Subject of the thesis is Anthony Ashley Cooper – seventh Earl of Shaftesbury who is considered to be a father of Christian Zionism - the theory saying that if Jews would come back to Zion, it would fasten the returning of Messiah. The point of these thesis is to show that Lord Shaftesbury created the funds of Zionism and spread it among people of his era.Being deeply religious and a remarkable politician too, Lord Shaftesbury managed to prepare field for work of the first pioneers in the Holy Land. He also fought in Parliament for having a right to vote for British Jews. Writing numerous letters to the most influential British and foreign politicians such as Lord Palmerson, Chevalier Bunsen or King of Prussia opened a way for operation for followers of his idea such as Theodor Herzl. He was always trying to second his religious ideas with economical arguments. He wanted Great Britain to help Jews to come back to Palestine, which would help to prepare strong strategic resort in the Middle East. He was absolutely sure that moment of Syrian Question (Egyptian and Turkish rivalry for contentious land on Middle East) is a perfect time for implementation of his plan.Although he did not succeed directly, he surely influenced next generation of Zionism believers. Rothschild family – Lord Ashley followers – influenced Arthur Balfour, author of declaration thanks to which creation of Israel was possible. First president of National Zionist Organization and first president of Israel Chaim Weizmann was influenced by his teachings, hearing about them from Walter Rothschild.The thesis consist of three chapters. The first one presents information about the Protestant churches and their attitude towards Zionism and Israel. I included the history of the thought. What is more, I added a short biography of Anthony Ashley-Cooper and his religious growth which was necessary for understanding the topic. I did not miss the description of his love towards Jews and visions about Zionism.The second chapter focuses on Earl's of Shaftesbury political efforts to promote the Jewish question. Based on analysis of his diaries and his correspondence I proved how Syrian Question was used as an excuse and opportunity to start actions which would let Jews come back to Zion. There is also information about his allies and how his influence on them.An important event for Earl's of Shaftesbury political actions was creation of a protestant Bishopric in Jerusalem. I described this issue basing on historical sources. His trials to politically emancipate Jews are important. I also included it in my presentation.The third and last chapter describes effects which were cause by political actions of Earl Ashley. I wrote about his friendship with Moses Montefiore and Rothschild's family. I considered important to analyze his works and his influence on British society. In the third chapter there is also a description of the evolution of the idea created by Earl of Shaftesbury. My thesis are based on analysis of the Seventh Earl's of Shaftesbury diaries and his correspondence collected by Edwin Hodder, published in three volumes.

Praca traktuje o Anthonym Ashley-Cooperze – VII Lordzie Shaftesbury, uznawanym przez wielu badaczy za ojca chrześcijańskiego syjonizmu, czyli teorii według której umożliwienie Żydom powrotu do Syjonu przyspieszyć miałoby przyjście Mesjasza. Celem pracy jest wykazanie, że to właśnie VII Lord Shaftesbury stworzył swymi zabiegami podwaliny syjonizmu oraz zaszczepił jego idee w świadomości ludzi.Głęboka religijność Lorda Shaftesbury w połączeniu ze zdolnościami politycznymi oraz koneksjami pozwoliła w znaczący sposób przygotować grunt pierwszym pionierom zasiedlającym Ziemię Świętą. Ponadto przeprowadził on batalię parlamentarną mającą na celu danie możliwości oddawania ważnych głosów politykom brytyjskim żydowskiego pochodzenia.Pisząc niezliczoną ilość listów do czołowych polityków brytyjskich oraz zagranicznych, takich jak Lord Palmerston, Chevalier Bunsen, czy Fryderyk Wilhelm IV przygotował grunt do działania kontynuatorom jego syjonistycznych zabiegów, jak choćby Theodorowi Herzlowi. Swoje religijne idee Lord Shaftesbury motywował dodatkowo łącząc je z czynnikami politycznymi oraz gospodarczymi. Chciał, by to właśnie Wielka Brytania pomogła Narodowi Wybranemu w powrocie do Ziemi Świętej, co zapewniłoby jej silny ośrodek strategiczny na Bliskim Wschodzie. Był przekonany, że tak zwana kwestia syryjska, czyli moment rywalizacji Turcji z Egiptem o ziemie na Bliskim Wschodzie dawał niepowtarzalną okazję do realizacji planu. Choć Lordowi Shaftesbury nie udało się bezpośrednio doprowadzić do realizacji syjonistycznej idei jego głos wpłynął na następne pokolenia działaczy. Ród Rothschildów, który udało się Lordowi Shaftesbury zainteresować koncepcją dał wyraz swemu zaangażowaniu chociażby poprzez wpływ na Arhtura Balfoura – autora deklaracji, która bezpośrednio doprowadziła do utworzenia Izraela. Także Chaim Weizmann – pierwszy prezydent Światowej Organizacji Syjonistycznej oraz Izraela swą wizję syjonizmu zawdzięczał Rothschildom – powiernikom Lorda Ashleya.Praca składa się z trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy zawiera informacje na temat stosunku środowisk protestanckich do syjonizmu oraz Izraela. Ujęta została w nim także historia rozwoju myśli. Umieszczono tu również: niezbędny do zrozumienia tematu niniejszej pracy rys biograficzny Anthony'ego-ego Ashley-Coopera oraz genezę jego rozwoju religijnego. Nie pominąłem opisu uczuć jakimi Lord Ashley darzył Żydów oraz tego jak sam odnosił się do wizji powrotu Narodu Wybranego do Syjonu.Rozdział drugi skupia się na opisie zabiegów politycznych, które Lord Shaftesbury podejmował, by promować sprawę żydowską. Na podstawie analizy wpisów z pamiętnika oraz korespondencji pokazałem jak kwestia syryjska potraktowana została jako zarazem pretekst i okazja do zapoczątkowania działań mających umożliwić Żydom powrót do Syjonu. Znajdują się tu informacje o sprzymierzeńcach Lorda oraz o tym, jak ich pozyskiwał i jak na nich wpływał. Istotną kwestią dla przedsięwzięcia oraz szeroko pojętych zabiegów politycznych Lorda Ashleya, było utworzenie biskupstwa protestanckiego w Jerozolimie. Sprawę opisałem na podstawie analizy źródeł. Za istotne uważam starania jakie Lord Anthony poczynił dla politycznej emancypacji Żydów. Kwestia ta również nie została pomięta. Ostatni, trzeci rozdział zawiera opis efektów, które przyniosły polityczne działania Lorda Ashleya. Opisałem tu owoce przyjaźni Lorda Shaftesbury z Mosesem Montefiore oraz familią Rothschildów. Za niezwykle istotne uznałem przeanalizowanie wpływu, jaki wieloletnie działania Lorda Ashleya wywarły na brytyjskie społeczeństwo. W rozdziale trzecim znajduje się również opis ewolucji koncepcji stworzonej przez Lorda Shaftesbury. Niemal całość pracy opiera się na analizie pamiętników oraz korespondencji VII Lorda Shaftesbury zebranych przez Edwina Hoddera oraz wydanych w trzech tomach.