Afgelopen vrijdag bezocht ik in Ede een verzamelaar van oude wielerfietsen. Alleen de mooiste exemplaren uit de jaren zestig, zeventig en tachtig verdienden een plek in dit prachtige privémuseum. Tussen de vele racefietsen van bekende oud-profs waarop grote successen werden behaald, stonden ook diverse fietsen van Zieleman, van de fameuze fietsenbouwer Ko Zieleman uit Amsterdam.

Ik maakte hier een paar foto’s van en stuurde die naar Ko Zieleman’s kleinzoon Dylan Groenewegen. Natuurlijk vond de sprinter van Jumbo-Visma het mooi om die exemplaren te zien, maar hij had ook triest nieuws. “Het gaat niet zo goed met opa. We vrezen dat hij niet lang meer te leven heeft”, was een onheilspellend bericht. Drie dagen later meldde Dylan me dat zijn opa al overleden was.

Het bracht me terug naar mijn herinneringen aan Ko Zieleman. Naar de piepkleine fietswinkel met daarachter de nóg kleinere werkplaats in hartje Amsterdam. Alles ademt er passie voor de fiets en liefde voor de koers. De winkel heeft met tientallen bekers, bokalen en kampioensshirts veel weg van een museum, maar tegelijkertijd ook van een huiskamer. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat werd in de Reggestraat in de Amsterdamse Rivierenbuurt vooral gekletst. Zeg maar, geouwehoerd over wielrennen.

De fietsenwinkel was eigenlijk tot de laatste maanden een tweede huiskamer voor de Amsterdamse fietsenbouwer Ko Zieleman. Waar de zaak al jaren geleden door zijn schoonzoon Gerrie Groenewegen was overgenomen, bleef opa Ko er vrijwel dagelijks komen. Zeker de laatste jaren sinds kleinzoon Dylan Groenewegen zich tot een van de snelste sprinters ter wereld ontwikkelde, was het dé plek waar de familie over de wielersport sprak.

„Het lijkt weer net als vroeger”, vertelde Ko Zieleman mij tijdens een interview dat ik ter plekke maakte. Toen fietsenmaker Zieleman in de jaren vijftig begon met het bouwen van racefietsen was het in de zaak ook altijd bomvol. “De ene na de andere wielrenner kwam binnen. Er werd echter meer gepraat dan dat er fietsen werden gerepareerd of verkocht. Als ik ’s avonds naar boven ging, dacht mijn vrouw dat de portemonnee vol was omdat er veel mensen over de vloer waren geweest. Dat viel meestal tegen, maar het was altijd héél gezellig.”

In 1928, het jaar van de Olympische Spelen in Amsterdam, opende Dylans overgrootvader op dezelfde plek al een rijwielzaak. Het kamertje waar opa Ko geboren werd, dient nu als fietsenstalling. Binnen deze muren lijkt de wielermicrobe overdraagbaar. Opa Ko was ook een verdienstelijke wielrenner, totdat hij erachter kwam dat er nog meer verleidingen in het leven waren. Toch bleef de fiets hem bekoren. „Ik zag dat Louison Bobet op een fiets reed met zijn eigen naam. Dat vond ik schitterend. Dat wilde ik ook. Zodoende ben ik racefietsen gaan bouwen onder mijn eigen naam Ko Zieleman. Alles keurig afgewerkt, met mooie kleuren en de naam van de wielrenner in het frame gegraveerd. Net zoals de Bianchi van Fausto Coppi”, vertelde hij.

Ko Zieleman was een vakman pur sang en bouwde al zijn fietsen (ook de niet-raceframes, deze werden verkocht onder de merknaam Spirit) met evenveel zorg. De merknaam Ko Zieleman gebruikte hij alleen voor de op maat gebouwde frames. Als framebouwer stond hij bekend als een Pietje Precies. Iemand met oog voor detail.

Toppers in spe als Hennie Kuiper, Leo van Vliet, Herman Snoeyink en Michael Boogerd kwamen uit alle windstreken naar de hoofdstad om een ’Ko Zieleman’ op maat te laten maken. Het mooiste compliment kreeg opa Ko toen de heren van de Italiaanse onderdelenfabrikant Campagnolo zijn winkel bezochten. Ze waren in het buitenland nog nooit fietsen tegengekomen die er zo Italiaans uitzagen.”

In de winkel staat de kleine fiets waar Dylan Groenewegen ooit mee is begonnen. Een exemplaar waar opa Ko heel trots op was. „Voor zijn zevende verjaardag heb ik een racefiets in de kleuren van de ploeg van Peter Post voor hem gemaakt. Ik heb nog nooit een gozertje zo apetrots zien kijken. Aan die fiets mag niemand komen. Je wilt niet weten hoeveel mensen al gevraagd hebben of-ie te koop is. De wereld zou te klein zijn als-ie verkocht zou worden.”

Opa Ko, altijd vol humor en scherp in zijn uitspraken, zag ook het typische Amsterdamse karakter in kleinzoon Dylan terug. „Neem maar de helft wat Dylan zegt serieus. Het kan ook zo maar fantasie zijn. Dat zit een beetje in de familie. Dat joch zit vol gein en wil altijd lol maken.”

Afgelopen nacht overleed Ko Zieleman op 88-jarige leeftijd. Ik wens zijn familie heel veel sterkte met dit grote verlies. Hopelijk blijven zijn schitterend gebouwde Zieleman racefietsen altijd stralen bij wielerliefhebbers, fietsfanaten en verzamelaars. Net zoals de exemplaren die ik vorige week in Ede ontdekte een en al passie voor de wielersport uitstraalden.

RIP

Raymond Kerckhoffs