ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗ
|
ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಗೂಗ್ಲ್ ಅನುವಾದ ಅಥವಾ ಅದೇ ಮಾದರಿಯ ಅನುವಾದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಸಲಕರಣೆ ಬಳಸಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಲೇಖನದ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ ಲೇಖನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ವಿನಂತಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
|
ಒಂದು goitre (ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗ) ಅಥವಾ goiter (ಲ್ಯಾಟಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗುಟೇರಿಯಾ , ಸ್ಟ್ರುಮಾ ), ಇದು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿ[೧] ಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಊತವಾಗಿದೆ, ಇದು ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಊತ ಅಥವಾ ಗಂಟಲಗೂಡಿನ (ಧ್ವನಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ) ಊತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯು ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.
| Goitre | |
|---|---|
| Classification and external resources | |
Woman with a class III goitre.
|
|
| ICD-10 | E01-E05 |
| ICD-9 | 240.9 |
| DiseasesDB | 5332 |
| MedlinePlus | ೦೦೧೧೭೮ |
| MeSH | D೦೦೬೦೪೨ |
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಟ್ಟಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಆಲ್ಪ್ಸ್, ಪಿರನೀಸ್, ಕಾರ್ಪೇತಿಯನ್ಸ್, ಆಂಡೀಸ್ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಲಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಚಿತ್ರದುರ್ಗದಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ತಲೆದೋರಿದುದುಂಟು. ವಿಟಮಿನುಗಳ ಕೊರತೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಯೋಡೀನ್ ಇಲ್ಲದಲ್ಲಿ ಈ ರೋಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದು ವಯಸ್ಕರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು. ಅದರಲ್ಲೂ ಗಂಡಸರಿಗಿಂತ ಹೆಂಗಸರಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು. ಕೆಲವೇಳೆ ಅನುವಂಶಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಎಳೆಯವರಿಗೂ ಬರಬಹುದು.
ವರ್ಗೀಕರಣ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಅವುಗಳು ಹಲವಾರು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ:
- "ಪ್ರಸಾರಿತ ಗಂಟಲುವಾಳ" ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಗಳ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ವ್ಯಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ (ಮತ್ತು ಇದು ಒಂದು "ಸರಳವಾದ ಗಂಟಲುವಾಳ", ಅಥವಾ ಒಂದು "ಬಹುಗ್ರಂಥೀಯ ಗಂಟಲುವಾಳ" ಆಗಿರಬಹುದು).
- "ವಿಷಯುಕ್ತ ಗಂಟಲುವಾಳ"ವು ಹೈಪರ್‌ಥೈರೊಯ್ಡಿಸಮ್ (ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಥೈರಾಯ್ಡ್) ಜೊತೆಗಿನ ಗಂಟಲುವಾಳಕ್ಕೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಷಮ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಉರಿಯೂತ ಅಥವಾ ಒಂದು ಬಹುಗ್ರಂಥೀಯ ರೋಗನಿದಾನದ ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
- "ವಿಷಯುಕ್ತ ಅಲ್ಲದ ಗಂಟಲುವಾಳ"ವು (ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಮಟ್ಟದ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿದೆ) ಎಲ್ಲಾ ಇತರ ವಿಧಗಳಿಗೆ (ಅಂದರೆ ಲೀಥಿಯಮ್ ಅಥವಾ ಇತರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಕ ರೋಗಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ವಿಧಗಳು) ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
ವರ್ಗೀಕರಣದ ಇತರ ವಿಧಗಳು:
- ಶ್ರೇಣಿ I - ಪರಿಸ್ಪರ್ಶನ (ಸ್ಪರ್ಶ ಪರೀಕ್ಷೆ) ಸ್ಟ್ರೂಮ - ತಲೆಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ; ಇದನ್ನು ಕೇವಲ ಪರಿಸ್ಪರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರವೇ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಶ್ರೇಣಿ II - ಸ್ಟ್ರೂಮಾವು ಪರಿಸ್ಪರ್ಶಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಶ್ರೇಣಿ III - ಸ್ಟ್ರೂಮಾವು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ದದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೆಟ್ರೋಸ್ಟರ್ನಲ್ (ಎದೆ ಎಲುಬಿನ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ) ಆಗಿರುತ್ತದೆ; ಒತ್ತಡವು ಸಂಕುಚನದ ಮಾರ್ಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಹಾಗು ರೋಗ-ಲಕ್ಷಣಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಗಂಟಲುವಾಳವು ಹಾರ್ಮೋನ್‌ನ ಅಸಮರ್ಪಕತೆಗಳ (ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆ) ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆಗಳು ಮುಂಭಾಗದ ಕತ್ತಿನ ಮಾಸ್‌ನ ಹೊರೆತಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ದೊಡ್ದದಾದ ಮಾಸ್‌ಗಳಿಗೆ, ಆಂತರಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಸಂಕುಚನವು ಉಸಿರಾಟದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅಗಿಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಈ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾನಿಕಾರಕ-ಸ್ವಭಾವವು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿಷಯುಕ್ತ ಗಂಟಲುವಾಳಗಳು ಥೈರೋಟೊಕ್ಸಿಕೋಸಿಸ್‌ನ (ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯ ವಿಷಯುಕ್ತತೆ) ಅಂದರೆ ಪರಸ್ಪರ್ಶನ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಹೆಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ತೂಕದ ಇಳಿತ, ಮತ್ತು ತಾಪದ ಅಸಹನೀಯತೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
ಈ ರೋಗ ತಗಲಿದಾಗ ಗುರಾಣಿಕಗ್ರಂಥಿಯ ಕಾರ್ಯಪಟುತ್ವ ತುಂಬ ಹೆಚ್ಚಬಹುದು, ಇಲ್ಲವೆ ತೀರ ಕುಗ್ಗಲೂಬಹುದು. ಗಡ್ಡೆದಪ್ಪನಾದಂತೆಲ್ಲ ಸುತ್ತಲಿನ ಭಾಗಗಳ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚುವುದು ಉಸಿರಾಡುವುದಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಿ ಕೆಮ್ಮು, ಒಡಕು ಧ್ವನಿ ಕಾಣಿಸಬಹುದು. ಒತ್ತಡದಿಂದ ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಬಣ್ಣ ನೀಲಿಯಾಗಬಹುದು, ಅಪರೂಪವಾಗಿ ನುಂಗುವುದಕ್ಕೆ ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು. ಕಣ್ಣು ಪಾಪೆ ಅಗಲವಾಗಿ ಮುಖ ಬೆವರಬಹುದು. ಶೇಕಡ ಎರಡರಷ್ಟು ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ವಿಷಮಿಸಿ ಏಡಿಗಂತಿ (ಕ್ಯಾನ್ಸರ್) ಕಾಣಿಸಬಹುದು. ಗಡ್ಡೆ ಬೇಗ ದಪ್ಪವಾಗುವುದು, ಗಟ್ಟಿಯಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುವುದು-ಇವು ಏಡಿಗಂತಿಯ ಚಿಹ್ನೆಗಳು. ಕ್ರಮೇಣ ರೋಗ ಪಿತ್ತಜನಕಾಂಗ, ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಳೆಗಳಿಗೆ ಹರಡಬಹುದು.
ಕಾರಣಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ, ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅಯೋಡಿನ್ ಕೊರತೆ. ಅಯೋಡೀಕರಣಗೊಳಿಸಿದ ಉಪ್ಪನ್ನು ಬಳಸುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಹಾಷಿಮೋಟೋನ ಥೈರೋಡಿಟಿಸ್ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.[೨]
ಇತರ ಕಾರಣಗಳು ಯಾವುವೆಂದರೆ: ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದನೆ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಉತ್ಪಾದನೆ[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]
ಹೈಪೋಥೈರಾಯ್ಡ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಸಂಯೋಜನಗಳ ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ಬಂದ ದೋಷಗಳು ಆಜನ್ಮ (ಜನ್ಮಜಾತ) ಹೈಪೋಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್ ಅನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ (E೦೩.೦)
- ಕ್ಯಾಸವಾದಂತಹ ಗೊಯಟ್ರೋಜೆನ್‌ಗಳ ಸೇವಿಸುವಿಕೆ.
- ಔಷಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳ ಅಡ್ಡ-ಪರಿಣಾಮಗಳು (E೦೩.೨)
ಹೈಪರ್ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ಕಾಯಿಲೆಗಳು (E೦೫.೦)
- ಥೈರಾಯ್ಡಿಟಿಸ್ (ತೀವ್ರ ಅಥವಾ ತೀಕ್ಷಣವಾದ) (E೦೬)
- ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್
ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಗಂಟಲುವಾಳವು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಗಂಟಲುವಾಳವು ಹೈಪರ್- ಮತ್ತು ಹೈಪೋಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್‌ಗೆ (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಗ್ರೇವ್‌ನ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ) ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮೂಲಕ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬಹುದು. ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಥೈರಾಯ್ಡ್ ಔಷಧಗಳ (ಅಂದರೆ ಪ್ರಾಪಿಲ್‌ಥಿಯೋರಾಸಿಲ್ ಮತ್ತು ಮೆಥಿಮಾಜೋಲ್), ಥೈರಾಯ್ಡೆಕ್ಟಮಿ (ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಾ ನಿರ್ಮೂಲನೆ), ಮತ್ತು ಅಯೋಡಿನ್-೧೩೧ (೧೩೧I - ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯ ಮೂಲಕ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುವ ಅಯೋಡಿನ್‌ನ ಒಂದು ವಿಕಿರಣ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಐಸೋಟೋಪ್ (ಸಮಸ್ಥಾನಿ)) ಮೂಲಕ ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೈಪೋಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್ ಇದು ಗಂಟಲುವಾಳದ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಟಿಆರ್‌ಎಚ್ ಮತ್ತು ಟಿಎಸ್ಎಚ್ಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹೈಪೋಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್‌ನ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಲಿವೋಥೈರಾಕ್ಸಿನ್ ಇದೂ ಕೂಡ ಗಂಟಲುವಾಳದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಯುಥೈರಾಯ್ಡ್ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಲಿವೋಥೈರಾಕ್ಸಿನ್ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಟಿಆರ್‌ಎಚ್ ಮತ್ತು ಟಿಎಸ್ಎಚ್ಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಂಟಲುವಾಳ, ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಗಳು, ಮತ್ತು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಅನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಟಿಎಸ್‌ಎಚ್ ಇನ್ನೂ ಕೂಡ ತನ್ನ ಪರಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇದೆ ಮತ್ತು ರೋಗಿಯು ಉಪವೈದ್ಯಕೀಯವಾಗಿ ಹೈಪರ್‌ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಆಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೆ ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತವೆ. ಟಿಎಸ್‌ಎಚ್ ಮಟ್ಟಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಟ್ಟಗಳ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಗಿನ ಮಟ್ಟಗಳಿಗಿಂತ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ (೦.೧ mIU/L or IU/IU/mL ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ) ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಸಿದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಲಿವೋಥೈರಾಕ್ಸಿನ್ ಇದು ಅಸ್ಥಿರಂಧ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸೊಂಟ ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಮೂಳೆ ಈ ಎರಡರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಕ್ಷ್ಯವು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.[೩]. (ಆದ್ದರಿಂದ ಅಂತಹ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟಗಳು ಟಿಎಸ್‌ಎಚ್-ಆಧಾರಿತ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ದೀರ್ಘ ಅವಧಿಗಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ.)
