Na de Bulgarenfraude werd het officieel beleid: om misbruik van toeslagen aan te pakken werden zorgvuldig onderzoek en bewijsvoering overgeslagen. Dat was namelijk 'effectief en efficiënt'. Gastouderbureau Dadim uit Eindhoven werd daarvan slachtoffer. En honderden ouders met hem. Steeds duidelijker wordt dat de zogenaamde aanleiding bij elkaar is geharkt. Een reconstructie.
"Ik wil dat mijn naam wordt gezuiverd", zei Ahmet Gökçe van het Eindhovense gastouderbureau Dadim tegen RTL Nieuws. Uit niets blijkt dat staatssecretaris Menno Snel van Financiën dat vijf jaar na dato van plan is. In maart zei hij nog in een Kamerdebat dat bij dit bureau sprake was van 'nepfacturen' en dat er in 2013 'concrete signalen' waren dat er iets mis was.
Steeds meer twijfels
Hij stelde dat de zaak toen zelfs aan het Openbaar Ministerie was voorgelegd. Dat laatste moest Snel deze week inslikken. Hij moest toegeven dat zijn dienst in 2013 verouderde informatie uit 2011 had misbruikt, maar bleef volhouden dat destijds naar 'eer en geweten' was gehandeld.
Uit de nieuwe reconstructie van RTL Nieuws en Trouw blijkt dat daar steeds meer twijfels over ontstaan.
Cowboy-team
Het 'cowboy-team' was de speciale club van de Belastingdienst, die een ongekende fraudejacht opende. Het gaat om het Combiteam Aanpak Facilitators, kortweg Caf (pdf). Mensen werden een projectnaam.
In deze zaak: Caf 11 Hawaï. In april 2014 wordt het besluit genomen 317 mensen op een zwarte lijst te zetten, toeslagen voor kinderopvang worden zonder goed onderzoek stop gezet. Ouders tonen daarna met bewijsstukken aan dat alles wél klopt.
Maar ze worden jarenlang stelselmatig afgepoeierd. Ze komen in financiële problemen, moeten hun baan opzeggen of hun studie beëindigen.
Brokkelt af
In de fraudejacht boekt het Caf-team succes en spoort ook echt misbruik op. De zaak Caf Hawaï springt eruit als een ernstig bedrijfsongeval, omdat alle rechtsregels zijn geschonden. Niet alleen de stopzetting van toeslagen kon niet door de beugel. Het hele onderzoek blijkt drijfzand.
De aanleiding voor Casus Caf 11 brokkelt steeds verder af. Alles wijst erop dat verouderde, ondeugdelijke informatie uit 2011 is gerecycled. Schieten op alles wat beweegt. Of waar ooit misschien iets bewoog. Of niet.
Kritiekpunten weerlegd
Lees even precies mee, te beginnen in dit stuk dat vertrouwelijk naar het parlement ging. In oktober 2013 wordt Dadim officieel aangemerkt als bureau waar een 'vermoeden' van fraude is.
Wat blijkt nu? Het gaat om twee mails uit april 2011 van GGD Rijnmond. Mails die gingen over kwaliteit van kinderopvang, in een periode dat de wetgeving werd aangescherpt. De kritiekpunten werden weerlegd. Allemaal gedocumenteerd. Staat niet in de stukken. In 2013 waren ze in ieder geval niet meer waar.
Dan is er een ongedateerd, verouderd en onjuist document van Rijnmond uit 2011. Het werd 'herontdekt' toen RTL Nieuws en Trouw het afgelopen dinsdag naar de Kamer stuurden. Ook dit stuk rammelt. Een rechter accepteerde het in 2012 niet als bewijs. Omdat het niet deugde en er nergens misbruik werd aangetoond.
Geen signalen
Waar komt dan het concrete signaal van fraude in 2013 vandaan? Volgens het stuk van de Belastingdienst uit oktober 2013 uit informatie van een inspecteur van de GGD Haaglanden. Er zou één gastouder zijn (dus niet gastouderbureau Dadim) met wie iets mis is.
Wat laat Haaglanden ons officieel weten? Dat ze de Belastingdienst in die periode juist géén signalen hebben doorgegeven. Dat de citaten uit het stuk van de inspecteur níet in het dossier van deze gastouder zitten. Snel zwijgt hier wijselijk over.
Aanpakken en handhaven
Het wordt nog veel gekker. Het blijkt namelijk dat deze ene gastouder eerder klant was van twee ándere gastouderbureaus, die in 2012 stopten. Vanaf najaar 2012 komt ze bij Dadim. Vervolgens blijkt dat de GGD inderdaad niet tevreden is. Ze rookt en haar zoon past op, terwijl-ie niet de juiste papieren heeft.
De GGD Haaglanden zegt tegen de gemeente: "Aanpakken deze gastouder, handhaven!" De gemeente doet niets. Ook niet na herinspectie. Dadim besluit dat de maat vol is, en laat deze gastouder uitschrijven uit het register.
Compleet en verzorgd
Maar hoe zit het nou met die fraude? Die werd juist vermoed bij één van de andere bureaus die al in 2012 stopten. En omdat er met één gastouder mogelijk iets was, werd Dadim zelf omgetoverd tot verdachte, als facilitator. Werd dat grondig onderzocht? Nee.
Er werden in november 2013 zestien huisbezoeken afgelegd bij andere gastouders. In de voor de Kamer achtergehouden documenten staat dat bij die inspecties administraties er 'compleet en verzorgd' uitzien. Er wordt geen bewijs van fraude gevonden, bij geen van de gastouders. Tegen niemand volgt een sanctie.
Toch is dit in april 2014 het startschot voor de stopzetting van honderden toeslagen. Want dát was het beleid. Bijna allemaal mensen met een tweede nationaliteit, trouwens.
Allerlei juridische procedures
En bij Dadim dan? Was er dan niet ergens iets? Misbruik? Fraude? Nee. Er volgt een boekenonderzoek in mei 2014. Er is wat gesteggel over 'verwonderpunten'. Dadim weerlegt dat. Oké dan, zegt de Belastingdienst later: we hebben 'geen oordeel' over de administratie. Maar in een interne notitie met ‘bevindingen’ wordt juist vastgelegd dat er van alles niet zou deugen.
De informatie uit al die bovengenoemde stukken wordt door de Belastingdienst vervolgens ingezet in allerlei juridische procedures. Tot op de dag van vandaag wordt de 'waar rook is, is vuur'-bewijsredenering volgehouden. Ook door Menno Snel.
Rechten van burgers geschonden
Ahmet Gökçe kan het bijna niet bevatten. We vroegen hem om een korte reactie op onze reconstructie en de laatste ontwikkelingen. Het bleef even stil. Hij kon het niet in een korte reactie.
Ja, dat het 'absurd' is. Dat rechten van burgers en een bedrijf flagrant zijn geschonden. En dat hij het 'meedogenloze handelen en volhouden' van de Belastingdienst niet begrijpt. Hij schreef het vandaag van zich af. Lees hier zíjn verhaal.
