Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Politie, recht en criminaliteit

Rutte zette aan tot discriminatie

VVD-leider Mark Rutte heeft als staatssecretaris van Sociale Zaken gemeenten aangezet tot rassendiscriminatie. Dat heeft de rechtbank van Haarlem geoordeeld over een oproep die Rutte in 2003 deed. Hij vroeg toen aan gemeenten om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude. „De rechtbank stelt vast dat een onderzoek uitsluitend gericht op personen van Somalische afkomst discriminatoir is.” Volgens de rechter is dit in strijd met de grondwet omdat het gaat om „discriminatie naar ras”.

De zaak was aangespannen door een Somalische man die werd gecontroleerd op fraude, nadat hij op straat vanwege zijn huidskleur en het spreken van een vreemde taal door sociale rechercheurs was aangesproken. De man weigerde de rechercheurs toegang te geven tot zijn woning, waarna hij zijn uitkering verloor. Hij vocht dit aan en kreeg gelijk van de rechter. Deze deed al op 8 mei uitspraak, maar pas vrijdagavond kwam het nieuws naar buiten. Rutte zegt in een reactie dat hij de oproep opnieuw zou doen. Hij vindt nog altijd dat gemeenten gericht onderzoek moeten kunnen doen naar fraude onder bevolkingsgroepen. „Blijkbaar is dat nu wettelijk gezien niet mogelijk. Het is hoog tijd om de wet te veranderen.”

De huidige staatssecretaris Ahmed Aboutaleb (Sociale Zaken, PvdA) neemt afstand van Rutte en zegt dat hij niet op grond van specifieke etnische kenmerken zal controleren. Dat werkt volgens de bewindsman „stigmatiserend”.

Rutte kwam met zijn advies na enkele fraudegevallen waarin Somaliërs die werk hadden gevonden in Groot-Brittannië, in Nederland ten onrechte een bijstandsuitkering ontvingen. Hij adviseerde de gemeenten de ongeveer 25.000 Somalische inwoners te traceren en op eventuele fraude te controleren.