೧೩೧I ಜೊತೆಗಿನ ಥೈರಾಯ್ಡೆಕ್ಟಮಿಯು ಲಿವೋಥೈರಾಕ್ಸಿನ್ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸದ ಯುಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗಂಟಲುವಾಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಉಸಿರಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರವನ್ನು ಅಗೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಟಿಎಸ್‌ಎಚ್‌ನ ಪೂರ್ವ-ಸಂಯೋಜನದ ಜೊತೆಗೆ ಅಥವಾ ಅದರ ಜೊತೆಯಿಲ್ಲದಿರುವ ೧೩೧I, ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಉಪಶಮನಗೊಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಮೂವತ್ತರಿಂದ ಅರವತ್ತೈದು ಪ್ರತಿಶತ ಗಂಟಲುವಾಳದ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಗಂಟಲುವಾಳವು ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಲ್ಪಡಬೇಕು ಅಥವಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲ್ಪಡಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಥೈರಾಯ್ಡೆಕ್ಟಮಿ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ೧೩೧I ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಹೈಪೋಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಅಂಗಾಂಶಗಳನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಇವು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಗುಳಿಗೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಆಜೀವಪರ್ಯಂತದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿಸುತ್ತವೆ.
ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಶಾಸ್ತ್ರ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಥೈರಾಕ್ಸಿನ್ (T೪) ಮತ್ತು ಟ್ರೈಐಯೋಡೊಥೈರೋನಿನ್ (T೩) ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಯೋಡಿನ್ ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಾನಿಕ ಗಂಟಲುವಾಳದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಬುದ್ಧ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಅಣುಗಳು ಸಂಯೋಜನಗೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಅಯೋಡಿನ್ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಯೋಡಿನ್‌ನ ಕೊರತೆಯು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅಸಮರ್ಥವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳ ಮಟ್ಟಗಳು ಕುಸಿಯಲ್ಪಟ್ಟಲ್ಲಿ, ಥೈರೊಟ್ರೊಪಿನ್-ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಹಾರ್ಮೋನ್ (ಟಿಆರ್‌ಎಚ್) ಇದು ದೇಹದ ಉಷ್ಣತೆಯ ಮೂಲಕ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಟಿಆರ್‌ಎಚ್ ಇದು ಥೈರೋಟ್ರೊಪಿನ್ ಅಥವಾ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್ (ಟಿಎಸ್‌ಎಚ್) ಆಗಿ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಗ್ರಂಥಿಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯ ಟಿ೪ ಮತ್ತು ಟಿ೩ಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯನ್ನು ಕೋಶ ವಿಭಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುವುದನ್ನು ಕೂಡ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ.
ಗಂಟಲುವಾಳವು ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಆಟೋಇಮ್ಯೂನ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಲ್ಪಟ್ಟ, ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಅಯೋಡಿನ್‌ನ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಉಂಟಾಗುವ ಗಂಟಲುವಾಳಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ವಿಧದ ಗಂಟಲುವಾಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವು ಸಂಶೋಧಕರು [೫] ಅಯೋಡಿನ್-ಪ್ರೊಫೈಲ್ಯಾಕ್ಸಿಸ್‌ನ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಯೋಡಿನ್-ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಂಟಲುವಾಳ ಮತ್ತು ಜಠರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ಗಳ ನಡುವಣ ಒಂದು ಸಹಸಂಬಂಧತೆಯು ತೋರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಮತ್ತು ಗಂಟಲುವಾಳದ ಪರಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಟಲುವಾಳದ ಸಂಭವಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಉದರದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ಗಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವಿಕೆಯು ಸಂಭವಿಸಿತು.[೬] ಉದ್ದೇಶಿತ ಕಾರ್ಯದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯೆಂದರೆ - ಅಯೋಡೈಡ್ ಇಯಾನ್ (I-) ಇದು ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಜಠರದ ಲೋಳೆಪೊರೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಂಟಿಆಕ್ಸಿಡಂಟ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. [೭] ವಿನಾಶಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ವಿಧಗಳು ಪುನರ್‌ಕ್ರಿಯಾಶಿಲ ಆಮ್ಲಜನಕ ವಿಧಗಳನ್ನು, ಅಂದರೆ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ (ಜಲಜನಕ) ಪೆರಾಕ್ಸೈಡ್ ವಿಷಯುಕ್ತವಾಗಿ ನಿರ್ವೀಷೀಕರಣ ಮಾಡಬಹುದು.
