Donner overhandigt zijn eindrapport aan staatssecretarissen Van Huffelen (Financiën) en van Ark (Sociale Zaken) © ANP / Sem van der Wal
Commissie-Donner houdt verantwoordelijke politici buiten schot in toeslagenaffaire
Tienduizenden ouders die getroffen zijn door het hardvochtig terugvorderen van kinderopvangtoeslag, hebben recht op compensatie. Dat heeft de commissie-Donner donderdag 12 maart bekend gemaakt. Voorzitter Donner houdt de verantwoordelijke politici uit de wind. Follow the Money onthulde afgelopen weekend dat de politieke top al in 2014 uitgebreid is gewaarschuwd, maar desondanks de noodkreten van de Belastingdienst heeft genegeerd.
Het was een veelzeggend moment op de persconferentie donderdag: Piet Hein Donner – voorzitter van de Adviescommissie Uitvoering Toeslagen die haar eindrapport uitbracht – gaf zijn eigen visie op het ontstaan van de doorgeslagen fraudejacht en de snoeiharde terugvordering van toeslagen. Wie is verantwoordelijkheid voor dit beleid, dat tienduizenden ouders heeft getroffen?
Het terugvorderen van de gehele kinderopvangtoeslag bij een klein verzuim ging nog jaren door, waardoor nu honderden miljoenen compensatie nodig zijn
De verwachting was dat Donner zou ingaan op de noodkreten van de Belastingdienst, die al in 2014 waarschuwde voor de gevolgen van het disproportionele terugvorderen. Hoewel notities hierover indertijd op het bureau van voormalig staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) van Financiën belandden, deed die er niets mee, zo onthulde Follow the Money afgelopen weekend. Uit de notities bleek eveneens dat ambtenaren de noodkreet bij de eindverantwoordelijke minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), Lodewijk Asscher (PvdA), onder de aandacht zouden brengen. Het terugvorderen van de gehele kinderopvangtoeslag bij een klein verzuim ging nadien nog jaren door, waardoor nu honderden miljoenen compensatie nodig zijn.
Donner zei in antwoord op een vraag van journalist Pieter Klein van RTL Nieuws – samen met Jan Kleinnijenhuis van Trouw de aanjager van de toeslagenaffaire – wel dat er binnen de Belastingdienst ‘vragen waren gerezen’ en dat die zijn besproken met SZW. ‘Maar op het moment dat men zei: misschien moeten we er iets aan doen, stond er weer een groot fraudeverhaal in de krant. En was het punt dat de politiek zei: nou, liever niet op dit moment. Het grote gevaar in dit soort zaken is dat je van hypes afhankelijk bent.’
Met andere woorden: de bewindslieden hadden wel begrepen dat ouders met een laag inkomen in grote problemen kwamen als zij 25 duizend euro moesten terugbetalen, maar konden dat probleem niet in alle rust oplossen omdat RTL Nieuws zijn journalistieke werk deed. Politici zijn voor het maken van beleid nu eenmaal ‘afhankelijk’ van ‘hypes’. Daarmee lijkt Donner te suggereren dat Pieter Klein en Jan Kleinnijenhuis de verantwoordelijke bewindslieden hebben aangezet om fraude hard te bestrijden, waardoor die de slachtoffers uit het oog verloren.
De essentiële vraag
In deze context is het van belang te weten dat terugvordering in veel gevallen niets met fraude te maken had. Dat zit zo: wie kinderopvangtoeslag wil hebben, is verplicht een zogeheten eigen bijdrage te betalen. Betaal je de eigen bijdrage niet, of niet helemaal – waarvoor allerlei onschuldige redenen kunnen zijn – dan vervalt je recht op toeslag volledig en vordert de Belastingdienst alle ontvangen toeslagen over een jaar terug. Daarom is de essentiële vraag: waarom wordt de roep om fraudebestrijding aangevoerd als argument om vast te houden aan terugvordering in (tienduizenden) gevallen die niets met fraude te maken hebben?
Donner erkent in zijn rapport dat de ‘schrijnende gevolgen van handhaving niet noodzakelijkerwijs samenhangen met bestrijding van fraude en georganiseerd misbruik’, zoals in het kader van de CAF-dossiers. Zij doen zich evenzeer voor bij ‘reguliere handhaving’, waardoor ‘ook al lang voor 2013 [..] veel toeslaggerechtigden geconfronteerd zijn met hoge terugvorderingsbesluiten, waardoor zij in financiële moeilijkheden kwamen.’
