www.LUTHER.de/e/
Deutsch English
nederlands magyarul

Legenden und Anekdoten um Luther
Informationen zur Zeit, in der Luther lebte
Der Lebenslauf Luthers
Luthers Geburt, Kindheit, Schule
Luther als Mönch und Professor
Der Thesenanschlag und die Folgen
Die 95 Thesen in der dt. Übersetzung
Die 95 Thesen im lateinischen Originaltext
Luther wird gebannt
Luther auf dem Reichstag zu Worms
Luther auf der Wartburg
Luthers Rückkehr nach Wittenberg; Der Bauernkrieg
Luthers Hochzeit mit Katharina von Bora
Luthers letzte Jahre und sein Tod
Informationen zu den Menschen in Luthers Umfeld
Veranstaltungen, Literatur, Internet

Original 95 Theses

Die 95 Thesen
Amore et studio elucidande veritas hec subscripta disputabuntur Wittenberge, Presidente R.P. Martino Lutter, Artium et S. Theologie Magistro eiusdemque ibidem lectore Ordinario. Quare petit, ut qui non possunt verbis presentes nobiscum disceptare agant id literis absentes. In nomine domini nostri Hiesu Christi. Amen.
  1. Dominus et magister noster Iesus Christus dicendo ,Penitentiam agite etc.' omnem vitam fidelium penitentiam esse voluit.
  2. Quod verbum de penitentia sacramentali (id est confessionis et stisfactionis, que sacerdotum ministerio celebratur) non potest intelligi.
  3. Non tamen solam intendit interiorem, immo interior nulla est, nisi foris operetur varias carnis mortificationes.
  4. Manet itaque pena, donec manet odium sui (id est penitentia vera intus), scilicet usque ad introitum regni celorum.
  5. Papa non vult nec potest ullas penas remittere preter eas, quas arbitrio vel suo vel canonum imposuit.
  6. Papa non potest remittere ullam culpam nisi declarando et approbando remissam a deo Aut certe remittendo casus reservatos sibi, quibus contemptis culpa prorsus remaneret.
  7. Nulli prorsus remittit deus culpam, quin simul eum subiiciat humiliatum in omnibus sácerdoti suo vicario.
  8. Canones penitentiales solum viventibus sunt impositi, nihilque morituris eosdem debet imponi.
  9. Inde bene nobis facit spiritussanctus in papa excipiendo in suis decretis semper articulum motris et necessitatis.
  10. Indocte et male faciunt sacerdotes ii, qui morituris penitentias canonicias in purgatorium reservant.
  11. Zizania illa de mutanda pena Canonica in penam purgatorii videntur certe dormientibus episcopis seminata.
  12. Olim pene canonice non post, sed ante absolutionem imponebantur tanquam tentamenta vere contritionis.
  13. Morituri per mortem omnia solvunt et legibus canonum morituri iam sunt, habentes irue earum relaxationem.
  14. Imperfecta sanitas seu charitas morituri necessario secum fert magnum timorem, tantoque maiorem, quanto minor ferit ipsa.
  15. Hic timor et horror satis est se solo (ut alia taceam) facere penem purgatorii, cum sit proximus desperationis horrori.
  16. Videntur infernus, purgatorium, celum differre, sicut desperatio probe deperatio, decuritas differunt.
  17. Necassarium videtur animabus in purgatorio sciut minui horrorem, ita ugeri charitatem.
  18. Nec probatum vidertur ullis aut rationibus aut scripturis, quod sint statum meriti seu augende charitatis.
  19. Nec hoc probatum esse videtur, quod sint de sua betitudine certe et secure, saltem, licet nos certissimi simus.
  20. Igitur papa per remissionem plenariam omnium penarum non simpliciter omnium intelligit, sed a seipso tantummodo imposarium.
  21. Errant itaque indulgentiarum predicatres ii, qui dicunt per pape indulgentias hominem ab omni pena solvi et salvari.
  22. Quin nullam remittit animabus in purgatorio, quam in hac vita debuissent secundum Canones solvere.
  23. Si remissio ulla omnium omnino perarum potest alicui dari, certum est eam non nisi perfectissimis, i.e. paucissimis.
  24. Falli ob id necesse est maiorem partem populi per indifferentem illam et magnificam pene solute promissionem.
  25. Qualem potestatem habet papa in purgatorium generaliter, talem habet quilibet Episcorpus et Curatus in sua diocesi et parachia specialiter.
  26. Optime facit papa, quod non potestate clavis (quam nullam habet) sed per modum suffragii dat animabus remissionem.
  27. Hominem predicant, qui statim ut iactus nummus in cistam tinnierit evolare dicunt animam.
  28. Certum est, nummo in cistam tinniente augeri questum et avariciam posse: suffragium autem ecclesie est in arbitrio dei solius.
