Guók-cié chiông-gì iâ hô̤ lā̤ să̤-iòng-gì, sê siŏh cṳ̄ng gì lôi iù-hié, diŏh gĭng-dáng guók-cié gà̤-dēng káh-dièu gì nè̤ng iā sâ̤. Guók-cié chiông-gì iù lâng ciáh nè̤ng giàng, siŏh ciáh nè̤ng niĕng băh gì cī, siŏh ciáh nè̤ng niĕng ŭ gì, gì-dṳ̆ng niĕng băh gì diŏh sĕng giàng. Muōi siŏh huŏng gì gì dâi-dŏng dŭ ô 1 lăk guók-uòng, 1 lăk uòng-hâiu, 2 lăk chiông (iâ hô̤ lā̤ gáu-sê̤ṳ), 2 tàu mā (iâ hô̤ lā̤ kiè-sê̤ṳ), 2 lăk gṳ̆ (iâ hô̤ lā̤ siàng-bō̤) gâe̤ng 8 lăk bĭng. Kó̤ páh guók-uòng hô̤ lā̤ ciŏng-gŭng, nâ sê guók-uòng ké̤ṳk nè̤ng ciŏng-gŭng ī-hâiu mò̤-dó̤i-cāu cêu hô̤ lā̤ sák-gì, ké̤ṳk nè̤ng sák-gì gì hī siŏh huŏng cêu suŏ lāu. Nâ sê hŭ-nè̤ng dŭ mò̤ bâing-huák ciŏng dó̤i-huŏng gì guók-uòng tài lâi, cêu hô̤ lā̤ huò-gì. Guók-cié chiông-gì gì gì-buàng sê siŏh cū 8*8 gì huŏng-gák, muōi siŏh ciáh gák-gák gà̤-dēng dŭ dù siông ŭ hĕ̤k-ciā báh gì ngàng-sáik, gâe̤ng găng-biáh gì gák-gák kṳ̆-biék kŭi lì. Guók-cié chiông-gì gì cū-cŭng sê Éng-dô gì Chaturanga. Chaturanga iâ sê siŏh cṳ̄ng gì-lôi iù-hié, gâe̤ng gĭng-dáng guók-cié chiông-gì gì gì-buàng gâe̤ng gì-cī dŭ cêng-kó̤ chiông. Chaturanga chă-bók-dŏ̤ diŏh Sasanid Dá̤-guók guók-uòng Khosrau I câi-ôi gì sèng-âu diòng gáu Pŏ̤-sṳ̆. Ciā guók-uòng dó̤i ùng-hŏk gâe̤ng diék-hŏk gāng-hĭng-ché̤ṳ, iù Éng-dô hŭ-uái dò̤ iā sâ̤ bō̤-gói gì cṳ̆ gáu Pŏ̤-sṳ̆. Éng-dô nè̤ng iâ ciŏng Chaturanga dái gáu ciā guók-uòng hŭ-uái, ĭ giéng-gáe̤k iā ô-mê, ciŏng ciā gì gāi-cô̤ siàng Shatranj dò̤ lì káh-dièu. >>Sié lŏ̤h tĕ̤k...
|
Cê-mō̤ sáuk-īng
Dŏng-ciŭ-dō̤ sê Hók-ciŭ Chŏng-săng-kṳ̆ gì siŏh ciáh dō̤, diŏh Mìng-gĕ̤ng gì dài-dài-dŏng. Ciā dō̤ gióng-dé̤ṳk miêng-cék dŭ-liāng ô 7 uâng bìng-huŏng-mī, gô-dā̤ ké̤ṳk nè̤ng hô̤ có̤ "Nàng-dài mìng-ciŏ" (南臺明珠), sê "Ṳ̀ng-siàng sĕk gīng" (榕城十景) cĭ ék. Gāi-huóng-dâi-giò kī diŏh ciā dō̤ gà̤-dēng, ièng giò hióng báe̤k giàng sê kó̤ Dài-gĕ̤ng-kṳ̆ gì Dŏng-dìng-gă̤, hióng nàng giàng sê Chŏng-săng gì Chŏng-sèng. Dŏng-ciŭ-dō̤ gà̤-dēng ô siŏh ciáh hông-gáu-dòng hô̤ lā̤ Dŏng-ciŭ Gĭ-dók-gáu-dòng. Dō̤ lā̤ gó ô siék siŏh ciáh Gāi-huóng-dâi-giò gì cūi-ôi găng-cháik-câng, muōi gĕ̤ng gé-liŏh Mìng-gĕ̤ng gì cūi-ôi, dâung-ṳ̄-liông, cūi-cék dēng dēng só-gé̤ṳ. Cī diŏng dù-piéng sê màng-buŏ sèng-âu gì Dŏng-ciŭ-dō̤ gâe̤ng Mìng-gĕ̤ng.
|