die orkesten voor het festival hierheen te halen vanwege alle logistieke puzzels. In 2014 heb ik de eerste contacten met de orkesten gelegd. We gaan onderzoeken of we het festival kunnen verplaatsen.’ (Mark Misérus)

Voor Nederlandse begrippen ‘forse boetes’

Mensen of bedrijven die zich niet aan de maatregelen tegen het coronavirus houden, kunnen vanaf heden een boete krijgen. Minister Grapperhaus noemde het ‘voor Nederlandse begrippen forse boetes’, tot 400 euro voor drie of meer personen die geen anderhalve meter afstand tot elkaar houden en geen gezin vormen. Voor bedrijven die zich niet aan de regels houden, kunnen de boetes oplopen tot 4.000 euro.

Een woordvoerder van de politie zegt dat zij maandagmiddag geïnformeerd zijn over de nieuwe maatregelen. ‘Die moeten nu worden vastgelegd in de noodverordeningen en dan kunnen we gaan kijken hoe we gaan handhaven en eventueel boetes uitdelen.’  Meer duidelijkheid is er nog niet over. 

De maatregelen zijn volgens het kabinet nodig omdat afgelopen weekend bleek dat veel mensen zich niet aan de regels hielden, wat leidde tot overvolle stranden en natuurgebieden. Tot 1 juni zijn ook alle samenkomsten verboden, waarbij er geen ondergrens meer geldt van honderd personen. Markten zijn voorlopig uitgesloten van deze maatregelen omdat ze om sommige plekken ‘een essentieel’ onderdeel zijn van de voedselketen. 

In andere Europese landen werden eerder veel strengere maatregelen opgelegd. Zo heeft de politie in Spanje al meer dan honderd mensen aangehouden die zich niet aan het daar geldende uitgaansverbod hielden en al duizenden boetes uitgedeeld van 600 euro of meer. Zelfs een gevangenisstraf is mogelijk als sanctie. 

Om de regels te handhaven is in Spanje ook het leger al ingezet. Ook in Italië gelden sinds 12 maart strenge regels, die bij overtreding tot boetes van een paar honderd euro of een celstraf van enkele maanden kan leiden. (Tom Kreling)

Burgemeesters kunnen nu ingrijpen

Tot nu toe was het voor burgemeesters handhaven met één hand op de rug. Nu krijgen de ze van het kabinet meer bevoegdheden om toe te zien op de naleving van de maatregelen om de uitbraak van het coronavirus in te dammen.

Meer precies is die taak toebedeeld aan de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van de veiligheidsregio’s. Die procedure wordt gevolgd omdat de corona-uitbraak is opgeschaald naar ‘Grip 4’. Grip staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure en 4 betekent dat de situatie de gemeentegrenzen overstijgt.

Diverse burgemeesters drongen al aan op verscherpte maatregelen. En zo nu en dan ondernamen ze ook al actie. Zo sloot burgemeester Bruls van Nijmegen een deel van het Goffertpark omdat het daar ‘nog te vaak te vol is’.

Maar het waren lapmiddelen. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam benadrukte afgelopen weekend dat hij en zijn collega’s ‘geen echt wettelijke basis’ hadden om in te grijpen. ‘We hebben niet gezegd ‘verboden om de stranden te betreden’, maar ‘dringend advies om huiswaarts te gaan’’, zei Aboutaleb. ‘Dan verzinnen we ook nog het trucje om parkeerplaatsen af te sluiten om te ontmoedigen naar het strand te gaan. Zo moet het natuurlijk niet.’

Een burgemeester zou ook ‘via de voordeur’ moeten kunnen zeggen dat je ergens niet mag komen, aldus Aboutaleb. Die voordeur is er nu. Alle burgemeesters zullen naar bevind van zaken moeten handelen. Maandagavond laat was daar nog overleg over tussen minister Grapperhaus en 25 burgemeester. (Bart Dirks)