  29. Quis scit, si omnes anime in purgatorio velint redimi, sicut de s. Severino et Paschali factum narratur.
  30. Nullus securus est de veritate sue contritionis, multominus de consecutione plarie remissionis.
  31. Quam rarus est vere penitens, tam rarus est vere indulgentias redimens, i.e. rarissimus.
  32. Damnabuntur ineternum cum suis magistris, qui per literas veniarum securos sese credunt de sua salute.
  33. Cavendi sunt nimis, qui dicunt venias illas Pape donum esse illud dei inestimabile, quo reconciliatur homo deo.
  34. Gratie enim ille veniales tantum respiciunt penas satisfactionis ab homine constitutas.
  35. Non christiana predicant, qui docent, quod redempturis animas vel confessoinalia non sit necessaria contritio.
  36. Quilibet christianus vere compunctus habet remissionem plenariam a pena et culpa etiam sine literis veniarum sibi debitam.
  37. Quilibet verus christianus, sive vivus sive mortuus, habet participationem omnium bonorum Christi et Ecclesie etiam sine literis veniarum a deo sibi datum.
  38. Remissio tamen et participatio Pape nullo modo est contemnende, quia (vt dixi) est declaratio remissionis divine.
  39. Difficillium est etiam doctissimis Theologis simul extollere veniarum largitatem et contritionis veritatem coram populo.
  40. Contritionis veritas penas querit et amat, Veniarum autem largitas relaxat et odisse facit, saltem occasione.
  41. Caute sunt venie apostolice predicande, ne polulus false intelligat eas preferri ceteris bonis operibus charitatis.
  42. Docendi sunt christiani, quod Pape mens non est redemptionem veniarum ulla ex parte comparandam esse operibus misericordie.
  43. Docendi sunt christiani, quod dans pauperi aut mutuans egenti melius facit quam si venias redimeret.
  44. Quia per opus charitatis crescit et fit homo melior, sed per venias non fit melior sed tantummode a pena liberior.
  45. Docendi sunt christiani, quod, qui videt egenum et neglecto eo dat pro veniis, non indulgentias Pape sed indignattionem dei sibi vendicat.
  46. Docendi sunt christiani, quod nisi superfluis abendent nessaria tenentur domui sue retinere et nequaquam propter venias effundere.
  47. Docendi sunt christiani, quod redemptio veniarum est libera, non precepta.
  48. Docendi sunt christiani, quod Papa sicut magis eget ita magis optat in veniis dandis pro se devotam orationem quam promptam pecuniam.
  49. Docendi sunt christiani, quod venie Pape sunt utiles, si non in eas confidant, Sed nocentissime, si timorem dei per eas amittant.
  50. Docendi sunt christiani, quod, si Papa nosset exactiones venialium predicatorum, mallet Basilicam s. Petri in cineres ire quam edificari cute, carne et ossibus ovium suarum.
  51. Docendi sunt christiani, quod Papa sicut debet ita vellet, etiam vendita (si opus sit) Basilica s. Petri, de suis penecuniis dare illis, a quorum plurimis quidam concionatores veniarum pecuniam eliciunt.
  52. Vana est fiducia salutis per literas veniarum, etiam si Commissarius, immo Papa ipse suam animam pro illis impigneraret.
  53. Hostes Christi et Pape sunt ii, qui propter venias predicandas verbum dei in aliis ecclesiis penitus silere iubent.
  54. Iniuria fit verbo dei, dum in eodem sermone equale ver lonius tempus impenditur veniis quam illi.
  55. Mens Pape necessario est, quod, si venie (quod minimum est) una campana, unis pompis et ceremoniis celebrantur, Euangelium (quod maximum est) centum campanis, centrum pompis, centrum ceremoniis predicetur.
  56. Thesauri ecclesie, unde Papa dat indulgentias, neque satis nominati sunt neque condniti apud populum Christi.
  57. Temporales certe non esse patet, quod non tam facile eos profundunt, sed tentummodo colligunt multi concionatorum.
  58. Nec sunt merita Christi et sanctorum, quia hec semper sine Papa operantur graniam hominus interioris et crusem, mortem infernumque exterioris.