Volgens Donner is er niet ingegrepen omdat slechts ‘heel weinigen’ binnen SZW ‘werkelijk zicht hadden op de sociale gevolgen van de strikte handhaving’
Waarom is er dan niet ingegrepen? Volgens Donner omdat slechts ‘heel weinigen’ binnen SZW ‘werkelijk zicht hadden op de sociale gevolgen van de strikte handhaving’. Maar toen die informatie wel voorhanden was, is er evenmin iets van ander beleid terecht gekomen, ‘omdat de politieke en maatschappelijke roep om fraudebestrijding steeds luider werd door nieuwe gevallen van fraude’. Daardoor kreeg de ‘vrees om te “soft” op het fraudedossier te lijken’ de overhand. ‘Bovendien lag onmiddellijk de vraag op tafel wie dan wel voor dat soepeler beleid zou gaan betalen.’
Kortom, bij SZW wist bijna niemand hoe erg het was, en door al die fraudeverhalen in de media sloot men de ogen voor de sociale gevolgen, stelt de commissie-Donner. En verder was soepeler beleid vooral een budgettaire kwestie – proportionele terugvordering levert nu eenmaal veel minder op.
Over de manier waarop voormalig minister Asscher is ingelicht en heeft gereageerd, zegt de commissie geen woord. Onderzoek van Follow the Money toonde aan dat de oplossing op het bureau van Wiebes terecht kwam en dat een notitie hierover eind 2014 in de ‘kersttas’ van minister Asscher zou zijn beland.
Asscher ontkent het stuk uit zijn tas te hebben gezien, en wordt daarin gesterkt door een brief van Tamara van Ark (VVD), de staatssecretaris van SZW, van 12 maart aan de Kamer. Daarin wordt erkend dat het stuk aan Asscher zou worden voorgelegd, maar: ‘Uit de zoektocht naar stukken kan op dit moment niet vastgesteld worden dat dit daadwerkelijk is gebeurd.’
Van Ark laat ook weten dat er een gesprek is geweest tussen de directeur-generaal van Financiën en de directeur-generaal van SZW over terugvordering. Een ‘terugkoppeling’ van dit gesprek is binnen SZW aan Asscher aangereikt via een zogeheten ministerstafbericht. Maar er kan niet worden vastgesteld of de minister hier destijds kennis van heeft genomen, stelt Van Ark. Datzelfde geldt voor een concept-nota van SZW uit 2015 over dit onderwerp.
Die nota is gisteren gepubliceerd in een wob-besluit. Daarin kwamen de geschetste problemen rond de eigen bijdrage plus de oplossing inderdaad aan de orde. SZW liet in haar ‘zienswijze’ op dat wob-besluit weten dat uit de ‘archiefsystemen’ van het ministerie blijkt dat het document Asscher niet heeft bereikt – stelliger dus dan de brief van de minister die alleen zegt dat ‘niet kan worden vastgesteld’ of de PvdA’er het stuk onder ogen kwam.
Fraudeverhalen in de media
Wat Donner eveneens achterwege laat, is dat de noodkreet van de Belastingdienst ook ex-staatssecretaris Wiebes (thans minister van Economische Zaken en Klimaat) bereikte. Dat is nogal een contrast met de bevindingen van de Auditdienst Rijk (ADR), die gisteren eveneens haar rapport presenteerde. De ADR schrijft dat al in 2012 is gewaarschuwd voor het ‘ontbreken van proportionaliteit’ en dat zulks opnieuw gebeurde in 2014. ‘Dan wordt de staatssecretaris van het ministerie van Financiën [Wiebes, red.] inzake De Parel geïnformeerd over de grote impact van het volledig terugvorderen van de kinderopvangtoeslag bij het niet (volledig) voldoen van de eigen bijdrage.’ Dit bleek ook al uit de vertrouwelijke notities waarover FTM publiceerde.
Waarom heeft Donner deze zaken niet helder benoemd in zijn rapport? En waarom verschaft hij niet meer duidelijkheid over de rol van Asscher? Vooralsnog wijst Donner vooral de media als schuldige aan. Zij zouden het hoofd van politici zo op hol hebben gebracht dat ze niet helder meer konden denken, en er nog nauwelijks aandacht was voor het grote leed dat al die ouders is aangedaan.
53 Bijdragen
[Verwijderd]
Mz59 7
Voorbeeldje: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/13/recordaantal-boetes-uitgedeeld-voor-woonfraude-amsterdam-a3993674
Als wordt ontdekt dat de overheid fraude moedwillig heeft genegeerd dan is het huis te klein. Dus is het niet zo vreemd dat de ambtenaren alert zijn op fraude. Als het onduidelijk is of toeslag ontvangers al dan niet de boel zitten te flessen, dan trapt men op de rem. Ik kan daar wel inkomen. Als toeslag ontvangers beweren dat ze niet weten wat voor informatie ze moeten verschaffen - ikke niet begrijpen - dan reageert men hard. In de abstract hierboven staat "hardvochtig terugvorderen", dat is geen juridische term, dat valt wel op. Ik krijg ook wel eens een hardvochtige bekeuring voor te hard rijden.
