Kritiek op 'peperdure' advocaten van agenten in zaak-Mitch Henriquez

RTL Nieuws onthult dat advocatenkantoor Sjöcrona-Van Stigt in bijna drie jaar tijd € 1.309.380,96 incasseerde voor juridische hulp aan politieagenten. De agenten waren in 2015 als getuige of verdachte betrokken bij de fataal afgelopen arrestatie van de Arubaan Mitch Henriquez.

'1,3 miljoen is absurd'

De agenten in deze zaak krijgen van de overheid relatief veel meer geld voor rechtsbijstand dan doorsnee verdachten, zeggen meerdere advocaten tegen RTL Nieuws. "1,3 miljoen in drie jaar…dat is echt absurd", zegt advocaat Reinier Feiner. Hij is voorzitter van Vereniging Sociale Advocatuur Nederland.

"Deze extreme tarieven staan in geen verhouding tot de vergoedingen die de staat betaalt aan advocaten die arme mensen bijstaan", concludeert ook emeritus hoogleraar 'Toegang tot het Recht' Mies Westerveld. "De balans is echt zoek tussen een advocaat van een politieman - die wordt verdacht van een ambtsmisdrijf - en de advocaat van een burger die bijvoorbeeld van moord wordt verdacht. Dat is een slechte zaak voor de rechtsstaat."

Mensen met een laag inkomen kunnen in Nederland gesubsidieerde rechtshulp krijgen. De advocaat wordt dan deels betaald door de Raad voor Rechtsbijstand. De overheid financiert dit.

Voor een eenvoudige zaak bij de politierechter krijgt een advocaat normaal gesproken ongeveer 700 euro, legt Reinier Feiner uit. Voor een zaak bij de meervoudige strafkamer is dat ongeveer 1100 euro. Feiner: "In de meest exceptionele en complexe rechtszaken zou dat misschien 12.000 euro kunnen zijn. Met hoger beroep erbij 20.000 euro. Maar geen 1,3 miljoen. Dat is echt peperduur."

De agenten in de zaak Mitch Henriquez betalen de advocaatkosten niet zelf. Hun werkgever, de politie Den Haag, draait op voor de rekening. Een deel daarvan krijgt de politie terug van de Nederlandse Staat.

Om de betalingen aan de politie-advocaten in perspectief te plaatsen, openbaren ook de twee slachtofferadvocaten in de zaak Henriquez bij hoge uitzondering hun vergoedingen. Richard Korver staat onder andere de moeder van Mitch Henriquez bij. Korver vertelt dat hij tot medio 2018 zo’n 50.000 euro ontving van de Raad voor Rechtsbijstand.

'Schandelijk veel geld'

Korver: "1,3 miljoen is schandelijk veel geld. En de overheid financiert dit. Andere verdachten krijgen niet zo’n oneindig budget om advocaten en deskundigen in te huren. De overheid creëert voor haar eigen mensen een soort van royal first class als het gaat om rechtsbijstand. Ik vind het een gigantische rechtsongelijkheid."

De ex-vriendin van Mitch Henriquez, die eerder haar verhaal deed tegenover RTL Nieuws (zie video hieronder), wordt bijgestaan door Gerald Roethof. "Ik moet het doen met 6600 euro, voor de hele procedure bij rechtbank en Hof", zegt Roethof. "De verhoudingen zijn volledig krom."

In een reactie stelt de politie Den Haag dat de ingehuurde advocaten gespecialiseerd zijn in het politievak en dat zij 'vaste, marktconforme tarieven' hanteren. Details om te beoordelen of die tarieven daadwerkelijk marktconform zijn, geeft de politie niet.  

De politie en het advocatenkantoor benadrukken in hun reacties dat de rechter (een deel van) de kosten heeft getoetst: "Gelet op de aard, omvang en mate van juridische complexiteit zijn de kosten van rechtsbijstand naar het oordeel van de rechtbank niet bovenmatig of onredelijk." 

Juridische vuurkracht

Hoe meer geld een advocaat krijgt, hoe meer uren aan een zaak besteed kunnen worden. Ook kan een advocaat dan uitgebreider onderzoek verrichten, bijvoorbeeld door externe experts een rapport te laten opstellen. Uiteindelijk bepaalt dat bij elkaar de 'juridische vuurkracht'. 

"De agenten in deze zaak wordt de beste verdediging geboden, zonder dat daarin wordt bespaard", zegt Jeroen Soeteman. Soeteman is voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. "In andere zaken hebben advocaten niet de tijd en middelen om alles zo goed uit te zoeken. Dan heb je eigenlijk geen ‘equality of arms’, geen gelijkheid van wapenen. Dit toont een maatschappelijke ongelijkheid."

De Vereniging Sociale Advocatuur Nederland wijst erop dat er steeds minder geld is voor gesubsidieerde rechtsbijstand. De overheid heeft in tien jaar tijd tientallen miljoenen gekort, zegt voorzitter Feiner. "Aan de ene kant bezuinig je jarenlang op rechtsbijstand voor gewone burgers. En aan de andere kant draai je de kraan onbeperkt open voor overheidsdienaren. Het is bizar als de overheid elk jaar meer betaalt aan grote commerciële advocatenkantoren die de overheid bijstaan. Dan creëer je klassenjustitie."  

Ook Tweede Kamerlid Michiel van Nispen van de SP vindt de declaraties van de politie-advocaten niet stroken met de bezuinigingen op de gesubsidieerde rechtsbijstand. "Kennelijk is er in Nederland een groot onderscheid tussen rechtshulp voor de gewone burger en rechtshulp voor een overheidsdienaar. Ik vind dit heel slecht voor het vertrouwen in de overheid", zegt Van Nispen.  

De SP wil van de ministers Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Dekker (Rechtsbescherming) weten waarom een vergoeding van 1,3 miljoen euro nodig is en welk uurtarief de advocaten van Sjöcrona-Van Stigt in rekening hebben gebracht. Kamerlid Van Nispen: "Ook wil ik de discussie heropenen over de tarieven van de sociaal advocaten."

Niet uit te leggen

Advocaat Gerald Roethof vindt de rekening van Sjocrona-Van Stigt ook niet uit te leggen aan de nabestaanden van Mitch Henriquez. "De pot met geld voor de politieverdachte lijkt oneindig diep en er lijkt naar believen uit geput te kunnen worden. De staat meet met twee maten."  

Emeritus hoogleraar 'Toegang tot het Recht' Mies Westerveld noemt de vergoedingen binnen de gesubsidieerde rechtsbijstand ondermaats'. "En dan zulke enorme bedragen voor een advocatenteam dat een agent bijstaat die van een ambtsmisdrijf wordt verdacht? Het gaat er steeds meer op lijken dat het van de grootte van je portemonnee afhangt of je als verdachte nog fatsoenlijke rechtshulp krijgt."

Bekijk hier de volledige reacties van de politie (.pdf)  en het advocatenkantoor (.pdf).