:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/01/anp-53904755.jpg)
Rutte III is niet, zoals zijn voorloper, een hervormingskabinet dat grote stelselverbouwingen en decentralisaties van plan is. Veel maatregelen van dit kabinet, zoals extra investeringen in de publieke sector of het sterker uitdragen van de Nederlandse identiteit, laten zich bovendien niet in wetgeving vatten. Toch hebben we eind 2017 uit het regeerakkoord van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie 38 wetsvoorstellen gedestilleerd die cruciaal zijn voor het slagen van Ruttes derde kabinet.
In de eerste ruim anderhalf jaar presteerden de zestien ministers en acht staatssecretarissen het om elf van die wetten door te voeren. Het kabinet schrapte bijvoorbeeld snel het raadgevend referendum en voerde in het eerste jaar een reeks belastingwetten door, zoals het verhogen van de btw en het verlagen van de winstbelasting. En minister Koolmees (Sociale Zaken, D66) kreeg halverwege 2019 zijn belangrijke arbeidsmarkthervorming door het parlement.
Het kabinet zag ook al een aantal plannen sneuvelen. De door Rutte zo gewenste afschaffing van de dividendbelasting werd onhoudbaar nadat Unilever de verhuisplannen naar Nederland introk. Tamara van Ark (Sociale Zaken, VVD) moest erkennen dat een half miljard euro bezuinigen op arbeidsgehandicapten toch niet haalbaar was. En minister Van Engelshoven (Onderwijs, D66) trok haar plan om de rente op studieschulden te verhogen in na fel maatschappelijk verzet.
Voor de overige wetten die het kabinet nog wil doorvoeren is het nu afhankelijk van de bereidwilligheid van de oppositie. Op het gebied van klimaat én pensioen wist Rutte III in 2019 akkoorden te presenteren, die later dit jaar in wetgeving gegoten moeten worden. Het zijn twee van de belangrijkste terreinen waarop het kabinet wil laten zien dat het echt het verschil heeft gemaakt. Daarbij is succes niet op voorhand verzekerd, omdat het kabinet de meerderheid in de Eerste Kamer kwijt is. Steun van de oppositie is dus cruciaal, maar Rutte III kan voor een meerderheid wel zaken doen met drie verschillende partijen: GroenLinks, PvdA én Forum voor Democratie.
NB: De inleidende tekst bij deze ‘regeerakkoordtracker’ is in juni 2019 herschreven en vervangt de oorspronkelijk versie uit januari 2018.
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
De Wet raadgevend referendum wordt ingetrokken
Het kabinet vindt dat het referendum niet heeft gebracht wat ervan werd verwacht en wil het weer afschaffen. De Eerste Kamer ging hier in februari 2018 mee akkoord.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
De benoeming van de burgemeester en de commissaris van de koning gaat uit de Grondwet
De benoemingswijze van de burgemeester en de commissaris van de koning is uit de Grondwet gehaald. Het voorstel voor deze grondwetswijziging kwam van de D66-Tweede Kamerfractie en is uit de periode van vóór Rutte III, maar werd wel in het regeerakkoord opgenomen. D66-leider Rob Jetten loodste het voorstel in november 2018 door de Eerste Kamer. De benoemingswijze kan nu met een gewone wetswijziging worden veranderd, maar hiervoor zijn nog geen initiatieven genomen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
De Wet Gemeenschappelijke regelingen (Wgr) wordt aangepast
De wet die samenwerkingsverbanden tussen gemeenten onderling regelt wordt veranderd. Dit “om de politieke verantwoording over gemeentelijke samenwerking te verbeteren”.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Afschaffen van de huidige salderingsregeling in 2020
Met de salderingsregeling konden burgers hun opbrengst aan zonne-energie belastingvrij in mindering brengen van hun energierekening. De regering wil hiervoor ruim 600 miljoen minder uittrekken, maar neemt veel langer de tijd dan eerst de bedoeling was. De regeling blijft tot 2023 in stand en wordt daarna in acht jaar afgebouwd.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Invoeren minimumprijs voor CO2 voor de elektriciteitssector vanaf 2020
Om schonere elektriciteitscentrales te bevorderen, wordt er voor hen een minimumprijs voor CO2 ingevoerd. Die loopt op tot 43 euro per ton in 2030 – wat betekent dat een beetje kolencentrale in dat jaar meer dan 100 miljoen euro voor zijn CO2 zal moeten neerleggen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Aanpassen Wet markt & overheid
Met deze wet moet staatssecretaris Keijzer overheidsklussen beter toegankelijk maken voor het MKB.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Wettelijke beschermingsmaatregelen voor de telecom- en internetsector
Dit is bedoeld om ongewenste overnames in de sector te voorkomen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Indienen wet ruimte voor duurzaamheidsinitiatieven
Dit moet voorkomen dat initiatieven op het gebied van duurzaamheid, klimaat en voedsel stuiten op mededingingsregels.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Voortzetten Wet Voortgang Energietransitie (VET)
Deze wetswijziging van Rutte II houdt een modernisering in van de Elektriciteitswet en de Gaswet. In de Eerste Kamer passeerde deze als hamerstuk.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Oprichting van de investeringsbank Invest-NL
Het kabinet wil 2,5 miljard euro steken in een nieuwe financier voor langlopende leningen, bijvoorbeeld voor de energietransitie. Deze financier, met de naam Invest-NL, komt op afstand van de overheid te staan en moet alleen levensvatbare projecten steunen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Financiën
Afbouwen van fiscale korting voor huiseigenaren zonder of met een beperkte hypotheekschuld
Ook wel bekend als het afschaffen van de wet Hillen. Door de oppositie ook wel tot de aflosboete gedoopt.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Het heffingsvrije vermogen wordt verhoogd van 25.000 euro naar 30.000 euro.