R. Eman 8
Mz59Met dien verstande dat de bekeuring is voorzien van plaats, datum, tijd van het plaats delict. De geconstateerde overtreding wordt gekwantificeerd en mogelijk voorzien van beelden.
Mz59 7
R. EmanR. Eman 8
Mz59Mz59 7
R. EmanR. Eman 8
Mz59Mz59 7
R. Emanj.a. karman 5
R. Eman50 jaar terug zou je een fantast zijn 100 jaar terug een amusante futuroloog.
En ja,daar gaat ook wel eens wat goed mis. Blijkt het onmogelijk te zijn een menselijke reactie te krijgen. Er is een specifieke zaak welke door het ehrm hof behandeld is.
R. Eman 8
j.a. karmanj.a. karman 5
R. EmanDe houding vanuit politici vertoont een aardige overeenkomst met de toeslagenaffaire. Ondanks het weten dat de overheidsadministratie niet echt klopt toch vasthouden daaraan als eigen werkelijkheid.
"Het algoritme heeft het gedaan" is een gemakkelijk zondebok voor menselijke beslissers
Met de vraag waarom er bij de ambtenaren wel een vraag is aangekaart van onderaf naar de top en politici heb je iets dat er wel iets op dat vlak speelt.
R. Eman 8
j.a. karmanj.a. karman 5
R. Emanwilag kater 5
Koolmees laat ook weten dat er een gesprek is geweest tussen de directeur-generaal van Financiën en de directeur-generaal van SZW over terugvordering. Een ‘terugkoppeling’ van dit gesprek is binnen SZW aan Asscher aangereikt via een zogeheten ministerstafbericht."
Het lijkt me terecht dat de commissie Donner geen schandpaalkoers ingeslagen is. Donner moest de toedracht en de harde feitelijke gevolgen voor de betrokken gezinnen vaststellen. Dat heeft zijn commissie zuiver en snoeihard verwoord. Daarmee kunnen slachtoffers eventueel naar de rechter.
De 2de Kamer moet de politieke gevolgen, ultimo eventueel via een Parlementaire enquête, gaan aankaarten en inschatten. Eventueel met alle politieke Barbertjes van dien.
Maar gelukkig dus geen Barbertje-moet-hangen-mentaliteit bij de commissie Donner. Dat heeft de kwaliteit van haar onderzoek - met name tbv de slachtoffers - op een zeer hoog niveau gezet, hopelijk ook ten voordele van de slachtoffers!
Jan Ooms 10
wilag katerC. Tamsyn 4
Jan OomsJeroen Brouwer 1
wilag katerbps 12
Een ambtenaar loopt na een noodkreet over misstanden bij de baas die niet hoort, op z’n ergst het risico te worden ‘kaltgestellt’ in het huis voor klokkenluiders van de baas. Iets minder erg is getreiter en sarcasme op de werkvloer van boven naar beneden en het missen van promoties e.d. of baanverlies.
Een dergelijke angstcultuur werkt ook op ambtenaren bij sommige rechtbanken.
https://nos.nl/artikel/2307588-rechtbank-noord-nederland-bezorgd-na-berichten-over-angstcultuur.html
Ik vind het zich drukken en indekken van lagere ambtenaren wel begrijpelijk, zodat de misstanden nog jaren door konden gaan.
De belangstelling voor vervroegd uittreden van ervaren belastingambtenaren tegen een oprotpremie (of ‘handdruk’) van € 75.000,- van Wiebes was niet voor niets zo groot. En de uitstroom ook niet !
Mz59 7
bps"5.10.
Door het grote aantal zaken over terugvordering van toeslagen dat in de loop der jaren aan de Afdeling is voorgelegd, zijn de ernst en omvang van de financiële gevolgen van de jurisprudentie als hiervoor beschreven in meerdere gevallen kenbaar geworden. Het is de Afdeling in deze periode niet gebleken dat dergelijke gevolgen in ernst of omvang zijn afgenomen. Verschillende publicaties bevestigen dat gezinnen in situaties zoals hier aan de orde in grote financiële problemen terecht kunnen komen. De Afdeling wijst in dit verband op de publicatie van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (hierna: de WRR), ‘Eigen schuld? Een gedragswetenschappelijk perspectief op problematische schulden' (WRR-Verkenning nr. 33 van 30 juni 2016) en op het rapport van de Nationale Ombudsman van 9 augustus 2017, ‘Geen powerplay maar fair play. Onevenredig harde aanpak van 232 gezinnen met kinderopvangtoeslag’. Daarnaast wijst de Afdeling op het rapport van de WRR ‘Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief op redzaamheid‘ (WRR-rapport nr. 97 van 24 april 2017)."