ಇತಿಹಾಸ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಟ್ಯಾಂಗ್ ರಾಜಪರಂಪರೆಯ (೬೧೮–೯೦೭) ಚೀನಾದ ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು (ವೈದ್ಯರುಗಳು) ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಅಂದರೆ ಕುರಿ ಮತ್ತು ಹಂದಿಗಳಅಯೋಡಿನ್-ಸಮೃದ್ಧ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಗ್ರಂಥಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರೋಗಿಗಳನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದವರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗರಾಗಿದ್ದರು - ಅವರು ಕಚ್ಚಾ, ಗುಳಿಗೆಗಳು ಅಥವಾ ಹೆಂಡದ-ಶಕ್ತಿಯುತ-ಮಿಶ್ರಣ ವಿಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗ್ರಂಥಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.[೮] ಇದು ಝೆನ್ ಕ್ವಾನ್‌ನ (ದಿನಾಂಕ ೬೪೩ ಎಡಿ)ಪುಸ್ತಕ, ಆಸ್ ವೆಲ್ ಆಸ್ ಸೆವರಲ್ ಅದರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.[೯] ಚೀನಾದ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕವು (ಅಂದರೆ ದ ಫಾರ್ಮಾಕೋಪಿಯಿಯಾ ಆಫ್ ದ ಹೆವನ್ಲಿ ಹಸ್ಬಂಡ್‌ಮ್ಯಾನ್ ) ಅಯೋಡಿನ್-ಸಮೃದ್ಧ ಸರ್ಗಾಸಮ್ ಇದು ಕ್ರಿಪೂ ೧ ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗಿಗಳನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದವು ಎಂಬುದಾಗಿ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿತು, ಆದರೆ ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಅದರ ಬಹಳ ಕಾಲದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು.[೧೦]
೧೨ ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ಪರ್ಷಿಯನ್ ವೈದ್ಯ ಝ್ಯಾನ್ ಆಲ್-ದಿನ್ ಆಲ್-ಜುರ್ಜಾನಿಯು ಆ ಸಮಯದ ಪ್ರಮುಖ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಬ್ದಕೋಶವಾದ ತನ್ನ ಥಿಸಾರಸ್ ಆಫ್ ದ ಶಾಹ್ ಆಫ್ ಕ್ವಾರಜ್ಮ್‌ ನಲ್ಲಿ ಗಂಟಲುವಾಳ ಮತ್ತು ಹೊರಕ್ಕೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಗಂಟಲುವಾಳಗಳ ಸಂಯೋಜನವನ್ನು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ರೋಗದ ಮೊದಲ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿದನು.[೧೧][೧೨] ಆಲ್-ಜುರ್ಜಾನಿಯು ಗಂಟಲುವಾಳ ಮತ್ತು ಹೃದಯಾತಿಸ್ಪಂದನಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಸಂಯೋಜನವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿದನು.[೧೩] ಈ ರೋಗವು ಐರಿಶ್ ಡಾಕ್ಟರ್ ರಾಬರ್ಟ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು,[೧೪] ಅವನು ೧೮೩೫ ರಲ್ಲಿ ಹೊರಚಾಚುವಿಕೆಯ ಜೊತೆಗಿನ ಒಂದು ಗಂಟಲುವಾಳದ ದೃಷ್ಟಾಂತವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದನು. ಜರ್ಮನಿಯ ಕಾರ್ಲ್‌ ಅಡಾಲ್ಫ್‌ ವಾನ್‌ ಬೇಸ್‌ಡೋವ್‌ ಎಂಬಾತ ಕೂಡಾ ೧೮೪೦ರಲ್ಲಿ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಅದೇ ಸಮೂಹವನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಿದರೆ, ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ೧೮೦೨ ಮತ್ತು ೧೮೧೦ರಲ್ಲಿ ಗಿಯುಸೆಪ್ಪೆ ಫ್ಲಾಜಾನಿ ಮತ್ತು ಆಂಟೋನಿಯೋ ಗಿಯುಸೆಪ್ಪೆ ಟೆಸ್ಟಾ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಇಟಾಲಿಯನ್ನರು ರೋಗದ ಕುರಿತಾದ ವರದಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದರು,[೧೫] ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಕ್ಯಾಲೆಬ್‌ ಹಿಲಿಯರ್‌ ಪ್ಯಾರಿ (ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಜೆನ್ನರ್‌‌‌ನ ಓರ್ವ ಸ್ನೇಹಿತ) ಎಂಬ ಓರ್ವ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ವೈದ್ಯ ಕೂಡಾ ರೋಗದ ಕುರಿತಾದ ವರದಿಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದನು.[೧೬]
ಪ್ಯಾರಾಸೆಲ್ಸಸ್ (೧೪೯೩–೧೫೪೧)ನು ಗಂಟಲುವಾಳ ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿನ ಲವಣಗಳ (ಖನಿಜಗಳ) (ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸೀಸ) ನಡುವಣ ಒಂದು ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗನಾಗಿದ್ದನು.[೧೭] ನಂತರ ೧೮೧೧ ರಲ್ಲಿ ಸೀವೇಡ್ ಆಶ್‌ನ ಬೆರ್ನಾರ್ಡ್ ಕೌರ್ಟೋಸಿಸ್‌ನಿಂದ ಅಯೋಡಿನ್ ಸಂಶೊಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
ಗಂಟಲುವಾಳವು ಮುಂಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಅಯೋಡಿನ್ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮಿಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಸ್ಥಿತಿಯು ಡರ್ಬಿಶೈರ್ ನೆಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ, ಗಂಟಲುವಾಳವು ಗ್ರೇಟ್ ಲೇಕ್ಸ್, ಮಿಡ್‌ವೆಸ್ಟ್, ಮತ್ತು ಇಂಟರ್‌ಮೌಂಟೇನ್ ಪ್ರದೆಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿತು. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಟೇಬಲ್ ಸಾಲ್ಟ್ ಅಯೋಡಿನ್ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಸಮೃದ್ಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಅನುಪಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಈಗಲೂ ಕೂಡ ಭಾರತ, ಚೀನಾ[೧೮] ಮಧ್ಯ ಏಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಆಫ್ರಿಕಾಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.
ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶದಲ್ಲಿ ತುಸು ಏರುಪೇರು ಆದರೂ ಸಾಕು, ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡಮಾಲೆ ಬೇನೆಯ ಅನೇಕ ರೂಪಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಅಯೊಡಿನ್ ಪ್ರಮಾಣ 30 ಲಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 1 ಪಾಲಾದರೂ ಅದಿಲ್ಲದೆ ಗುರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಿ ದೇಹಪೋಷಕವಾದ ತೈರಾಕ್ಸಿ ಚೋದನಿಕವನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡದು. ತೈರಾಕ್ಸಿನ್ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಾಗು ಪಿಂಡ ಹೊತ್ತಿರುವ ತಾಯಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆಹಾರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಪ್ರಮುಖಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದೆ ಧರ್ಮ ಹಾಗು ಕೂದಲು ನುಣುಪಾಗಲು ಖನಿಜ ಹಾಗೂ ಸಾರಜನಕಗಳು ಈ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಹೊಗಲು ಈ ಚೋದನಿಕದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ.