  59. Thesauros ecclesie s. Laurentius dixit esse pauperes ecclesie, sed locutus est usu vocabuli suo tempore.
  60. Sine temeritate dicimus claves ecclesie (merito Christi donatas) esse thesaurum istum.
  61. Clarum est enim, quod ad remissionem penarum et casuum sola sufficit potestas Papa.
  62. Verus thesaurus ecclesie est sacrosanctum euangelium glorie et gratie dei.
  63. Hic autem est merito odiosissimus, quia ex primis facit novissimos.
  64. Thesaurus autem indulgentiarum merito est gratissimus, quia ex novissimis facit primos.
  65. Igitur thesauri Euangelici rhetia sunt, quibus olim piscabantur viros divitiarum.
  66. Thesauri indulgentiarum rhetia sunt, quibus nunc piscantur divitias virorum.
  67. Indulgentie, quas concionatores vociferantur maximas gratias, intelliguntur vere tales quod questum promovendum.
  68. Sunt tatem re vera minime ad gratia dei et crucis pitatem comparate.
  69. Tentur Episcopi et Curati veniarum apostolicarum Commissarios cum omni reverentia admittere.
  70. Sed magis tenentur omnibus oculis intendere, omnibus auribus advertere, ne pro commissione Pape sua illi somnia predicent.
  71. Contra veniarum apostolicarum veritatem qui loquitur, sit ille anathema et maladictus.
  72. Qui vero contra libidinem ec licentiam verborum Concionatoris veniarum curam agit, sit ille benedictus.
  73. Sicut Papa iuste fulminat eos, qui in fraudem negocii veniarum quacunque atre machinantur.
  74. Multomagis fulminare intendit eos, qui per veniarum pretextum in fraudem sancte charitatis et veritatis machinantur.
  75. Opinari venias papales tantas esse, ut solvere possint hominem, etiam si quis per impossible dei genitricem violasset, Est insanire.
  76. Dicimus contra, quod venie papales nec minimum venialium peccatorum tollere possint quo ad culpam.
  77. Quod dicitur, nec si s. Petrus modo Papa esset maiores gratias donare posset, est blasphemia in sanctum Petrum et Papum.
  78. Dicimus contra, quod etiam iste et quilibet papa maiores habet, scilicet Euangelium, virtutes, gratias curationum etc. ut 1. Co. xij.
  79. Dicere, Crucem armis papalibus insighiter erectam cruci Christi equivalere, blasphemia est.
  80. Rationem reddent Episcopi, Curati et Theologi, Qui tales sermones in populum licere sinunt.
  81. Facit hec licentiosa veniarum predicatio, ut nec reverentiam Pape facile sit etiam doctis viris redimere a calumniis aut certe argutis questionibus laicorum.
  82. Scilicet. Cur Papa non evacuat purgatorium propter sanctissiman charitatem et summam animarum necessitatem ut sausem omnium iustissimam, Si infinitas animas redimit propter pecuniam funestissimam ad structuram Basilice ut causam levissimam?
  83. Item. Cur permanent exequie et anniversaria defunctorum et non reddit aut recipi permittit beneficia pro illis instituta, cum iam sit iniura pro redemptis orare?
  84. Item. Que illa nova pietas Dei et Pape, quod impio et inimico propter pecuniam concedunt animam piam et amisam dei redimere, Et tatem propter necssitatem ipsius met pie et dilecte anime non redimunt eam gratuita charitate?
  85. Item. Cur Canones penitentiales re ipsa et non usu iam diu in senet abrogati at mortui adhuc tatem pecuniis redimuntur per concessionem indulgentiarum tanquam vivacissimi?
  86. Item. Cur Papa, cuius opes hodie sunt opulentissimis Crassis crassiores, non de suis pecuniis magis quam pauperum fidelium struit unam tantummodo Basilicam sancti Petri?
  87. Item. Quid remittit aut patricipat Papa iis, qui per contritionem perfectam ius habent plenarie remissionis et participationis?
  88. Item. Quid adderetur ecclesie boni maioris, Si Papa, sicut semel facit, ita centries in die culibet fidelium has remissiones et participationes tribueret?
  89. Ex quo Papa salutem querit animarum per venias magis quam pecunias, Cur suspendit literas et venias iam olim concessas, cum sint eque efficaces?
  90. Hec scrupulosissima laicorum argumenta sola potestate compescere nec reddita ratione diluere, Est ecclesiam et Papam hostibus ridendos exponere et infelices christianos facere.
  91. Si ergo venie secundum spiritum et mentem Pape predicarebtur, facile illa omnia solverentur, immo non esset.
  92. Valeant itaque omnes illi prophete, qui dicunt populo Chrsti ,Pax pax', et non est pax.
  93. Bene agant omnes illi prophete, qui discunt populo Christi ,Crux crux', et non est crux.
  94. Exhortandi sunt Christiani, ut caput suum Christum per penas, mortes infernosque sequi studeant,
  95. Ac sic magis per multas tribulationes intrare celum quam per securitatem pacis confidant.
Copyright(c) KDG Wittenberg 1997
Copyright(c) KDG Wittenberg 1997