Omdat men dus niet teveel verantwoordelijkheid bij de betroffen gezinnen kan leggen werd het beleid aangepast. ‘Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief op redzaamheid‘; dat geeft wel aan waar het over gaat: niet bepaald hoog opgeleide mensen. Het is niet dat de praktijk illegaal was. Dat wil niemand horen. Het is dit forum wel vaker een thema geweest: er zijn mensen die niet zo goed voor zichzelf kunnen zorgen, dat is nu eenmaal zo.
j.a. karman 5
bpsAlleen met 10 tallen dienstjaren voor de beoogde groep te halen.
De groep die profiteerde was die waar het "of 1 jaarsalaris betrof". De beeldvorming werd door de media bepaald door het als riante vertrekregeling te framen.
paul Hoogendijk 8
Mz59 7
paul HoogendijkThomas Tonino 1
Mz59Toeslag voor niet-bestaande kinderen, dat is wél een voorbeeld van fraude.
Berend Pijlman 15
Mz59Mz59 7
Berend PijlmanBerend Pijlman 15
Mz59De uitspraak van Donner laat dus zien dat politici geen gevoel hebben bij hoe het volk zaken ervaart én dat ze door die foute inschatting niet in staat zijn om problemen op te lossen.
Mz59 7
Berend PijlmanBerend Pijlman 15
Mz59Mz59 7
Berend PijlmanBerend Pijlman 15
Mz59C. Tamsyn 4
Emile Mazel 1
C. Tamsyn 4
Emile MazelDe burgers die van fraude zijn beschuldigd blijven hier het slachtoffer, naar de rechter gaan als je geen geld hebt voor de eigen bijdrage of erger als het niet meer mag. (Regering overweegt schrappen van subsidie rechtsbijstand, mensen met lage inkomens zijn de dupe). Dit is nog lang niet rond.
Koolmees schermt Asscher af en Donner op zijn beurt hun weer. Nog even en Asscher is de nieuwe Rutte en ze gaan gewoon verder. Hoe rot kan een land wezen.
Gerrit Zeilemaker 6
Leo Coenders 2
Mz59 7
Leo CoendersLeo Coenders 2
Mz59j.a. karman 5
Leo CoendersDaarnee is rtl pieter klein medeschuldig aan al die trieste gevallen.
Monica Henschen 3
https://www.trouw.nl/nieuws/verstrikt-in-de-schulden-en-de-regels~bdbdc787/
https://www.socialevraagstukken.nl/interview/roel-in-t-veld-over-de-groeiende-schuldenproblematiek-vng-en-anderen-blijven-verschrikkelijk-in-gebreke/
Nico Janssen 7
Monica HenschenMartin Haarmans 5
Roland Horvath 7
Eén van hen is P. H. Donner. Hij was minister van justitie van 2002 tot 2006. De wet op de kinderopvang is goed gekeurd in 2004.
Het rechtsgebied van die wet is: Arbeidsrecht en Sociaal Zekerheidsrecht.
Een verantwoordelijke -Donner- moet oordelen o.a. of er schuldigen zijn.
Het antwoord: Geen schuldigen. De commissie Donner: Een farce.
Er wordt in het artikel gesteld dat er telkens als men wilde ingrijpen er zich een fraude zaak voordeed.
Was het misschien de banken crisis, die door onverantwoordelijke bankiers is veroorzaakt.
Ze hadden maar een eigen vermogen van enkele % van het balans totaal, dus geen buffer om verliezen op te vangen. Dus moest de staat, ten koste van de burgers, miljarden euro aan hulp geven.
Of was de fraude veel erger en ging het om enkele honderden euro, die niet zelf betaald waren door de ouders zelf zoals het in de wet staat, althans zo werd het toegepast. Het was niet genoeg dat de staat zijn geld, de eigen bijdragen had ontvangen van de kinderopvang organisatie zelf, het moest nog wel betaald zijn door de ouders.
Dit alleen al mag gestoord genoemd worden. Maar het verhaal is nog veel surrealistischer.