ಆಹಾರ ಹಾಗೂ ನೀರಿನ ಮೂಲಕ ಅಯೊಡಿನ್ ಪೂರೈಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಸಾಗದೆ ಹೋದರೆ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಇದರ ಅಂಶ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು. ಆಗ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯವಾಗಿರುವ ಅಯೊಡಿನನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲು ಗುರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಿ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಾನೇ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಊದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಗಳಗಂಟಲ ಬೇನೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಬರುತ್ತದೆ. ನಾಯಿಮರಿ, ಕುದುರೆಮರಿ, ಕುರಿಮರಿ ಹಾಗೂ ಕರುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಬೇನೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಬರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೆಲ, ನೀರು ಹಾಗೂ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶದ ಕೊರತೆ ಕಾಣಬಂದಾಗ ಈ ಬೇನೆ ಬರುವುದು.
ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ನೆಲದಲ್ಲಿದೆ. ಸಸ್ಯಗಳ ಹಾಗೂ ಹುಲ್ಲಿನ ಮೂಲಕ ಅದು ಪ್ರಾಣಿ ದೇಹವನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ. ನೆಲದಲ್ಲಿ ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶ ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ ಸಸ್ಯ ಹಾಗು ನೀರಿನಲ್ಲೂ ಅದರ ಅಂಶ ಇಲ್ಲವಾಗುವುದು. ನೆಲದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಸಂಬಂಧವಾದ ಗೊಬ್ಬರವಿದ್ದು, ಲವಣಾಂಶವೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದರೆ ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು. ಗೊಬ್ಬರರೂಪದಲ್ಲಿ ಲವಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಿದರೂ ಅಷ್ಟೆ. ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ನೆಲದ ಗುಣ, ಮಣ್ಣಿನ ಗುಣ ಹಾಗೂ ಕಾಲವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು.
ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಬಳಸುವ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಸಂಬಂಧವಾದ ಆಹಾರ ಪ್ರಧಾನವಾದದು. ಅಯೊಡಿನ್ ಕೊರತೆ ಇರುವ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನಲ್ಲಿ ಮೇಯುವಾಗ, ಮೇಲಾಗಿ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಲವಣಾಂಶವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದಾಗ ಅಯೊಡಿನ್ ಕೊರತೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಹುಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಬೇನೆ ತರುವ ವಸ್ತುವಿದೆ. ಕಾಳೆ, ಕೋಸು, ಟರ್ನಿಪ್, ಬ್ರಸಲ್ಸ್ ಚಿಗುರು, ಸೋಯ ಅವರೆಗಳಲ್ಲಿ ರೋಗಕಾರಕವಾದ ತಯೋಸಿನೇಟ್ ಎಂಬ ವಸ್ತುವಿದೆ. ನಾರಗಸೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಲಿನ್‍ಮಾರಿನ್ ಎಂಬ ಗ್ಲೂಕೋಸೈಡು ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿಯದೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಆದುದರಿಂದ ಈ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಹಳ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಹಾರವಾಗಿ ಕೊಡಬಾರದು. ಕುರಿಗಳ ಮೇವಿಗಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವ ರೇಪ್‍ಗಿಡದ ಬೀಜವನ್ನು ಹಾಗೂ ನೆಲಗಡಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಇಲಿಗಳಿಗೆ ತಿನ್ನಿಸಿದಾಗ ಈ ಬೇನೆ ಬಂದಿದೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲೂ ರೋಗಕಾರಕ ವಸ್ತುವಿದೆ. ನಾರಗಸೆ ಹಾಗೂ ಕಾಳೆ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನ ಬಸಿರಾದ ಕುರಿಗಳಿಗೆ ಕೊಡುವುದರಿಂದ ಹುಟ್ಟುವ ಕುರಿಮರಿಗಳು ಈ ರೋಗದಿಂದ ನರಳುತ್ತವೆ. ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಗಳಿಂದ ಕೆಟ್ಟಹೋದ ನೀರು ಹಾಗೂ ಆಹಾರವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಾಗಲೂ ಈ ಬೇನೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಯನೋಜೆನಿಟಿಕ್ ಗ್ಲೂಕೋಸೈಡ್ ಅಂಶದ ಕೊರತೆ ಕಾಣಬಂದರೆ ಗಂಡಮಾಲೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಆದಾಗ ತೈರಾಕ್ಸಿನ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದಷ್ಟೆ. ಆಗ ಗುರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಿ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯವಾಗುವಂತೆ ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಗ್ರಂಥಿ ತೈರೊಟ್ರೊಫಿಕ್ ಚೋದನಿಕವನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಿ ಗುರಾಣಿಕವನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಗುರಾಣಿಕ ತನ್ನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಗಾತ್ರಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗುವುದು. ಧ್ವನಿಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಿ ಈ ಬಾವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಎಳೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇನೆ ಈ ರೀತಿಯದು ಅಷ್ಟೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳೇನೂ ಕಾಣಬರವು. ಬಂದ ಬೇನೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹಠಾತ್ತನೆ ಮರೆಯಾಗುವುದೂ ಉಂಟು.
ಕುರಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಅಯೊಡಿನ್ ಕೊರೆಯಿರುವ ಮೇವನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಕುರಿಗಳ ಮತ್ತು ಮೇಕೆಗಳ ಮರಿಗಳಿಗೂ ಗಂಡಮಾಲೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಡಾರ್ಸೆಟ್ ಹಾರ್ನ್ ಕುರಿಗಳಲ್ಲಿದು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೋಗ ಅಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಕುರಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಹುಳುಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹುಳುನಿವಾರಕಗಳನ್ನು ಎಡೆಬಿಡದೆ ಕೊಟ್ಟಾಗಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಶದಲ್ಲಿ ಫ್ಲೋರಿನ್ನನ್ನು ಸೇವಿಸಿದಾಗಲು ಈ ಬೇನೆ ಬರುತ್ತದೆನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಕುರಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಟಲ ಬಾವು ಬಹಳ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಆಗತಾನೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಕುರಿಮರಿಗಳಿಗೆ ರೋಗದ ಸೊಂಕಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅವು ಶಕ್ತಿಹೀನವಾಗುವುವು. ದೇಹಭಾಗದ ಕೆಲವಡೆ ಕೂದಲೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೇಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೋಗ ವಿಪರೀತ ಮಟ್ಟಕ್ಕೇರುವುದುಂಟು. ==
ನಾಯಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ನಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡಮಾಲೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುವುದು. ಗ್ರೇವ್ಸನ ರೋಗವೆಂದು ಕರೆಯುವ ಊದುಗಣ್ಣು (ಎಕ್ಸಾಪ್ತಾಲ್ಮಿಕ್ ಗಾಯ್ಟರ್) ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಕಾಣಬರುವುದುಂಟು. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಗುರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಿ ಊದಿ ಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲದೆ ಕಣ್ಣಗುಡ್ಡೆಗಳು ದೊಡ್ಡವಾಗಿ ಹೊರಗೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡು ಕಣ್ಣು ಊದಿದಂತೆ ಕಾಣುವುದು. ಮನಸ್ಸಿನ ನೆಮ್ಮದಿ ಕೆಟ್ಟು ಪ್ರಾಣಿ ವಿಪರೀತ ಬೇಗನೆ ಕೆರಳುವುದು. ನಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಪೂತಿಕೋಶದ ಗಂಡಮಾಲೆ (ಸಿಸ್ಟಿಕ್ ಗಾಯ್ಟರ್) ಕಾಣಬರುವುದೂ ಉಂಟು.
ಹಸು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ತಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಅಯೊಡಿನ್ ಕೊರತೆ ಇದ್ದರೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಕರುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸತ್ತುಹೋಗುತ್ತವೆ ಬದುಕಿದ ಕರುಗಳು ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯಲಾಗದಷ್ಟು ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಕೂದಲು ಬಿದ್ದು ಬೊಕ್ಕೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಆಗತಾನೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಕರುಗಳಲ್ಲಿ ದಪ್ಪ ಕತ್ತಿನ (ಬಿಗ್ ನೆಕ್) ರೋಗದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಈ ಬೇನೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವಯಸ್ಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಗುರಾಣಿಕಗ್ರಂಥಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಎದ್ದುಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೂ ತೊಂದರೆಯಾಗುವುದುಂಟು.
ಕುದುರೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕುದುರೆಗಳು ಈ ಬೇನಿಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತವಾದರೂ ಕೂದಲ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಕಾಣದು. ಗ್ರಂಥಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಊದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ರೋಗ ತಗಲಿದ ಕುದುರೆಮರಿ ತುಂಬ ನಿಶ್ಯಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಹಂದಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ತಾಯಿಯ ರೋಗವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮರಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೂದಲಿನ ಅಭಾವವು ಶಕ್ತಿಹೀನತೆಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಚರ್ಮದ ಊತ ಕಾಣಬರುತ್ತದೆ. ಹುಟ್ಟಿದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಮರಿಗಳೂ ನರಳಿ ಸುತ್ತುಹೋಗುವುವು. ಹಂದಿಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಂಥಿಯ ಊತವಿದ್ದರೂ ಅಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಬರುವುದಿಲ್ಲ.
ಮರಣೋತ್ತರ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ರೋಗಗ್ರಸ್ತ ಪ್ರಾಣಿಯ ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದಲ್ಲದೆ ಅದರ ತೂಕದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನೂ ಕಾಣಬಹುದು.
ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಬೇನೆ ವಾಸಿಯಾಗಲು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರದ ಮೂಲಕ ಅಯೊಡಿನ್ನನ್ನು ಕೊಡುವುದರಿಂದ ಮುಂದೆ ಅದು ಪ್ರಾಣಿಯ ದೇಹವನ್ನು ಆಹಾರದ ಮೂಲಕ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನೆಕ್ಕುವ ಖನಿಜಗಳಲ್ಲಿ ಅಯೊಡಿನ್ನನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಇನ್ನೊಂದು ಕ್ರಮ. ಪ್ರತಿ ಒಂದು ಟನ್ ಉಪ್ಪಿಗೆ ಐದು ಔನ್ಸ್ ಪೊಟಾಸಿಯಂ ಅಯೋಡೇಟನ್ನು 8% ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಸ್ಟಿಯರೇಟಿನ ಜೊತೆ ಕೊಡಬೇಕು. ಹೀಗೆ ಬೆರಕೆ ಮಾಡದೆ. ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ ಅಯೋಡೇಟನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು. ರೋಗ ತಗಲಿದ ಪ್ರತಿ ಕುರಿಗೂ 280 ಮಿ.ಗ್ರಾಮಿನಷ್ಟು ಪೊ. ಅಯೊಡೈಡ್ ಇಲ್ಲವೆ 369 ಮಿ.ಗ್ರಾಂ.ಪೊ. ಅಯೋಡೇಟನ್ನು ಕೊಟ್ಟರೆ ಉತ್ತಮ. ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿಗೂ ಪ್ರತಿವಾರವೂ ಪಕ್ಕೆಯ ಒಳಗಡೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಸುವಾದರೆ 4 ಮಿ.ಲೀ. ಮತ್ತು ಹಂದಿ ಹಾಗೂ ಕುರಿಗಳಾದೆರೆ 2 ಮಿ.ಲೀ. ನಂತೆ ಅಯೊಡಿನ್ನನ್ನು ಬಳಿದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಈ ಭಾಗಗಳನ್ನು ನೆಕ್ಕುವದರಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಅಯೊಡಿನ್ ಹೊಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. 0.007 ಅಯೊಡಿನ್ ಅಂಶವಿರುವ ಉಪ್ಪನ್ನು ಬಸಿರಾದ ಹಸುಗಳಿಗೆ ನೆಕ್ಕಲು ಕೊಡುವುದರಿಂದ ಮುಂದೆ ಹುಟ್ಟುವ ಕರುಗಳನ್ನು ಈ ಬೆನೆಯಿಂದ ಪಾರುಮಾಡಬಹುದು. ಗ್ರಂಥಿಯನ್ನು ಮೊದಲಿನ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಲು ಕ್ಷ ಕೀರಣಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕು. ಗ್ರಂಥಿಗೆ ರಕ್ತಪೊರೈಸಲು ಧಮನಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿಡುವುದೂ ಅಗತ್ಯ.
ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜನಪ್ರಿಯ ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಗಿಬನ್
- ಕಿಮ್ Il-ಸಂಗ್
- ಮೊದಲಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾರ್ಜ್ ಎಚ್. ಡಬ್ಲು. ಬುಷ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಬಾರ್ಬರಾ ಬುಷ್ ಇಬ್ಬರೂ ಒಬ್ಬರಾದ ನಂತರ ಒಬ್ಬರು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಒಳಗೆ ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ರೋಗ ಮತ್ತು ಗಂಟಲುವಾಳ ರೋಗದ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ರೋಗನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ದೃಷ್ಟಾಂತದಲ್ಲಿ, ರೋಗವು ಹೈಪರ್ಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಡೈಸ್ರಿಥ್ಮಿಯಾ ರೋಗವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು.[೧೯][೨೦][೨೧][೨೨] ಜಾರ್ಜ್ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬರಾ ಬುಷ್ರ ವಿಷಮತೆಗಳು ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ರೋಗವು ೧೦೦,೦೦೦ ದಲ್ಲಿ ೧ ಇರಬಹುದು ಅಥವಾ ೩,೦೦೦,೦೦೦ ದಲ್ಲಿ ೧ ಗೆ ಇರಬಹುದು ಎಂಬುದಾಗಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳಿದರು[೨೩]
- ಆಂಡ್ರಿಯಾ ಟ್ರ್ಯೂ (ವಿಎಚ್೧ ದ ಒಂದು ಅವಲೋಕನದ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ)[೨೪]
- ಈಜಿಪ್ತ್‌ನ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಗೀತಗಾರ ಉಮ್ ಕುಲ್ಥುಮ್‌ನು ಕಂಠಕುಹರ ಧ್ವನಿಗಳ ನರಗಳ ಆಕಸ್ಮಿಕ ಹಾನಿಯ ಹೆದರಿಕೆಯಿಂದ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡುವುದಕ್ಕೆ ನಿರಾಕರಿಸಿದನು.
ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಸ್ಟ್ರೂಮಾ ಒವಾರಿ (ಒಂದು ಬಗೆಯ ಟೆರಾಟೋಮ)
- ಡೇವಿಡ್ ಮರೈನ್‌ನು ಅಯೋಡಿನ್ ಜೊತೆಗೆ ಗಂಟಲುವಾಳದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೊಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದನು.
- ಸ್ಥಳಿಕ ಗಂಟಲುವಾಳ
- ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ನ ರೋಗ (ಹೊರಕ್ಕೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಗಂಟಲುವಾಳ ಅಥವಾ ಬೇಸ್‍ಡೌನ ಕಾಯಿಲೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ).
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ↑ "goiter" at Dorland's Medical Dictionary
- ↑ Mitchell, Richard Sheppard; Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson. Robbins Basic Pathology. Philadelphia: Saunders. ISBN 1-4160-2973-7.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) ೮ನೆಯ ಆವೃತ್ತಿ. - ↑ ಆಂತರಿಕ ಔಷಧಿಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ಲಿಖಿತ ವರದಿ ೨೦೦೧;೧೩೪:೫೬೧-೫೬೮, ೩ ಎಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೧ ಗಾತ್ರ ೧೩೪ ಸಂಖ್ಯೆ ೭
- ↑ [7]
- ↑
Abnet CC, Fan JH, Kamangar F; et al. (2006). "Self-reported goiter is associated with a significantly increased risk of gastric noncardia adenocarcinoma in a large population-based Chinese cohort". Int. J. Cancer. 119 (6): 1508–10. doi:10.1002/ijc.21993. PMID 16642482.
{{cite journal}}: Explicit use of et al. in:|author=(help); Unknown parameter|month=ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Venturi S, Venturi A, Cimini D, Arduini C, Venturi M, Guidi A (1993). "A new hypothesis: iodine and gastric cancer". Eur. J. Cancer Prev. 2 (1): 17–23. doi:10.1097/00008469-199301000-00004. PMID 8428171.{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Venturi S, Donati FM, Venturi A, Venturi M, Grossi L, Guidi A (2000). "Role of iodine in evolution and carcinogenesis of thyroid, breast and stomach". Adv Clin Path. 4 (1): 11–7. PMID 10936894.{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑
Gołkowski F, Szybiński Z, Rachtan J; et al. (2007). "Iodine prophylaxis--the protective factor against stomach cancer in iodine deficient areas". Eur J Nutr. 46 (5): 251–6. doi:10.1007/s00394-007-0657-8. PMID 17497074.
{{cite journal}}: Explicit use of et al. in:|author=(help); Unknown parameter|month=ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑
Venturi S, Venturi M (1999). "Iodide, thyroid and stomach carcinogenesis: evolutionary story of a primitive antioxidant?". Eur. J. Endocrinol. 140 (4): 371–2. doi:10.1530/eje.0.1400371. PMID 10097259.