Een hoger bedrag aan spaargeld en beleggingen wordt vrijgesteld van belasting.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Invoering tweeschijvenstelsel in de inkomstenbelasting in 2021
Het basistarief van 36,9 (officieel 36,93) procent gaat gelden voor bruto jaarinkomens tot 68.600 euro, 49,5 procent vanaf 68.600 euro.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Het lage btw-tarief wordt verhoogd van 6 tot 9 procent
Het lage tarief geldt bijvoorbeeld voor voedsel, boeken, de kapper en de bioscoop. Het hoge tarief blijft 21 procent.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen
De hypotheekrenteaftrek wordt versneld afgebouwd vanaf 2020 met 3 procentpunt per jaar tot maximaal 49,5 procent.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
De vermogensbelasting wordt aangepast[ INGETROKKEN ]
Het was de ambitie van staatssecretaris Snel om de vermogensrendementsheffing meer te laten aansluiten op het werkelijk behaalde rendement op spaartegoeden en andere vermogensbestanddelen. Maar in april 2019 moest Snel aan de Kamer melden dat een wijziging er deze kabinetsperiode niet in zit. Aanpassing is complex en het kabinet betrekt de heffing liever in een bredere studie naar een nieuw, beter fiscaal stelsel.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Stapsgewijs verlagen van beide tariefschijven van de vennootschapsbelasting
Deze maatregel is twee keer aangepast ten opzichte van het regeerakkoord. Eerst werd de vennootschapsbelasting minder verlaagd om de afschaffing van de dividendbelasting te kunnen betalen. Vervolgens kon deze toch weer verder omlaag toen het dividendtaksplan sneuvelde. Het hoge tarief gaat van 25 naar 20,5 procent, het lage tarief van 20 naar 15 procent.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Afschaffen van de dividendbelasting per 2020 - [ INGETROKKEN ]
Het meest controversiële besluit van Rutte III stuitte op weerstand van de volledige oppositie en lag moeilijk binnen D66 en ChristenUnie. Toen ook nog bleek dat de maatregel niet hielp om Unilever naar Nederland te halen, trok het kabinet het plan in oktober 2018 in.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Invoering vliegtaks
Het kabinet wil per 2021 een toeslag invoeren op tickets voor elke vertrekkende passagier vanaf een Nederlandse luchthaven.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Kilometerheffing voor vrachtverkeer
Het kabinet wil zo snel mogelijk extra belasting gaan heffen op bepaalde vormen van vervoer over de weg.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Alle auto’s emissieloos in 2030
Vanaf 2030 mogen alleen nog nieuwe auto’s verkocht worden die emissieloos zijn. Deze wet wordt niet verwacht voor een politieke deal over het Klimaatakkoord.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
ProRail ombouwen tot een staatsbedrijf
Het ministerie wil ProRail ombouwen tot een staatsbedrijf: een zogeheten zelfstandig bestuursorgaan (ZBO).