De NL overheid heeft het zich gepermitteerd om als boete voor in feite bij velen niet bestaande vergrijpen, duizenden of tienduizenden euro aan betaalde kinderopvangtoeslagen terug te eisen.
Van mensen die dat niet in één keer kunnen betalen zelfs niet in meerdere keren.
Dit is misdadig.
En niet door de belasting dienst maar door het ministerie van Sociale Zaken -o.a. Asscher- dat het probleem wettelijk kon verhelpen.
De topbankiers is in 2007/2008 geen haar gekrenkt. Sterker nog, er is niets veranderd in de banken.
Of toch, gelukkig hebben de topbankiers nu de goede gewoonte ingevoerd om
ieder jaar hun salarissen en/of andere toeslagen te verhogen.
Sicco Kamminga 4
Roland HorvathRoland Horvath 7
Sicco KammingaWat er opgelegd is aan sancties voor in elk geval geen ernstige tekortkomingen of zelfs zonder dat de staat nog een euro kon eisen, want er was in veel gevallen betaald, alleen niet door de ouders, is op zijn zachtst gezegd buiten proportioneel.
De staat heeft tienduizenden euro's in één keer terug gevorderd vaak voor niet bestaande tekortkomingen. En dat vaak van mensen die bijna niets bezitten.
De banken werden in 2008 met miljarden geholpen door zonder dat een wet de staat daar toe verplichtte. De moeilijkheden waren 100% veroorzaakt door wanbeleid van de banken: Slechts enkele % procenten van het vermogen was eigen vermogen, er was geen buffer voor verliezen.
Dat is niet verholpen nadien. En de banken combineren nog steeds sparen, betalen en aandelen.
In de rechten spreekt men van wettelijkheid en opportuniteit. Of wettelijkheid en redelijkheid. Die opportuniteit betekent o.a. dat de rechter bij een straf moet rekening houden met de verhouding van de schade voor de beschuldigde en het nut voor de hele maatschappij. Dat geldt ook voor de wetgevers en de bestuurders.
De wet uitgevaardigd door Donner en de toepassing ervan waren beide onredelijk. Het was brutale terreur.
Redelijk zou zijn de genoemde 3 politici ten eeuwigen dage uit de politiek te verwijderen.
2- De fraudebestrijding: Alleen de armen, de 99%, worden van fraude verdacht. Niet de superrijken en de buitenlandse GMO, die miljarden willen van straatarme Afrikaanse staten in het kader van leningen die ze niet kunnen betalen. Of van vrijhandelsverdragen met een ISDS/ICS procedures.
NL is een haven voor belasting ontwijking en - ontduiking.
Sicco Kamminga 4
Roland HorvathAls er hier sprake is van witteboorden-criminaliteit dan was het bij een aantal bureaus. Die zijn gepakt en er zijn veroordelingen tot 20 maanden cel. Ook ouders die hebben gefraudeerd zijn gestraft. Donner kan hier niemand veroordelen, hij heeft slechts onderzocht. En daar is nogal wat fouts uitgekomen; eerst in het najaar een zeer helder rapport over de misstanden bij de belastingdienst en nu een helder rapport over wat er mis gegaan is in de politiek en deels ook bij de ouders. Waarom dat Donner tot een prutser zou maken is mij niet duidelijk.
Donner geeft ook aanwijzingen voor compensatie van ten onrechte gedeputeerde ouders, lijkt mij redelijk en billijk.
Groet, Sicco
Marla Singer 7
Thomas Tonino 1
Marla Singeradrianus Vlasveld 2
M. Bousie 2
Sicco Kamminga 4
Moeten we het antwoord van Donner op die vragen niet iets anders begrijpen dan je doet ? De aanleiding dat er niks ter verbetering gedaan is, is dat er door de pers misstanden gevonden werden. De oorzaak is dat de kamer en de rest van de politiek daarna alleen nog aandacht hadden voor die misstanden.
Donner legt nu een groot deel van de schuld bij de politiek.
Daarnaast, en minstens zo explosief, zegt hij in feite dat ouder die aanvragen niet goed doen zelf de gevolgen daarvan moeten dragen. Een nieuw aspect in deze soap.
Peter Waalkens 7
Managers denken processen, leiders in verantwoordelijkheden
Managers dekken in en dekken af, leiders leggen verantwoording af
Onze politici zijn managers en ook nog eens gewetenloos
Peter Waalkens 7
Managers denken processen, leiders in verantwoordelijkheden
Managers dekken in en dekken af, leiders leggen verantwoording af
Onze politici zijn managers en ook nog eens gewetenloos
Michel Philipsen 2
Dit is WcEend-onderzoek.
Wie anders had verwacht mag nu de hand opsteken.