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ] - ↑ ಟೆಂಪಲ್, ರಾಬರ್ಟ್. (೧೯೮೬). ಚೈನಾದ ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆ: ವಿಜ್ಞಾನ, ಅನಾವರಣ, ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ೩,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳು . ಜೋಸೆಫ್ ನೀಧಮ್‌ನಿಂದ ಒಂದು ಟಿಪ್ಪಣಿಯ ಜೊತೆಗೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಸೈಮನ್ ಮತ್ತು ಶುಸ್ಟರ್, ಇಂಕ್.ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦೬೭೧೬೨೦೨೮೨. ಪುಟಗಳು ೧೩೩–೧೩೪.
- ↑ ಟೆಂಪಲ್, ರಾಬರ್ಟ್. (೧೯೮೬). ಚೈನಾದ ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆ: ವಿಜ್ಞಾನ, ಅನಾವರಣ, ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ೩,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳು . ಜೋಸೆಫ್ ನೀಧಮ್‌ನಿಂದ ಒಂದು ಟಿಪ್ಪಣಿಯ ಜೊತೆಗೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಸೈಮನ್ ಮತ್ತು ಶುಸ್ಟರ್, ಇಂಕ್.ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦೬೭೧೬೨೦೨೮೨. ಪುಟ ೧೩೪.
- ↑ ಟೆಂಪಲ್, ರಾಬರ್ಟ್. (೧೯೮೬). ಚೈನಾದ ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆ: ವಿಜ್ಞಾನ, ಅನಾವರಣ, ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ೩,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳು . ಜೋಸೆಫ್ ನೀಧಮ್‌ನಿಂದ ಒಂದು ಟಿಪ್ಪಣಿಯ ಜೊತೆಗೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಸೈಮನ್ ಮತ್ತು ಶುಸ್ಟರ್, ಇಂಕ್.ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦೬೭೧೬೨೦೨೮೨. ಪುಟಗಳು ೧೩೪–೧೩೫
- ↑ Basedow's syndrome or disease at Who Named It? - ರೋಗದ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಹೆಸರು ನೀಡುವಿಕೆ
- ↑
Ljunggren JG (1983). "[Who was the man behind the syndrome: Ismail al-Jurjani, Testa, Flagani, Parry, Graves or Basedow? Use the term hyperthyreosis instead]". Lakartidningen. 80 (32–33): 2902. PMID 6355710.
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help) - ↑ Nabipour, I. (2003). "Clinical Endocrinology in the Islamic Civilization in Iran". International Journal of Endocrinology and Metabolism. 1: 43–45 [45].
- ↑ Robert James Graves at Who Named It?
- ↑ Giuseppe Flajani at Who Named It?
- ↑ Hull G (1998). "Caleb Hillier Parry 1755-1822: a notable provincial physician". Journal of the Royal Society of Medicine. 91 (6): 335–8. PMC 1296785. PMID 9771526.
- ↑ "ಪ್ಯಾರ್ಸೆಲ್ಸಸ್" ಬ್ರಿಟಾನಿಕಾ
- ↑ "ಜಗತ್ತಿನ ಐಕ್ಯೂವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವಲ್ಲಿ, ಉಪ್ಪಿನಲ್ಲಿನ ರಹಸ್ಯಗಳು", ಡೋನಾಲ್ಡ್ ಜಿ. ಮ್ಯಾಕ್‌ನೀಲ್‌, ಜೂನಿಯರ್‌ನ ಒಂದು ಲೇಖನ, ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬, ೨೦೦೬, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್
- ↑ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾರ್ಜ್ ಬುಷ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಇತಿಹಾಸ Archived 2007-12-09 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಡಾಕ್ಟರ್‌ಜೀಬ್ರಾ.ಕಾಮ್. ೮ ಆಗಸ್ಟ್‌ ೨೦೦೪ ೧೭ ಅಕ್ಟೊಬರ್‌ ೨೦೦೬ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.
- ↑ "ಜಾರ್ಜ್ ಎಚ್.ಡಬ್ಲು. ಬುಷ್." ಎನ್‌ಎನ್‌ಡಿಬಿ.
- ↑ ರಾಬರ್ಟ್ ಜಿ. ಲಹಿತಾ ಮತ್ತು ಇನಾ ಯಾಲೊಫ್.ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಆಟೋಇಮ್ಯೂನ್ ರೋಗ: ನಿಮ್ಮ ದೇಹವು ತನ್ನ ದಾರಿತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳು ವರಹಸ್ಯಮಯ ಮಾರ್ಗಗಳು. ಪುಟ 158.
- ↑ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಕೆ. ಅಲ್ತಮನ್, ಎಮ್.ಡಿ.“ಬುಷ್‌ರು ಒಳ್ಳೆಯ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. .” ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್. ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ 14, 1991.
- ↑ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಕೆ. ಅಲ್ತಮನ್, ಎಮ್.ಡಿ.“ದ ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್ ವಲ್ಡ್; ಎ ವೈಟ್ ಹೌಸ್ ಪಜಲ್: ಪ್ರತಿರಕ್ಷಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು.”, ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್. ಮೇ ೨೮, ೧೯೯೧]
- ↑ “ಆಂಡ್ರಿಯಾ ಟ್ರ್ಯೂ.” ಎಲ್ಲೆ.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳು, ಯುಕೆ Archived 2008-09-27 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ಅಯೋಡಿನ್ ಕೊರತೆಯ ಸ್ಥಿರವಾದ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವಿಕೆಗಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲ
- ಅಯೋಡಿನ್ ಕೊರತೆಯ ಸ್ಥಿರವಾದ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವಿಕೆಗಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲ Archived 2007-05-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. - ಎಮೊರಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ಸೈಟ್
- ಫೋಟೋಬಕೆಟ್.ಕಾಮ್ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ಕೋಡಾಡೌಸ್ಟ್.ನೆಟ್ ದಿಂದ ಒಂದು ಬೃಹತ ಗಾತ್ರದ ಗಂಟಲುವಾಳದ ಒಂದು ದೃಷ್ಟಾಂತ Archived 2011-11-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಮತ್ತು ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.
- ಮೈರಾ ಪೋಷಣೆ Archived 2018-10-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