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Voorwaardelijke invrijheidstelling van gevangenen niet meer automatisch na tweederde van de straf
Gevangenen komen niet meer automatisch in aanmerking voor vroegtijdige vrijlating.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Inkorting asielvergunning van vijf naar drie jaar
Verblijfsvergunningen worden verkort van vijf naar drie jaar – met een mogelijkheid om een verlenging van twee jaar te krijgen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Het mogelijk maken van experimenten met het gedoogd telen van wiet voor recreatief gebruik
Het kabinet wil nog in de eerste helft van dit jaar met wetgeving komen die het voor zes tot tien gemeenten mogelijk maakt te experimenteren met legale wietteelt.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Er komt een speciale “Ondermijningswet” voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit
De ‘ondermijningswet’ die het kabinet beloofd heeft, bestaat uit verschillende wetten om “juridische knelpunten” weg te nemen in de aanpak van ondermijning. Eén maatregel de wijziging van de wet Bibob (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) om bestuursorganen de mogelijkheid te geven meer eigen onderzoek doen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Invoeren wettelijke bedenktijd bij overnames van bedrijven
Beursgenoteerde bedrijven die te maken krijgen met aandeelhouders die grote veranderingen willen doorvoeren, kunnen in de toekomst een bedenktijd van 250 dagen instellen. Tijdens die periode moet de bedrijfsleiding aan de aandeelhouders wel verantwoording afleggen en uitleggen wat haar eigen plannen voor het bedrijf zijn.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Landbouw
Wet oneerlijke handelspraktijken voedselvoorzieningsketen
Bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) komt speciaal team voor de agro-nutriketen om oneerlijke handelspraktijken aan te pakken. De ACM krijgt zonodig extra, specifieke bevoegdheden ten aanzien van geschillen met betrekking tot de gedragscode voor eerlijke handelspraktijken.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Aanpassen van de mededingingswet
Met deze aanpassing, die via Economische Zaken loopt, wordt samenwerking in de land- en tuinbouw expliciet toegestaan. Dit om de ongelijke machtsverhoudingen in de keten te compenseren.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Halvering van het collegegeld voor het eerste jaar van het hoger onderwijs (HBO/WO)
Het kabinet wil dat dit komend collegejaar 2018/2019 al ingaat. Voor lerarenopleidingen geldt de korting voor de eerste twee jaar.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
De rekentoets telt niet meer mee in het voortgezet onderwijs
De Tweede Kamer heeft al ingestemd met het zogeheten examenbesluit van minister Slob om de rekentoets niet meer laten meetellen. Een nieuwe manier komen om het rekenniveau van leerlingen te testen is echter nog niet in zicht.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
De rente op studieschulden wordt verhoogd[ INGETROKKEN ]
Door de rente op studieleningen niet langer voor vijf jaar maar voor tien jaar vast te leggen, zou het tarief omhoog gaan en zo de staatskas worden gespekt. Maar na fel verzet van studentenorganisaties en het ontbreken van een meerderheid trok minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, D66) haar plan op het laatste moment in. De maatregel had de overheid op den duur 226 miljoen euro per jaar op moeten leveren.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Minsterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De mogelijkheden voor geslachtskeuze bij geslachtscellen of embryo’s worden verruimd
Om sommige ernstige erfelijke ziektes te voorkomen, moet het voor aankomende ouders mogelijk worden het geslacht van de baby te bepalen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Versoepeling ontslagrecht, langere proeftijd, verkorting loondoorbetaling bij ziekte
Het kabinet wil de arbeidsmarkt stevig op de schop nemen.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
100 %Veranderen van het pensioenstelsel
Het kabinet sloot begin juni 2019 een pensioenakkoord met werkgevers en vakbonden, dat nog door de FNV-leden moest worden goedgekeurd. De pensioenen hoeven geen extra financiële reserves meer te hebben, de AOW-leeftijd gaat langzamer omhoog en werknemers met zware beroepen kunnen eerder met pensioen. Wetgeving volgt later in 2019.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
0 %Aanpakken van schijn-zzp’ers
Er komt een minimumtarief voor zzp’ers. Wie minder verdient heeft recht op dezelfde bescherming als werknemers.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
0 %Nieuwe inburgeringswet
Asielzoekers die mogen blijven, krijgen langzamer toegang tot de verzorgingsstaat, stond in het regeerakkoord. Zorgtoeslag, huurtoeslag en bijstand worden voortaan via de gemeente in natura en met begeleiding uitgekeerd. Minister Koolmees wil met een nieuw stelsel meer inburgering op maat leveren.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
0 %Gehandicapten die werken, mogen onder het minimumloon worden betaald, de gemeenten vullen hun salaris aan- [ INGETROKKEN ]Dat moet leiden tot een bezuiniging van 500 miljoen euro per jaar.
- Consulterend overleg
- Raad van State
- Indienen Tweede Kamer
- Stemming Tweede Kamer
- Stemming Eerste Kamer
0 %